Sürdürülebilir kentsel kalkınma ve katı atık yönetiminde ağ yönetişimi : Giresun İli örneği

Abstract

Geleneksel kamu yönetimi yaklaşımı sonrası ortaya çıkan kavramlar incelendiğinde, bazı farklılıklar olmakla birlikte, farklı taraflar arasında işbirlikleri üzerinden ortak noktaların olduğu anlaşılmaktadır. Özellikle sorunların daha fazla karmaşık hale gelmesiyle işbirliğinin yeni bir türünü yansıtan ağ tarzı örgütlenmeler, teoride ve pratikte ön plana çıkmaktadır. İfade edilenler çerçevesinde bu çalışmanın sorunsalı; kamusal alanda gündeme gelen sorunların daha fazla karmaşık yapıya bürünmesiyle (wicked problem), devlet otoritesi altında hizmet sunan kurumların, piyasada yer alan aktörlerin veya STK'ların, tekil olarak, ortaya çıkan karmaşık sorunlara karşı başarılı olamadıkları, bu yüzden karmaşık sorunların etkin yönetiminin bir aracı olarak, farklı tarafların ağ yapısı içinde hareket etmelerine ihtiyaç duyulmasıdır. Vurgulanan sorunsaldan hareketle çalışmanın temel amacı; sürdürülebilir kentsel kalkınmanın önemli bileşenlerinden biri olarak görülen kentsel katı atıkların yönetimini, yönetişim perspektifinden hareketle, örgütlenmenin yeni bir türünü yansıtan ağ yönetişimi modeli çerçevesinde incelemektir. Belirlenen temel amaç çerçevesinde araştırma sürecinde iki temel sorunun cevabı aranmıştır: 1. Bir bağımsız değişken olarak ağ yönetişimi modeli, kamusal sorunların çözümlenmesine nasıl bir katkı sunmaktadır?, 2. Türkiye'de kentsel atıkların yönetiminde sürdürülebilirlik yaklaşımı ve bu yaklaşıma yönelik taraflar arasında ağlar ne düzeyde kullanılmaktadır? İfade edilen sorular kapsamında çalışmada; eleştirel literatür incelemesi, içerik analizi, Q-Metod ve yarı yapılandırılmış mülakat yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın genel sonuçlarına göre; kamusal politikaların karmaşıklaşması ağ yönetişimi gibi yönetim modellerini gündeme getirmektedir. Bu bağlamda ağlar; açık organizasyon, yatay yapı ve işleyiş, gönüllülük esaslılık, esneklik, tarafların bir birine bağlılığı ve karşılıklı fayda gibi ayırıcı özellikleriyle diğer yönetim ve örgütlenme yaklaşımlarından ayrılmaktadır. Diğer taraftan sürdürülebilir kentsel katı atık yönetiminin, çok aşamalı ve çok taraflı yapısıyla karmaşık bir durumu yansıttığı, bu açıdan ağ yönetişimi modelinin uygulama alanı bulabileceği anlaşılmaktadır. Gerçekleştirilen örnek olay araştırması ile de; belediyelerin ve STK'ların atık yönetimine önem vermekle birlikte, atıkların sürdürülebilir yönetimi açısından taraflar arasında sınırlı işbirliklerinin olduğu, il genelinde atığın vahşi depolama alanı üzerinden gündeme geldiği, bu anlamda merkezi idarenin temsilcisi konumunda bir aktör olarak Vali'nin ön plana çıktığı tespit edilmektedir. Fakat Giresun merkez ilçe düzeyinde ortaya çıkan bayat ekmek ayrıştırma ve değerlendirme deneyimlerinin, ağ yönetişimi modeli özelliklerini barındırdığı, bu anlamda önemli olduğu görülmektedir.

When the concepts emerged after the traditional public management approach examined, it is understood that common grounds through collaborations between the different parties. Especially problems with becoming more complex (wicked problem), network style organizations (theory and empirical) that a new type of collaboration has come to the fore. The problematic of this study within the framework of what is expressed above: institutions serving under the authority of the state, actors located in the market or NGOs, singular, not successful against emerging issues because take on more complex problems arising in the public domain. Therefore as a means of effective management of the complex problems, there is a need for different parties to act in a network. Highlighting the problematic, the main purpose of the study: management of urban solid waste which is seen one of the important components of sustainable urban development investigate within the framework of network governance model. In the context of the main objectives, the answer has two basic problems in the research process: 1. How network governance model which independent veriable offers a contribution to the solution of public problems?, 2. What level sustainable approach and networks between the parties are used at the urban waste management in Turkey. Under expressed questions, in this study was used from critical review of the literatüre, content analysis, Q-Method and semi-structured interviews methods. According to the overall results of the survey: The complexity of public policies is to bring new maagement model such as network governance. In this context, due to networks that have distinctive; features open organization, horizontal structure and functioning, voluntary, flexibility, interdependence each other of parties and mutual benefit et. al., those are separated from other management approaches and organization. On the other hand, it is understood to find application area of network governance model for sustainable urban solid waste management reflect the complex situation with multilateral and multi-stage structure. Municipalities and NGOs consider important of waste mangement but tehere are limited collaboration between the different parties. Also waste come on the agenda with wild storage across the province and governor come forward as an actor in position of the central government's representative. But parsing and evaluation experience of stale bread that used in the central districts in Giresun have network governance model features. For this reason stale bread experience is emphasized important