Destinasyon rekabet gücü açısından İstanbul'un karşılaştırmalı analizi

Abstract

Uluslararası turizm varışlarında dünya sıralamasında önemli bir konumda yer alan Türkiye'nin, turizm gelirlerinde bu yeri koruyamadığı görülmektedir. Benzer şekilde turizm rekabetine ilişkin endeks sonuçlarına göre, bulunduğu destinasyon içerisindeki rekabet sıralamasında Türkiye'nin oldukça geride kaldığı da dikkat çeken bir diğer unsurdur. En önemli ihracat kalemleri arasında yer alan turizm sektörünün gelişimini sürdürülebilir kılmak büyük önem taşımaktadır ki bu; diğer sektörlerde olduğu gibi rekabet gücünü arttırmaktan geçmektedir. Bu bağlamda, çalışmada Türkiye'nin en önemli turizm destinasyonlarından olan İstanbul kentinin rekabet gücünün analizini yapmak ve elde edilecek sonuçlar doğrultusunda destinasyon rekabet modellerine katkı yapılması amaçlanmaktadır. Söz konusu amaç doğrultusunda konuya ilişkin detaylı literatür taramasının ardından, gerçekleştirilen alan araştırması için anket ve mülakat teknikleri ile veriler toplanmıştır. Ritchie ve Crouch'un destinasyon rekabeti kavramsal modelindeki ifadelerden faydalanarak oluşturulan anket soruları ile kentin rakipleri arasındaki konumu ve turizm rekabetindeki güçlü/zayıf yönlerinin ortaya konulması hedeflenmiştir. İstanbul'u ziyaret eden 431 turistten elde edilen anket verileri ile gerekli analizler yapılmıştır. Bununla birlikte 6 sektör paydaşı ile mülakat yapılmıştır. Uygulanan analizlerin sonuçları ikincil verilerde olduğu gibi İstanbul'un uluslararası turizm alanında en güçlü rakibinin Paris kenti olduğunu doğrulamakta, bununla birlikte kentin rekabet üstünlüğü açısından güçlü yönünün Temel Kaynak ve Çekicilikler olduğu; buna karşın Destinasyon Yönetimi, Tanıtım/Pazarlama, Eğitim, Güvenlik, Etik/ahlak değerleri gibi alanlarda rekabet gücünü zayıflatan unsurlar olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Destinasyon Rekabeti, Turizm Rekabeti, Rekabet Gücü, İstanbul

Appearing in a significant place at the rankings of international tourist arrivals, it is seen that Turkey is unable to protect her ranking in tourism revenues. Similarly, according to the results related to the tourism competitiveness indexes, there's another remarkable factor that, Turkey remained far behind between competitor countries. As one of the most important export components, it is vital to make tourism sector sustainable by increasing competitiveness. In this context, it is aimed to analyze Istanbul's tourism destination competitiveness since Istanbul is the most important tourism destination of Turkey. The main objective of the thesis is to contribute to the existing literature regarding to destination competitiveness. In accordance with this purpose, after an extensive literature research, for case study, data is obtained via "interview" and "survey" techniques. Survey were prepared by utilizing the components of Ritchie and Crouch destination competitiveness conceptual model and in this way; it's aimed to measure the location of Istanbul between competitors and the strong/weak sides of the city at tourism competitiveness. The data was collected through 431 survey that were administered among tourists who previously visited Istanbul. The data analysis was carried later on. Beside this, interviews were made with 6 stakeholders. The results of analysis confirmed that Paris city is seen the strongest competitor of Istanbul in tourism area as is given in secondary data. Furthermore, according to the results, the strong side of Istanbul in tourism competitiveness is "Core Resources and Attractors" while there are some factors in those areas that weaken the competitiveness of the city like Destination Management, Promotion/Marketing, Education, Safety, Ethic/Morality. Keywords: Destination Competitiveness, Tourism Competitiveness, Competitiveness, Istanbul.