Gelişmekte olan ülkelerin yakın komşularıyla dış ticaret hacminin doğrudan yabancı yatırımlar üzerine etkisi

Abstract

Dünyadaki pek çok gelişmiş ülkenin dış ticaretinde, bulundukları bölgedeki diğer ülkelerin payı önemli bir yer tutmaktadır. Dünya geneline baktığımızda, bölgesel entegrasyonların ve yakın komşu ülkelerle ticaretin hızla geliştiğine tanık olmaktayız. Çok uluslu şirketler önce dünya üzerinde yatırım yapacakları bölgeyi daha sonra da söz konusu bölge içerisindeki en uygun ülkeyi belirlerler. DYY için potansiyel ülkenin teknolojik yeterliliği, üretimdeki verimliliği ve maliyet avantajları yanında pazarlama ve ihracat yetenekleri açısından sunduğu avantajlarda önem arz eder. Bu çalışmada, Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ); piyasa hacmini arttırıcı ve hammadde tedarikini sağlayıcı etkisinden dolayı yakın komşu ülkelerle ticaret hacmi ve DYY girişlerini etkileyen diğer bazı değişkenler üzerinde durulmuştur. Panel veri regresyon modellerinin ele alındığı analizde, sabit etkiler modelinin uygun olduğu görülmüştür. Model, varsayımlardan sapmalara karşı geliştirilen Parks-Kmenta (GEKK), Beck-Katz (PCSEs) ve Driscoll-Kraay dirençli standart tahmincileriyle tahmin edilmiştir. 94 gelişmekte olan ülkenin farklı siyasi, sosyal, ekonomik ve coğrafi özelliklere sahip olmaları nedeniyle, Chow panel veri yapısal kırılma testi uygulanmış ve veri setinin heterojen yapıda olduğu sonucuna varılmıştır. Tesadüfi katsayılar modeli kullanılarak ele alınan ülkeler için panel veri Heterojen Sabit & Hetorojen Eğim modelleri tahmin edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, yakın komşu ülkelerle ticaretin DYY girişleri üzerinde olumlu ve yüksek bir etkisi bunmaktadır.

In the balance of trade of many developed country, the share of the other countries in the region where they are located take an important place. When we look at the globe, we witness that regional integration and trade with neighboring countries developed rapidly. In terms of direct foreign investment, multinational companies determine the most appropriate region in the world before they invest, then determine the most appropriate countries in the region. Technological competence of the potential countries, the advantages of marketing and exporting capabilities it offers, efficiency and cost advantages in production is important FDI. In this study, due to the effect of increasing the supply and raw material provider of market volume, the volume of trade with neighboring countries and some other variables affecting FDI inflows are focused on. As discussed in the analysis of panel data regression model, the fixed effects model was found to be suitable. The model developed against deviations from assumptions, has been estimated by Parks-Kmenta (GEKK), Beck-Katz (PCSEs) and Driscoll-Kraay robust standard estimator. Since the 94 developing countries with different political, social, economic and geographic characteristics, Chow panel structural break test is applied and concluded that the dateset is heterogeneous. Using random coefficient models, panel data Heterogeneous Fixed & Heterogeneous Slope models are estimated. According to the obtained results, trade with neighboring countries has positive and high impact on FDI inflows.