Yeni kamu yönetimi ve Türkiye’de kamu politikalarının oluşturulması : aktör temelli bir analiz

Abstract

20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren, yönetim alanında önemli bir paradigma değişiminin yaşandığı bilinmektedir. Kamu yönetimi tarafından üretilen bütün mal, hizmet ve çıktıları derinden etkileyen bu değişimin, kamu politikalarını ve bu politikaların oluşturulması sürecini etkilemesi kaçınılmazdır. Bu bağlamda çalışmanın sorunsalı; değişen yönetim anlayışıyla birlikte kamu politikalarının oluşturulması sürecinin de değiştiği, tek taraflı ve devlet merkezli politika oluşturma sürecinden çok aktörlü, geniş katılımlı, paydaşların görüş ve düşüncelerini dikkate alan bir politika oluşturma sürecine geçildiğidir. Bu sorunsaldan hareketle çalışmanın temel amacı; değişen yönetim anlayışıyla birlikte, kamu politikalarının oluşturulması sürecinde, ortaya çıktığı düşünülen zihinsel ve yapısal değişimin nasıl ve ne şekilde gerçekleştiğinin araştırılması, bu dönüşümü etkilediği öngörülen aktörlerin ve faktörlerin analiz edilmesi ile değişim sonrasında oluşan kamu politikalarının yeni yapısının ortaya konmasıdır. Çalışmada ilk olarak yönetim alanında yaşanan değişime yer verilmekte ve bu değişimin kamu yönetimi alanında yarattığı etkilere değinilmektedir. Sonrasında kamu politikaları ve bu politikaların oluşturulması süreci ile bu süreçte rol oynayan geleneksel ve yeni aktörler incelenmektedir. Bir sonraki kısımda değişen yönetim anlayışının ortaya çıkardığı bazı kavramların ve unsurların kamu politikaları ile kamu politikalarının oluşturulması süreci üzerinde yarattığı etkiler ele alınmaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise kamu politikalarının oluşturulması sürecinde ortaya çıkan zihinsel ve yapısal değişimin, pratikteki etkileri mülakat yöntemi ile test edilmeye çalışılmaktadır. Çalışmanın sonucunda ulaşılan bulgular; değişen yönetim anlayışının kamu politikalarının oluşturulması sürecinde önemli yapısal değişimler yarattığı görülmektedir. Geleneksel dönemde daha çok devlet ve kamu bürokrasisi tarafından oluşturulan politikalarda, toplumun talep ve beklentilerinin yeterince dikkate alınmadığı ortaya çıkmaktadır. Son dönemde ise, bu anlayıştan büyük ölçüde vaz geçildiğini söylemek mümkündür. Bu çerçevede günümüzde kamu politikalarının, çok daha geniş katılımlı ve çok aktörlü bir yapı içerisinde oluşturulmaktadır. Böylelikle toplumun talep ve beklentilerinin de bu sürece yansımakta olduğunu söyleyebiliriz. Bu zihinsel ve yapısal değişimde, yeni kamu yönetimi anlayışı ile birlikte ortaya çıkan veya etkinliğini arttıran yönetişim, sivil toplum, düzenleyici etki analizi, yeni iletişim araçları ve değişen demokrasi anlayışı gibi kavramların oldukça etkili olduğunu ifade etmek gerekmektedir. Son olarak teorik anlamda var olan bu dönüşümün, pratikte de kendisini göstermeye başladığı açıkça ortaya çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kamu Yönetimi, Geleneksel Kamu Yönetimi, Yeni Kamu Yönetimi,Kamu Politikaları, Politika Oluşturma Sürecindeki Değişme

It is known that there has been an important paradigm shift in administration field since the last quarter of the 20th century. It is inevitable that the above-mentioned period of change affecting all goods, services and outputs deeply, which is produced by public administration affects public policies and the process of these policies as well. In this regard, the problematic context of this study is as follows: public policies' formation process has changed together with changing administration mentality and policy-making process changed from one-sided and state centric structure to a structure which respects multi-agents, broad participation and stake-holders' remarks and opinions. Based on this problematic context, the main aim of this study is: a) to research how the intellectual and structural change, which is believed to come in sight, occurred in public policies' formation process with changing administration mentality and b) to present new structures of public policies that occurred after the change by analyzing the agents and factors which are pre-supposed to have affected the mentioned change. In this study, firstly the change that happened in administration field is introduced and the effects of this change on public administration field are mentioned. Then, public policies and both traditional and new agents playing roles in the formation of these policies are examined. In the following part of the current study; the effects of some concepts and elements, which were revealed by changing administration mentality, on public policies and public policies' formation process are discussed. In the last chapter, the effects of intellectual and structural change in practice, which appeared in public policies' formation process, are tried to be tested by interview method. The obtained findings at the end of the study reveal that changing administration mentality created significant structural changes in public policies' formation process. It is ascertained that the demands and expectations of society were not taken into consideration sufficiently in the policies mostly created by state and public bureaucracy in traditional period. However, it is possible to state that this mentality was given up pretty much in the last period. Within this scope, nowadays public policies are formed in such a structure which includes quite broad participation and multi agents. In this way, it can be claimed that the demands and expectations of society reflect on this process. In the mentioned intellectual and structural change, it is necessary to state that governance, civil society, regulatory effect analysis, modern communication instruments and changing democracy mentality which all appeared together with new public administration mentality or increased effectiveness are rather effective. Lastly, it became clearly evident that this transformation which exists in theory started to burst into sight in practice as well. Key Words: Public Administration, Traditional Public Administration, New Public Management, Public Policies, Change in Policy-Making Process