TMS 41 çerçevesinde kanatlı kümes hayvanlarının değerleme ve raporlanması

Abstract

Tarım sektörü Türkiye'nin ekonomik yapısı içinde önemli bir yere sahiptir. Tarım üretiminin ülkenin ulusal gelirine katkısı, sanayi sektörüne sağladığı girdi, istihdama olan katkısı gibi birçok nedenden ötürü ülke ekonomisinde tarım sektörü olmazsa olmaz konumdadır. Birçok ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip olan ve diğer sektörlerle olan ilişkisi gün geçtikçe artan tarım sektörü günümüze kadar gelinen süreçte muhasebe araştırmacıları, uygulamacılar ve kural koyucular (standart yayınlayıcılar) tarafından gereken önemin gösterilmediği bir sektör olarak kalmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, "tarımsal faaliyetlerin Türkiye Muhasebe Standartları 41: Tarımsal Faaliyetler Standardı çerçevesinde incelenmesi ve standart doğrultusunda değerlemesinin yapılması"dır. Türkiye'de tarım işletmelerinin büyük bir çoğunluğunun aile işletmelerinden oluşmasından dolayı ortaya çıkan muhasebeleştirme ve değerleme eksikliğini TMS 41 çerçevesinde ele alarak, bu işletmelerin daha verimli ve etkin yönetilmelerini sağlayacak öneriler sunmak amaç edinilmiştir. Bu amaç doğrultusunda yerli ve yabancı literatür taraması yapılıp, tarımsal muhasebede var olan son gelişmeler üzerinde durulmuştur. TMS 41 çerçevesinde tarımsal muhasebe yöntemleri ele alınarak incelenmiştir. Standart ve literatürün incelenmesi neticesinde kanatlı hayvan yetiştiriciliği yapan bir tarım işletmesinde konuyla ilgili uygulama çalışması yapılmıştır. Bu uygulamada tarım işletmelerinde amortisman, varlık değerlemesi, stok değerlemesi ve bu verilerin raporlanması gibi konular üzerinde durulmuştur. Çalışmada damızlık kanatlı hayvan yetiştiriciliği yapılan bir işletme örneği üzerinde uygulama yapılmıştır. Uygulamada, Türkiye'de kullanılan tek düzen hesap planında Türkiye muhasebe standartlarının raporlama koşullarını tam anlamıyla yerine getirebilmek için ne gibi değişiklikler yapılması gerektiği ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda mevcut TDHP'de yer alan hesap gruplarının canlı varlıkların uygun bir hesap grubu altında muhasebeleştirilmesi hususunda yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu sebeple TDHP'ye canlı varlıklar için hesap önerisi sunulmuştur. Bu öneriler yardımıyla TDHP ile standartların önerdiği uygulamalar arasındaki farklılıkları bir nebze daha azaltacaktır. Anahtar Kelimeler: Damızlık Kanatlı Yetiştiriciliği İşletmeleri, TMS 41, Tarım Muhasebesi

On sectorial basis, agriculture has an important place in Turkey's economic structure. For such reasons as the contribution of agriculture to national income, industry and employment rate; agriculture has a significant place in national economy. Despite its important role in national economy, also as an interacting sector with other sectors, agriculture sector is neglected by accounting researchers, practioners and regulatory commissions (rule makers) up to this point. In this context, the aim of this study is to investigate agricultural activates within the scope of Turkey Accounting Standards 41: Agricultural Activities Standard and measure these activities in accordance with the standard. In Turkey, majority of agriculture enterprises are family business, as a consequence of that we come up against deficiencies in recognition and measurement process. In this study, it is aimed to provide suggestions to these business to enable them to be managed effectively and efficiently. In line with the objective of the study, national and international literature survey research is made and recent developments put in picture. Agricultural accounting methods will be examined in the framework of TAS 41. As a result of detailed examination of TAS Standards and literature, it is stated that how the reporting should be done in accordance with the TAS 41 Standards in an agriculture firm. Also subjects like depreciation, asset valuation, stock valuation and reporting in agricultural firms are mentioned. In this study, an application is performed by generating a breeding poultry firm example. It is tried to put forward what type of revisions should be done in Unified Chart of Accounts to fulfill the Turkish Accounting Standards. The results of the study show that listed accounts in The Uniform Chart of Accounts are not suitable for recognition of biological assets. So the recommendation of new accounts has been made in accordance with The Uniform Chart of Accounts. With the help of recommendations, the gap between The Uniform Chart of Accounts and TAS would be reduced. Keyword: Breeding Poultry Enterprises, TAS 41 (Turkish Accounting Standard 41), Agricultural Accounting