Yahya Kemal’in eserlerinin örnekli sözlüğü ve kavram alanları, 1. cilt

Abstract

1884 – 1958 yılları arasında yaşamış olan Yahya Kemal Beyatlı, edebiyatımızın güzîde şahsiyetlerinden biridir. Onun yaşadığı yıllar, tarihimizin oldukça sancılı dönemine tekabül eder. Yahya Kemal hem Osmanlı'nın yıkılışına hem de yeniden doğan bir milletin devlet oluşuna şahitlik etmiştir. Yahya Kemal Beyatlı'nın eserlerini akademik olarak incelemek, aynı zamanda onun hem yaşadığı coğrafyaya hem döneme ayna tutacaktır. Onun görev yaptığı, gezdiği ve gördüğü yerler, oralarda edindiği bilgiler, gözlemlediği kültürler, kendisinde var olan geniş bilgi birikimiyle kaynaşınca ortaya kültürümüzün çok kıymetli eserleri çıkmıştır. Bir sanatçının söz varlığına ulaşmanın en güzel yollarından biri o sanatçının bütün eserlerinin dizinli sözlük çalışmasını yapmak ve kavram alanı tasnifini ortaya koymaktır. Biz de sözlük çalışmalarına bir katkıda bulunmak amacıyla Yahya Kemal Beyatlı'nın söz varlığı üzerine inceleme yaptık. Bu çalışmamız ile devrinin önemli şahsiyeti olmuş ve gelecek nesillere hem hayatıyla hem de eserleriyle ışık tutmuş bir edip, fikir ve devlet adamı olan Yahya Kemal'in bütün eserlerinin örnekli sözlüğünü, ayrıca onun bütün eserlerinde geçen kelimelerin kavram alanı tasnifini yaptık. Yahya Kemal'in Örnekli Sözlüğü ve Kavram Alanları isimli tezimiz giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde Yahya Kemal'in hayatı, eserleri, edebiyatımıza tesir eden yönleri ve kişiliği ile ilgili bilgiler verdik. İkinci bölümde söz varlığı ve kavram alanı konularına değindik. Ayrıca kavram alanı tasnifine göre Yahya Kemal'in eserlerinde kullandığı kelimelerin dağılımını yaptık. Üçüncü bölümde ise sözlük, sözlükçülük, dizin kavramları üzerinde durduk ve Yahya Kemal Beyatlı'nın bütün eserlerinin örnekli sözlüğünü yaptık. Sonuçta istatistikî verilerle Yahya Kemal'in söz varlığı ile ilgili neticelere ulaştık; kavram alanı ile ilgili yorumlar yaptık.

Yahya Kemal Beyatlı, who lived between 1884 and 1958, is one of eximious persons of our literature. The years during which he lived corresponds to quite painful period of our history. Yahya Kemal both witnessed labefaction of Ottoman Empire and statehood of a renascent nation. Researching literary works of Yahya Kemal Beyatlı academically will mirror to both geography and period he lived. When the places he performed a duty, traveled and saw, the information he obtained thereabouts, and the cultures he observed cohered with extensive knowledge existing in him, invaluable works of our culture showed up. One of the finest ways reaching to rection of an artist is to do indexed dictionary study and reveal conceptual field classification of all works of that artist. We also researched on rection of Yahya Kemal Beyatlı in order to make participation to the dictionary studies. With this study, we did indexed dictionary of complete works of Yahya Kemal Beyatlı, a literary man, intellectual and statesman, who was an important personality of his period and shed light on the future generations with both his life and works, and conceptual field classification of the vocabularies mentioned in his complete works. Our thesis named Sampled Dictionary and Conceptual Field of Yahya Kemal consists of three main chapters and conclusion. In the first chapter of the study, we gave information related to the life, works, aspects affecting our literature and personality of Yahya Kemal. In the second chapter, we mentioned to the vocabulary and conceptual field subjects. Moreover, we did distribution of the words that Yahya Kemal used in his works. In the third chapter, we discoursed on the dictionary, lexicography and index concepts and did the sampled dictionary of all works of Yahya Kemal Beyatli. In conclusion, we reached to the results related to the vocabulary of Yahya Kemal with the statistical data and made comments related to the conceptual field.