Bu tez çalışmasında, 1950-1960 döneminde Adapazarı/Sakarya bölgesinin mülki, idari, siyasi, ekonomik ve kültürel alanlardaki durumu incelenmiştir. Adapazarı/Sakarya çeşitli tarihlerde göç alan ve nüfusu giderek artan, farklı etnik grupların bir arada yaşadığı kozmopolit bir bölgedir. 1954 sonuna kadar Kocaeli'ne bağlı ilçe konumunda olan Adapazarı, o tarihten itibaren 'Sakarya' ismiyle müstakil il statüsüne yükselmiştir. Şehrin imarı, mülki ve idari yapılanması bu süreçte önem kazanmıştır. Nüfusunun çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla uğraşan Sakarya'daki ekonomik faaliyetler ve sanayileşme alanındaki yatırımlar şehre bölgesinde ayrıcalık kazandırmıştır. 10 yıllık süreçte iktidar partisinin yanında yer alan bir seçmen yapısına sahip Sakarya'da halkın siyasi faaliyetlere ilgisi yüksek olmuştur. Eğitimli nüfus oranı ülke genelinde ilk sıralarda yer alan Sakarya'da bu süreçte okul açma çalışmaları son derece etkili olmuş, başarılı sonuçlar alınmıştır. Şehrin sosyal ve kültürel imkanları halkın ihtiyacını karşılayacak seviyede olmuş, sinema, tiyatro, spor dallarında çok sayıda etkinlik gerçekleşmiştir. Şehirdeki emniyet teşkilatı, askeriye ve adliye teşkilatının durumu ve işlenen suçlar hakkındaki bilgiler gazete haberlerinden de faydalanılarak aktarılmıştır. Çalışmanın amacı, 1950-1960 döneminde Sakarya'nın hemen her alanda geçirdiği değişimi ortaya koymaktır. Bu süreçte hem ilçe olan Adapazarı hem de il olan Sakarya'da, yoğun basın faaliyetleri gerçekleşmiştir. Çok sayıda günlük ve haftalık gazete yayınlanmıştır. Bu doğrultuda, döneme ait yerel gazeteler, makaleler, kitaplar, arşiv belgeleri, resmi devlet yayınları incelenmiş ve elde edilen bilgiler beş bölümde sunulmuştur. Şehir tarihi araştırmaları ve dönem tarihi araştırmaları konusunda katkı sağlayacak tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır.
İn this study,the stuation in the administrative, political, economic and cultural areas in Adapazarı region beetwen 1950-1960 was analyzed. Adapazarı/Sakarya is a region that has been receiving immigration since the past and its population is constantly rising. It is a cosmopolitan city where different ethnic groups live together. Until the end of 1954 Adapazarı joined to the Kocaeli district, then "Sakarya" has risen to the status of a detached province. The zoning, civil and administrative structure of city gained importence in this process. The population of Sakarya engaged economic activites and industrialization enterprises engaged in agriculture and animal husbandry. Having a voter structure in the 10 year period is located, the interest of people in political activites in Sakarya was high. The educated population ratio in the country center of Sakarya which ranks first, has been very effective and successful in the process of opening a school, result have been achieved. The social and cultural facilities of the city have been at level to meet the needs of the public and many activities have been realized in cinema, theater and sports branches. İnformation about the police, military and judicial organization in the city and the crimes committed in the city are given according to the newspaper reports. The aim of this study is to reveal the changes that Sakarya has undergone in almost every field during 1950-1960. İn this period, intensive press activities were carried out both in the district Adapazarı and in Sakarya, a city. Numerous daily and weekly newspapers have been published Local newspapers, articles, books, archival documents, official government publications of the period were examined and the information obtained was presented in five sections. The findings of the study were made to contribute to city history surveys and period historical research.
