Liderlik tutum ve davranışları ile sendikal bağlılıkve faaliyetlere katılım ilişkisi: Sakarya ili kamu eğitim kurumlarında bir alan araştırması

Abstract

Sendikalar, çalışanların ekonomik, sosyal ve meslekî hak ve çıkarlarını koruyan ve geliştiren kuruluşlardır. Liderlik, insanları belirli bir amaca doğru yönlendirmek, lider ise insanları etkileyen ve onları ortak bir amaç doğrultusunda yönlendiren kişidir. Sendikalar açısından lider ise üyelerin hak ve menfaatini gözeten, eğitim ve gelişmelerini destekleyen, sendikaya olan bağlılıklarını arttıran ve faaliyetlere katılımlarını sağlayan ve sendikanın amaçları doğrultusunda yönlendiren kişi olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada işyeri sendika temsilcilerinin liderlik tutum ve davranışlarının, üyelerin sendikal bağlılık ve sendikal faaliyetlere katılımları ile ilişkisini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda Sakarya genelinde kamu kurumlarında görev yapan okul öncesi, ilk okul, orta okul ve liselerde görevli Eğitim Bir-Sen, Türk Eğitim-Sen ve Eğitim-Sen sendikalarına üye öğretmenler üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Araştırmada işyeri sendika temsilcilerinin liderlik tutum ve davranışlarının, üyelerin sendikal bağlılık ve faaliyetlere katılım ile ilişkisi belirlenmiştir. Ayrıca işyeri sendika temsilcilerinin kişilik özellikleri ile liderlik tutum ve davranışları arasındaki ilişki ortaya çıkartılmış ve üyelerin işyeri sendika temsilcilerinin liderlik tutum ve davranış algılarıyla, işyeri sendika temsilcilerinin liderlik tutum ve davranışları karşılaştırılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmanın amacı doğrultusunda hazırlanan anket formu kullanılmış ve yüz yüze görüşme yoluyla anketler uygulanmıştır. 380 sendika üyesi öğretmene ve 39 işyeri sendika temsilcisine olmak üzere 419 anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 24.0 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, ortalama, yüzde alma, t-testi, anova, faktör analizi, korelasyon ve basit regresyon analiz yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre sendika temsilcilerinin kişilik özellikleri ile liderlik tutum ve davranış özellikleri arasında ilişki olduğu; işyeri sendika temsilcilerinin liderlik tutum ve davranış özellikleriyle üyelerin işyeri sendika temsilcisinin liderlik tutum ve davranış özellikleri algılarının benzer olduğu ve işyeri sendika temsilcilerinin liderlik tutum ve davranış özelliklerinin üyelerin sendikal bağlılık ve sendikal faaliyetlere katılımları ile ilişkisi olduğu ortaya çıkmıştır.

Trade unions are organizations that protect and develop the economic, social and professional rights and interests of employees. Leadership is the person who directs people towards a specific purpose and the leader is the person who affects people and directs them towards a common purpose. In terms of trade unions, the leader is defined as the person who respects the rights and interests of the members, supports their education and development, increases their loyalty to the union, ensures their participation in the activities and guides them in line with the aims of the union. In this study, it was aimed to determine the relationship between leadership attitudes and behaviors of workplace union representatives and members' union loyalty and participation in union activities. In this context, a study was conducted on teachers who are members of Eğitim Bir-Sen, Türk Eğitim-Sen and Eğitim-Sen unions in pre-school, primary, secondary and high schools working in public institutions in Sakarya. In this research, the relationship between leadership attitudes and behaviors of workplace union representatives and members' union loyalty and participation in activities were determined. In addition, the relationship between the personality characteristics of workplace union representatives and leadership attitudes and behaviors was revealed. Moreover, the leadership attitude and behavior perceptions of the workplace union representatives were compared with their leadership attitudes and behaviors. The questionnaire which was prepared for the purpose of the research was used as a data collection tool and questionnaires were applied through face-to-face interviews. 419 questionnaires were administered to 380 teachers and 39 trade union representatives. The obtained data were analyzed with SPSS 24.0 program. Frequency, mean, percentage, t-test, anova, factor analysis, correlation and simple regression analysis methods were used for data analysis. According to the results, there is a relationship between the personality characteristics of union representatives and leadership attitude and behavior characteristics. Leadership attitude and behavior characteristics of workplace union representatives and members' perceptions of leadership attitude and behavior characteristics of workplace union representatives were similar. It is revealed that leadership attitude and behavior characteristics of workplace union representatives are related to members' union commitment and participation in union activities.