Dış politika analiz çalışmalarında geleneksel yaklaşım devletleri en önemli birim olarak görürken artık günümüzde liderler de farklı bir birim olarak ele alınmakta sistematik olarak değerlendirilmelerine önem verilmektedir. Siyasi liderlerin inanç sistemi, kişiliği ve bunların dış politika üzerine olan etkileri, konularını içeren çalışmaların sayıları hızla artmasına rağmen dış politika analizinde sistematik çalışmaların eksikliği sıklıkla vurgulanmaktadır. Esasen yapılacak sistematik analizler ulusal ve global aktörlerin ve liderlerin dış politika davranışlarını anlamayı kolaylaştıracaktır. Günümüzde, Lider Kişilik Analizi ve Operasyonel Kod Analizi gibi uzaktan değerlendirme metotlarından faydalanılarak, sistematik bir şekilde kişilik değerlendirmesi yapmak mümkündür. Bu çalışmada dış politika davranışı ve inanç sistemleri arasındaki bağı anlama konusunda Operasyonel Kod Analizi kullanılmıştır. Bu nicel yöntem ile elde edilen bulgular ışığında liderin dış politika davranışı için bir ön değerlendirme yapabilmek mümkün olabilmektedir. Bu çalışmada özgün bir konu olarak Recep Tayyip Erdoğan'ın dış politika davranışı ve siyasi liderliği irdelenmiştir. Bu çalışma, Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlık (2005-2014) ve Cumhurbaşkanlığı (2014-2016) olmak üzere farklı iki yönetim dönemleri üzerinden yapılan bir karşılaştırma ile, sistematik olarak inanç sistemi, kişiliği ve bunların dış politika üzerine olan etkilerini incelemeyi, değişimleri gözlemlemeyi hedeflemektedir. İzlediği politikalarla yarattığı bölgesel ve küresel etkiler ile karizmatik lider örneği olan Recep Tayyip Erdoğan'ın dış politika davranış modelini ve siyasi liderliğini anlamayı amaçlamaktadır. Bu tezde; Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlık döneminde AB üyelik müzakereleri temelinde AB konusunda ve Ortadoğu ile gerek siyasi ve kültürel gerek ekonomik temelli yakın ilişkilerde bulunmak isteyen bir siyasi davranış sergilediği, Cumhurbaşkanlığı döneminden itibaren de değişen global siyasi ortamla birlikte Batı karşıtı söylemlerinde artış olan, yönünü AB üyeliği konusunda çevirebilen, Ortadoğu'da ise ikili devlet ilişkilerinde esnekliğini daha aza indiren gerektiğinde söylemlerinde radikalleşen bir siyasi tavır izlediği öngörülmüştür. Liderin farklı yönetim dönemleri içinde izlenen dış politikalardaki değişikliklerin inanç sistemi ve kişiliğinde oluşan değişimlerin yansımaları sonucu oluştuğu hipotezinden yola çıkılmıştır. Ancak yapılan bu çalışmanın neticesinde incelenen iki dönem arasında anlamlı bir fark saptanamamıştır. Liderin inanç sistemi ve kişiliğinde tutarlılığın korunduğu ve bunların dış politika üzerine olan etkilerinde de fark olmadığı tespit edilerek hipotez çürütülmüştür.
While the traditional approach in the foreign policy analytic studies sees the state as the most important unit, nowadays leaders are paid special attention to be evaluated systematically as a seperate unit. Thus, there are increasing number of studies covering the subjects of the belief systems of leaders, their personality and the effect of them over the foreign policy. However it is often mentioned that there is still lack of sufficient systematic foreign policy analytic studies. Essentially the systematic analysis will help to better understand the foreign policy acts of the national and global actors and leaders. Nowadays, it is possible to carry out personality assessment systematically by making use of remote evaluation methods like Leadership Trait Analysis and Operational Code Analysis. In this study Operational Code Analysis is used to understand the link between the belief systems and the foreign policy acts. Under the influence of the collected data with this quantitative study, it becomes possible to pre-evaluate the leader's foreign policy acts. Foreign policy acts and political leadership of Recep Tayyip Erdoğan is examined as a specific subject in this study. This study is focused on analyzing systematically the belief system, personality and the effects of these over the foreign policy acts, by making a comparison between the two spesific administrative time periods of Recep Tayyip Erdoğan (his Presidence period between 2014-2016 and his Prime Minister period between 2005-2014). It is aimed to understand political leadership and foreign policy action model of Recep Tayyip Erdoğan who is an example of a charismatic leader as he creates regional and global impacts with the pursued policies. In this thesis it is predicted that, in his Prime Minister term Recep Tayyip Erdoğan was exposing a political act which was eager to cooperate with EU and Middle East especially in political, economic and cultural fields, however in his presidency term, in an altered global political environment his policies became less flexible with more radical discourses with an anti EU stance. The hypothesis stating that the diversities of the pursued foreign policies in different administrative periods occured due to reflections of the alterations in the personality and the belief system of the leader has been the starting point of this study. However, as a result of this analyzes, no significant difference was found between the two periods examined. As a consequence, it is found out that the leader kept his consistency in his belief system and personality and there is also statistically no important difference in the effects of them over the foreign policy. Thus, the hypothesis has been denied.
