Algılanan kurumsal davranışsal tutarlılık ve duygusal bağlılık ilişkisinde kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerine yapılan yüklemelerin aracılık rolü : otel işletmelerinde bir araştırma

Abstract

Turizm sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin paydaşların tutum ve davranışlarına olumlu etkilemesi nedeniyle stratejik önemi giderek artmaktadır. Paydaşların bu faaliyetlere verdikleri olumlu geri dönüşler, işletmeleri bu faaliyetleri devam ettirme noktasında motive etmektedir. Ancak bu faaliyetlerin sık sık pazarlama aracı olarak kullanılması, işletmelerin tutarsız davranışlar sergilemesi bu faaliyetlerin hangi güdü ile yapıldığına dair yorumların yapılmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla paydaşlar, ne gibi sosyal sorumluluk faaliyetlerinin yapıldığından çok bu faaliyetlerin niçin yapıldığı ile daha fazla ilgilenmektedir. Yani işletmenin bu faaliyetleri gerçekleştirirken asıl maksadı nedir? sorusuna cevap aranmaktadır. Bu noktada paydaşlar otel işletmeleri tarafından gerçekleştirilen KSS faaliyetlerine gerçekçi ve göstermelik (symbolic) yüklemelerde bulunmaktadır. Mevcut çalışmada, Türkiye'de zincir otel işletmelerinde çalışanların kurumsal davranışsal tutarlılık algısının duygusal bağlılık üzerine etkisinde kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerine yapılan yüklemelerin (gerçekçi ve göstermelik) aracılık rolü araştırılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Yüz yüze ve bırak-topla yöntemi ile 499 kullanılabilir anket elde edilmiştir. Kurulan model, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, çalışanların kurumsal davranışsal tutarlılık algısının gerçekçi yüklemeleri ve duygusal bağlılığı olumlu, göstermelik yüklemeleri olumsuz bir şekilde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca KSS faaliyetlerine yapılan gerçekçi yüklemeler duygusal bağlılık üzerine olumlu, göstermelik girişimler ise olumsuz bir etki oluşturmuştur. Son olarak, kurulan ilişkide KSS faaliyetlerine yapılan yüklemelerin kısmi aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda uygulamacılara ve sonraki araştırmacılara birtakım tavsiyeler geliştirilmiştir.

Due to its positive effects on stakeholders' attitudes and behaviours toward to company, the strategic importance of corporate social responsibility (CSR) practices in tourism industry is increasing gradually. Stakeholders' positive feedbacks on these practices motivates businesses to maintain these activities. However nowadays using these practices as marketing tool and demonstrating inconsistent corporate behaviours cause making comments about its underlying motives. Therefore, stakeholders are more interested in why these activities are done rather than what social responsibility activities are carried out. That is to say, they look for answering the question of businesses' real motives about doing these practices. At this point, they make substantive and symbolic attributions to the CSR activities carried out by hotel enterprises. Current study investigate the mediating role of employee-CSR induced attributions (substantive and symbolic) in the relation between perceived corporate behavioral integrity and affective commitment. Data collected via questionaire. 499 questionaires collected through face- to-face and drop-collect method. The model tested via confirmatory factor analysis and structural equation modelling. As a result of analysis, employees' perceptions of corporate behavioral integrity have positive effect on substantive CSR-attributions and affective commitment, have a negative effect on symbolic CSR-attributions. Besides, employees' affective commitment is positively effected by substantive-CSR attributions and negatively by symbolic CSR-attributions. Lastly findings support the mediating role of employees' CSR-induced attributions in the relation between perceived corporate behavioral integrity and affective commitment. Based on findings, a number of recommendations have been developed for practitioners and subsequent researchers.