Post-Sovyet topraklarında tek taraflı kuvvet kullanımının dianmikleri

Abstract

II. Dünya Savaşı'ndan bu yana, bilim adamları devletler arası ve iç savaşlardaki artan eğilime odaklanmışlardır. Bu, iç savaşların başlangıcını ve süresini etkileyen faktörler hakkında çok sayıda görüş sağlayan yayınların artmasına neden olmuş; ancak araştırmacılar iç savaşın ana etkenlerinden birisi olan sivil mağduriyeti gözden kaçırmışlardır. Günümüzde, bu olguyu açıklamayı amaçlayan çok sayıda çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmalarda sivil mağduriyet konusundaki amaca yönelik görüşler farklılık göstermekle birlikte sıklıkla şu sorular gündeme gelmektedir: Failler neden bazen sivilleri kasıtlı olarak öldürmekte veya onlara zarar vermektedir? Bu gibi eylemlerin altında hangi rasyonel faktörler yatmaktadır? Ancak konuya ilişkin yapılan çalışmalarda bu sorular tüm iç savaşlar için cevaplanamamıştır. Bu bağlamda çalışmada sözkonusu sorulara stratejik mantık ve yaptırım mantığı çerçevesinde yanıt aranması hedeflenmiştir. Vaka olarak dışa kapalı bir sistemden gelen ve bağımsızlığını Sovyetler Birliği'nin dağılması ile kazanan Azerbaycan, Gürcistan, Tacikistan ve Rusya Federasyonu içerisinde özerklik statüsüne sahip olan Çeçenistan seçilmiştir. Stratejik mantığın temelini çatışan tarafların askeri anlamdaki güç farklılıkları ve intikam mantığı oluştururken yaptırım mantığının temelini, uluslararası toplumun tek taraflı şiddet olaylarını önleyebileceği oluşturmaktadır. Bu hedef doğrultusunda çalışmada stratejik mantık ve yaptırım mantığına uygun hipotezler kurgulanmış, data setleri oluşturulmuş ve data setlerinden hareketle zaman serisi analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda Azerbaycan, Çeçenistan, Tacikistan ve Gürcistan'da yaşanan çatışmalardaki dinamikler ortaya konulmuştur. İncelenen vaka çalışmalarındaki çatışmaların her birisi için stratejik mantık çerçevesinde farklı sonuçlar elde edilmekle birlikte yaptırım mantığı çerçevesinde sonuçların incelenen vakalar için aynı olduğu ortaya çıkmıştır.

Since World War II, scholars have focused on the increasing trend in interstate and civil wars. This causes a rise in publications that has provided numerous insights on the factors influencing the onset and duration of civil wars so the researchers often overlooked a key factor of civil war: civilian victimization. Today, a large number of studies is being published which aim to explain this phenomenon, but not for all civil wars. Opinions on the purpose of civilian victimization differ. The question is then often raised: Why do perpetrators sometimes kill and harm civilians intentionally? Which rational facts underlie such acts? These questions are neither scrutinized for all civil wars, nor tested with the same hypotheses nor analyzed with the same method. In this context, this research study examines these questions. In order to arrive at answers, two related logics are examined: Strategic logic and international sanctioning logic. Azerbaijan, Georgia, Tajikistan which had an enclave system background and won their independence with the dissolution of the Soviet Union and Chechnya, an autonomous state within Russian Federation, were elected as case studies. Strategic logic focuses on the military strength of the warring parties and revenge, and the premise of the international sanctioning logic is that the international community can prevent the occurrence of one-sided violence. In order to examine the logics, hypotheses have been formed; a data set has been created and analized by a time series analysis. Time series analysis provided to see thy dynamics in the conflicts in Azerbaijan, Chechnya, Tajikistan and Georgia. While each of the conflicts in the case studies examined revealed different results in the framework of strategic logic, it was found that the results were the same in the framework of the international sanctioning logic.