Yeni medya bağlamındaki simülasyon ve sanallık olgularının edebiyata yansıması : Wolfgang Hohlbein’in “im netz der spinnen” adlı romanı

Abstract

Bilgisayar ve internet 20. yüzyılın ikinci yarısında küreselleşen dünyanın postmodern yeni medyası olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda çalışmanın birinci bölümünde eş zamanlı olarak makine, medya makinesi ve medya olabilen bilgisayar ve internetin ortaya çıkardığı etkileşim, sanallık, dijitallik, çoklu medya, ağa bağlanma ve çizgisel olmama gibi yeni dönüşümler ele alınmıştır. Bu bağlamda yeni bir dönüşüm geçiren başka bir taraf da fiziksel dünyanın gerçekliğine, mekânına, zamanına, bedenine ve kimliğine alternatif olarak ortaya çıkan sanal gerçeklik, sanal alan, sanal beden ve sanal kimlik olmuştur. Böylece dijital ve sanal olgular temelinde oluşturulan simülasyon yeni medya kapsamında sonuç olarak ortaya çıkmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise bilgisayar ve internet gibi yeni medyalar kapsamında ortaya çıkan söz konusu yeni dönüşümlerin edebiyat bilim alanındaki yeri sorgulanmıştır. Burada yazı ve yazınsallık ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Yazı tarafına yerleştirlen şey ise yazılım metni olarak dijital metin, geleneksel basılı metnin soyut dönüşümü olarak dijital metin, geleneksel basılı metnin doğrudan bilgisayara aktarılması olarak dijital metin, dijital metin parçalarının farklı türdeki metin parçalarına ağ ile bağlanması sonucu oluşan metin olarak sanal metin ve sanallaşan durumların deneyimlendiği sanal metin olmuştur. Yazınsallık tarafındaki yeni dönüşümler ise hiperkültür, hipermedya, hipermetin ve hiperkurgu bağlamında incelenmiştir. Bu yeni dönüşümler hem yazı hem de yazınsallık tarafında geleneksel basılı metnin, geleneksel yazar ve okurun üstlendiği yeni roller bağlamında açıklanmıştır. Bu şekilde ortaya çıkan yeni dönüşümlerin hareket ettiği nokta ise postyapısalcı edebiyat ve medya kuramlarından birkaçı olmuştur. Sonuç olarak da edebiyat bilim, birleşenleriyle birlikte dijital ve sanal olgular temelinde simüle edilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Wolfgang Hohlbein'ın "Im Netz der Spinnen" adlı romanında dijital ve sanal olguların yansımalarının izleri sürülmüştür. Bu olgular romanda seçili dört figürün deneyimledikleri farklı olaylara verdikleri farklı tepkiler doğrultusunda genellikle birbirine karşıt iki kavramın birbiri içerisinde erimesiyle ilişkilendirilerek açıklanmıştır. Bu açıklamalardan ortaya çıkan sonuç ise dijital ve sanal olgular temelinde oluşturulan simülasyonun ve sanallaşan durumların deneyimlenmesinin algı, dikkat, bellek, düşünce, dil ve öğrenme gibi bilişsel süreçleri bu tür bir erimeden kaynaklanarak sekteye uğratmış olmasıdır. Figürlerin bilişsel olarak bu denli sarsılmalarının nedeni bu olgularla geleneksel medyalardan bilgisayar ve internet gibi yeni medyalara geçiş döneminde karşılaşmış olmalarıdır.

Computer and internet emerged as the postmodern new media of the globalizing world in the second half of the 20th century. In this context, in the first part of the study, new transformations such as interaction, virtuality, digitality, multi-media, network connection and non-linearity revealed by the computer which can be machine, media machine and media simultaneously and by the internet, are discussed. Another aspect undergoing a new transformation has become the virtual reality, virtual space, virtual body and virtual identity as an alternative to the reality, space, time, body and identity of the physical world. Thus, the simulation based on the digital and virtual phenomena emerged as a result of the new media. In the second part of the study, the place of these new transformations that emerged within the scope of the new media such as computer and internet in literary studies was examined. Here, writing and literature were evaluated separately. The digital text as the software text, the digital text as the abstract transformation of the traditional printed text, the digital text as the transfer of the traditional printed text directly to the computer, the virtual text that emerged as a result of the networking of digital text units to different types of text units and the virtual text in which virtualized cases have been experienced are regarded on the writing side. The new transformations on the literature side were examined in the context of hyperculture, hypermedia, hypertext and hyperfiction. They were explained in the context of the new roles undertaken by the traditional printed text, the traditional writer and reader on both writing and literature sides. And some of the poststructuralist literature and media theories constitute the starting point of these new transformations that emerged in this way. As a result, literary studies with its components has been simulated on the basis of digital and virtual phenomena. In the third part of the study, the reflections of the digital and virtual phenomena were traced in Wolfgang Hohlbein's novel entitled "Im Netz der Spinnen" on the basis of the mentioned new transformations. These phenomena were explained in relation to the dissolution of two opposing concepts within each other in line with the different reactions of the four selected figures in the novel to the different incidents that they experienced. The consequence of these explanations is that the experience of simulation and virtualized cases based on digital and virtual phenomena has disrupted the cognitive processes such as perception, attention, memory, thought, language and learning caused by this kind of dissolution. The reason why these figures are shaken in such a cognitive way is that they are faced with these phenomena in the period of transition from the traditional media to the new media such as the computer and the internet.