Firdevsî-İ Rûmî’nin Süleymân-Nâme’si - 75. cilt : giriş- inceleme-tenkitli metin-dizin-sözlük, 1. cilt

Abstract

Eski Anadolu Türkçesi devrinden Osmanlı Türkçesi'ne geçiş devrinin dil özelliklerini yansıtan Süleymân-nâme, Firdevsî-i Rûmî'nin yazdığı seksen bir ciltlik bir eserdir. Çalışmanın konusu Hz. Süleyman'ın başından geçen olayların efsanevi bir dille anlatıldığı eserin 75. cildinin fonetik, morfolojik ve cümle bakımından incelenmesidir. Çalışma, Eski Anadolu Türkçesi'ne dair dil malzemesini günümüz söz varlığına kazandırarak söz varlığını zenginleştirmek, tarihi bir yazma eseri gün yüzüne çıkararak ilgilisinin hizmetine sunmak ve disiplinler arası çalışmalara yeni bir kaynak oluşturmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın Giriş bölümünde Firdevsî-i Rûmî'nin hayatı, sanatı ve eserlerine değinilmiş ve hakkında yapılan çalışmalara değinilmiştir. İnceleme bölümünde Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi ve Cümle Bilgisi konuları anlatılarak örneklerle zenginleştirilmiştir. Dönemin dil özelliklerinin metne nasıl yansıdığı tespit edilmiş, metne dair dil farklılıkları ortaya konmuştur. Çalışmada Topkapı Sarayı Hazine Kitaplığında bulunan 1231 ve 1536 numarada kayıtlı nüshalar ile Paris Bibliotheque Nationale'de bulunan Süleymân-nâme nüshaları kullanılarak Tenkitli Metin oluşturulmuştur. Ayrıca bu nüshalar hakkında ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Metnin yazımında transkripsiyon harfleri kullanılarak daha önceki yapılan çalışmalarla bütünlük sağlaması amaçlanmıştır. Çalışmanın Dizin bölümünde TürkSözDiz adlı dizin programından faydalanılarak sıkıştırılmış gramatikal dizin oluşturulmuş; metinde geçen kelimelerin isim veya fiil soylu olduğu, kökeni, metinde hangi kelime birliktelikleri kurduğu ve kaç kere geçtiği belirtilmiştir. Sözlük Dizin içinde verilmiştir. Kelimelerin metne dayalı anlamı örnekleriyle verilmiştir. Her kelimeye ait kelime grupları hemen madde başının altında sıralanmıştır. Birleşik fiiller ve izafet terkipleri de madde başı kabul edilerek anlamlandırılmıştır. Çalışmada yararlanılan kaynaklar Kaynakça bölümünde Kitaplar, Süreli Yayınlar ve Diğer Yayınlar olarak sıralanmıştır.

Süleyman-nâme, which reflects the language characteristics of the transition period from the period of Old Anatolian Turkish to Ottoman Turkish, is a work of eighty one volumes written by Firdevsî-i Rûmî. The subject of the work is the examination of the 75th volume of the things which Hz. Süleyman lived in by tells a legendary language in terms of phonetics, morphology and syntax. The aim of the study is to enrich the vocabulary of the Old Anatolian Turkic language by presenting the language material to today's words and to present it to the service of the interested person and to create a new source of interdisciplinary studies. In the introduction part of the study, the life, art and works of Firdevsî-i Rûmî are mentioned and the studies about them are mentioned. In the review section, examples of phonetics, morphology and syntax were enriched with examples. In the study, the Süleyman-nâme Copies in 1231 and 1536 in the Topkapı Palace Treasury Library and the copies in Paris Bibliotheque Nationale were used. In addition, detailed information is given about this copy. It is aimed to provide integrity with the previous works by using transcription letters in the writing of the text. A compressed grammatical index was created by using a directory program called TürkSözDiz in the Index section of the study. It is mentioned that the words in the text are noble or verb noun, root, the words in the text, and how many times they have established their union. The dictionary is given in the directory. It is given by examples of the meaning based on the texts. Word groups for each word are immediately listed under the head of the item. Combined verb and recitals were also interpreted as a matter of substance; but not added to the total number of headings in the text. Resources used in the study are listed in the Bibliography as Books, Periodicals and Other Publications.