Personel güçlendirmenin örgütsel bağlılık üzerine etkisi : yiyecek ve içecek işletmeleri üzerine bir araştırma

Abstract

Rekabet, küreselleşme ile bilgi ve iletişim teknolojilerin de meydana gelen değişimlerin gerçekleştiği çevrede faaliyetlerini sürdüren işletmeler, hizmet kalitesini arttırmak, rekabetle baş edebilmek, değişen çevre şartlarına ayak uydurmak gibi birçok nedenden dolayı personel güçlendirme uygulamalarına ve örgütsel bağlılık konusuna önem vermeye başlamıştır. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı; personel güçlendirmenin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini yiyecek-içecek işletmelerinde çalışan işgörenler açısından tespit etmektir. Araştırmanın amacını gerçekleştirmek için; öncelikle personel güçlendirme ve örgütsel bağlılıkla ilgili kapsamlı alan yazın taraması yapılarak araştırmanın kuramsal çerçevesi oluşturulmuştur. Daha sonra araştırmada kolayda örneklem yöntemi ile seçilmiş İstanbul ilinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren turizm işletme belgeli 1.sınıf yiyecek içecek işletmelerinde hizmet veren 400 tane işgören üzerinde anket yöntemi ile bilgiler elde edilmiştir. Ankette kullanılan ölçeklerde açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve güvenilirlik analizi uygulanmıştır. Faktör analizi ile elde edilen boyutlar/faktörler arasında ön görülen modellerin/hipotezlerin testi için, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Demografik özellikler ve diğer sorulara göre bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; işgörenlerin personel güçlendirme algıları ile örgütsel bağlılık düzeylerinin orta seviyede olduğu, personel güçlendirmenin yetkinlik alt boyutu ile örgütsel bağlılığının devamlılık alt boyutunun cinsiyete göre farklılık gösterdiği; işgörenlerin medeni durunuma göre, personel güçlendirme alt boyutlarından sadece yeterlilikte anlamlı farklılıklar tespit edilirken örgütsel bağlılıkta böyle bir farklılık tespit edilmemiştir. Bununla birlikte, güçlendirme, motivasyon, anlamlılık, yeterlilik, normatif bağlılık ve genel bağlılık boyutlarında turizm eğitimi alan işgörenlerin, turizm eğitimi almayan işgörenlere göre daha yüksek düzeyde katılım gösterdikleri; işgörenlerin yaşlarına göre ise personel güçlendirme alt boyutlarından yetkinlik ve anlamlılık boyutlarında farklılık gösterdiği; işgörenlerin gelir düzeylerine göre ise, güçlendirme genel boyutu, motivasyon boyutu, yetkinlik boyutu, anlamlılık boyutu, yeterlilik boyutu, etki boyutu ve beklenti boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Eğitim seviyesi açısından ise personel güçlendirme genel boyutu, motivasyon, yetkinlik, anlamlılık, yeterlilik ve etki alt boyutlarında anlamlı farklılıklar söz konusudur. Araştırmada geliştirilen hipotezlerin testine yönelik yapılan analizler sonucunda; personel güçlendirme ve örgütsel bağlılık boyutları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde ve anlamlı ilişkiler tespit edilirken; duygusal bağlılık boyutu ile personel güçlendirme ölçeği alt boyutları arasında beklenti boyutu hariç tüm boyutlarda; devam bağlılığı boyutu ile personel güçlendirme ölçeği alt boyutları arasında beklenti, motivasyon, yetkinlik boyutları hariç diğer boyutlarda; normatif bağlılık boyutu ile personel güçlendirme ölçeği alt boyutları arasında beklenti boyutu hariç tüm boyutlarda pozitif anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre personel güçlendirme ve örgütsel bağlılık değişkenlerine yönelik öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Personel Güçlendirme, Örgütsel Bağlılık, Turizm, Yiyecek İçecek İşletmeleri.

Organizations that serve in an environment where there are changes in globalization and information and communication technologies have begun to attach importance to personnel empowerment and organizational commitment in order to overcome competition, increase quality of their service, and adapt to changing environmental conditions. In this context, the main purpose of the research is to determine the distinctive effects of personnel empowerment and its dimensions in food and beverage enterprises on the organizational commitment of the workers. In order to realize the purpose of the research; The theoretical framework of the research was established by firstly searching the comprehensive literature on personnel empowerment and organizational commitment. Later on in the survey, information was obtained by survey method on 400 occupations serving in the first class restaurants, which are operated by the Ministry of Culture and Tourism in the province of Istanbul. Explanatory factor analysis, confirmatory factor analysis and reliability analysis were applied to the scales used in the questionnaire. Correlation and regression analysis were used to test the models / hypotheses among the dimensions / factors obtained by factor analysis. Independent sample t-test and one way variance analysis were applied according to demographic characteristics and other questions.According to the results of the research, the level of organizational commitment of the employees was found to be moderate in terms of the perception of personnel empowerment; there are significant differences between the competence sub-dimension of the personnel empowerment and the continuity sub-dimension of the organizational commitment according to sex. No significant difference was found in organizational commitment when only significant differences in adequacy were determined from the personnel reinforcement sub-dimensions according to the occupations' marital status. However, occupations with tourism education have a higher level of participation than non-tourism occupations in empowerment, motivation, meaningfulness, competence, normative commitment and general commitment dimensions. It can be said that there is a significant difference in the competence and significance subdimensions of personnel empowerment according to the ages of the workers. In addition to this, significant differences were found in the general dimension of empowerment, motivation dimension, competence dimension, significance dimension, qualification dimension, effect dimension and expectation dimension according to income levels of workers. In terms of education level, there are significant differences in the motivation, competence, significance, competence and impact sub-dimensions of the personnel empowerment dimension. As a result of the analysis conducted for the test of the hypotheses developed in the research; the relationship between personnel empowerment and organizational commitment dimensions was found to be statistically positive and significant. It was observed that there is a positive and significant relationship between emotional attachment and all the subdimensions of the personnel empowerment except expectation subdimension. Similarly, a positive and significant relationship was observed between continuity commitment dimension and all the subdimensions of the personnel empowerment except expectation, motivation and competence subdimensions. Moreover, there is a positive significant relationship between normative commitment dimension and all the subdimensions of the personnel empowerment except expectation subdimension. Suggestions are given about the variables of personnel empowerment and organizational commitment in light of the results obtained in the research. Keywords: Personnel Empowerment, Organizational Commitment, Tourism, Food and Beverage Businesses