Titreşim Kontrol Sistemleri, Temel Yalıtım Sistemleri, Yüksek Sönümlü Kauçuk Yataklar, Sönümleyiciler TİTREŞİM KONTROL SİSTEMLERİ ve YÜKSEK SÖNÜMLÜ KAUÇUK YATAK UYGULAMALARI Bu çalışmada, depreme dayanıklı yapı tasarımında kullanılan titreşim kontrol sistemleri ve temel yalıtım sistemleri incelenmiştir. Birinci bölümde, depreme dayanıklı yapı sistemlerinin temel ilkeleri açıklanmıştır. Burada titreşim kontrol sistemlerinin, klasik yapı tasarımına göre üstünlükleri gösterilmiştir. Ayrıca bu konuda yapılan çalışmalar açıklanmış ve dünyada temel yalıtım sistemi kullanılarak yapılan binalar anlatılmıştır. İkinci bölümde; titreşim kontrol sistemleri ve bu sistemlerin bir türü olan aktif yapısal kontrol sistemleri açıklanmıştır. Kullanılan çeşitli aktif yapısal kontrol sistemlerinin özellikleri ve çalışma ilkeleri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde, temel yalıtım sistemlerinin bir türü olan pasif yapısal kontrol sistemleri ve bu sistemlerin türleri açıklanmıştır. Ayrıca bu sistemlerin aktif yapısal sistemler ile karşılaştırılması yapılmıştır. Etördünca bölümde, pasif yapısal kontrol sistemlerinin bir türü olan yüksek sönümlü kauçuk yataklar incelenmiş ve bu sistemlerin tasarım aşamaları açıklanmıştır. Beşinci bölümde; yüksek sönümlü kauçuk yatakların ve sönümleyicilerin, yapı davranışındaki etkilerini ortaya koymak amacıyla çeşitli yapı modelleri oluşturulmuştur. Bu modeller, farklı mekanik özellikteki yüksek sönümlü kauçuk yataklar, farklı zemin ivmeleri ve farklı yapı yükseklikler için çözülmüştür. Elde edilen sonuçlar, yapılmış çalışmalarla karşılaştırılmış ve bu sistemlerin etkinlikleri gösterilmiştir. Sonuç bölümünde ise, yüksek sönümlü kauçuk yatakların ve sönümleyicilerin ne tür yapı yüksekliklerinde ve zemin ivmesi şiddetinde etkili oldukları ortaya konmuştur. Bu sistemlerin klasik yapı tasarımına göre çok daha etkili bir şekilde binayı deprem etkilerinden korumaktadır.
Keywords: Vibration Control Systems, Base Isolation Systems, High-Damping Rubber Bearings, Dampers VIBRATION CONTROL SYSTEMS and HIGH DAMPING RUBBER BEARING APPLICATIONS In this study, vibration control and base isolation systems which are used for the design of earthquake resistance structures are investigated. In chapter one, fundamental principles of earthquake resistance structural system are explained. In here, superiority of the the vibration control systems to conventional structural design are shown. Also studies in this object are explained and structures which are constructed by using base isolation system in the world are presented. In chapter two, vibration control systems and active structural control systems which are kind of vibration control systems are detailed. Information is given for properties of the used different active structural control systems and principles of working. In chapter three, passive structural control systems which are kind of base isolation systems and kind of this systems are explained. Also, this systems are compared with active structural control systems. In chapter four, high-damping rubber bearings which are kind of passive structural control systems are investigated and design steps of this systems are clarified. In chapter five, in order shown effects of the high-damping rubber bearings and dampers on the response of the structures, different structure models are formed. This models are solved for high-damping rubber bearings which have different mechanical properties, different ground acceleration and different structure highs. Then the obtained results are compared with the previous studies and it is shown effectiveness of this systems. In conclusion chapter, the effects of the high-damping rubber bearings and dampers on what kind of structures high and ground acceleration magnitude are indicated. This systems more effectively protects the structures from earthquake effects compare to conventional structural design. XXI
