Bulanık AHP yöntemiyle odak strateji modelinin geliştirilmesi : otomotiv sektöründe uygulama

Abstract

Otomotiv sektörü tüm dünyada önemli bir sektörü olup ekonominin önemli aktörü, birçok sektörün tedarikçisidir. Bu özellikler sektördeki stratejilerin önemi göstermektedir. Aynı zamanda yerli otomobil üretimi devlet politikası olarak belirlenmiş bu konuda çalışmalar hızlandırılmıştır. Tez konusu ve uygulama alanı bu sebeple seçilmiştir. Çalışmada, strateji belirlemeye analitik yaklaşımla bir model; Odak Strateji Modeli kurulmuştur. Model karar sürecinde, ölçütlerin ağırlıklarını belirlemek için "Bulanık Analitik Hiyerarşi Proses" yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma sırasında yapılan akademik çalışmalar dikkate alınmasının yanında daha çok otomotiv sektöründe strateji belirlemede etkin rol alan bakanlık beyanatları araştırma, rapor, performans sonuçları gibi bilgi ve belgelerden faydalanılmıştır. Aynı zamanda otomotiv sanayicileri ile derneklerinin araştırma ve raporlarından faydalanılmıştır. Türk marka patentli otomobil üretim potansiyeline yönelik "Parçalı Güçlü Zayıf Fırsat Tehdit" (PGZFT) analizi yapılmıştır. PGZFT analizinin GZFT analizinden farkı, sadece belirlenen genel konu üzerinden GZFT analizi yapılmamakta, ilgili konuyu oluşturan alt ölçütler üzerinden GZFT analizi yapılmaktadır. Böylelikle analizi yapılan konu çok detaylı incelendiği ve sonuçların strateji belirlemeye daha uygun duruma getirildiği söylenebilir. Belirlenen ölçütlerin ağırlıklarını bulmak için otomotiv sektörüyle ilgili akademisyen ve üreticilerin yanında konuyla ilgili sadece fikri olanlardan da bilgi alınmıştır. Böylelikle karar sürecinin geniş katılımlı olduğu ve toplumun her kesiminin katkısının sağlandığı söylenebilir. Ancak karar sürecine uzmanın katkısı ile diğer değerlendiricilerin katkısının aynı olmaması gerektiği fikrinden hareketle değerlendiricileri değerlendirmek üzere stratejistlerden de bilgi alınmıştır. Değerlendiricilerin ağırlıkları, değerlendirdikleri ölçütler için kullanılmıştır. Alt ölçüt ağırlıkları sıralanarak değerlendiricilerden en fazla puanı alan alt ölçüte odaklanılır. Bu aşamada PGZFT analizi devreye girmektedir. Ana ve alt ölçütler içinde karar sürecinde aldığı ağırlık ile en fazla etki eden ölçütün PGZFT analizi incelenerek strateji belirlenir. Sonuç olarak odak strateji modeli ile Türk patentli otomobil üretimi için 7 strateji belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Strateji, Bulanık AHP, Yerli Otomobil Üretimi.

Automotive sector is very important sector in the world. The important actor of the economy which triggers many other sectores. This features indicate the importance of strategy in the sector. Domestic Production of Passenger Car is determined as state policy as well and studies for this purpose have been sped up. Therefore, the subject of thesis and application of field was selected. A model (model of focused strategy) analytically approached to determine strategies has been set up. Fuzzy Analytic Hierarchy Process was utilized to determine the significance during decision making process of which main and sub criterias have been identified. Acamedemical studies was also taken into consideration as well as reports of the Ministry which is very efficient for determining strategies in the automotive sector, researchs, reports and information and documents of results of performance have been utilized, mostly. The resarchs and reports of Automotive Industrialists and Associations have also been utilized. The analysis of Sectional Strengths Weaknesses Opportunities Threats was made intended to potential production of Turkish make patented passenger car. The difference between SSWOT analysis and SWOT analysis is making SWOT analysis in terms of sub criterias constitutes related subjects than not making SWOT analysis in terms of set-in general subjects, only. Hereby, it is possible to say that the analysed subject was examined in detail and rendered to more appropriate state. Information was collected from scholars related to automotive sector, manufacturers and people having idea only in order to find the significance of indicated criterias. Hereby, it is possible to say that decision process is done with comprehensive participation and contribution of all parts of the society have been assured. Information was collected from strategists because the contribution of other estimators should not be same with the contribution of experts. The significance of estimators was used for the criterias estimated by themselves. The most scored sub criteria has been focused according to sub criteria ranking. SSWOT analysis is engaged at this stage. Strategy is determined according to the significance during the decison making process in main and sub criterias and SSWOT analysis of most effective criteria. Consequently, model of focused strategy and 7 strategies have been determined for production of Turkish patented passenger car. Keywords : Strategy, Fuzzy Analytic Hierarchy Process, Domestic Production of Automobile