ß-laktam ve izokinolinüre türevleri : sentez ve biyolojik aktivitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Canlı yaşamını kolaylaştıran ve hayat kalitesini artıran antibiyotikler, dünya üzerinde hakkında en çok çalışılan ilaç ailesidir. Bunun temel nedeni kullanım sıklığı ile birlikte bakterilerin direnç geliştirmesi sonucu antibiyotiklerin etkisinin azalması ve hatta tamamen etkisiz hale gelmesidir. Antibiyotik olarak ilk kullanılan ilaç penisilindir. Penisilin etkisinin yapısında bulunan β-laktam (2-azetidinon) halkasından kaynaklandığı kanıtlanmıştır. Bu çalışmada; yapısında β-laktam halkası içeren 63 yeni bileşiğin sentezi için öncelikle 15 imin türevi sentezlenmiş ve ardından β-laktamların sentezi gerçekleştirilmiştir. Ancak yapılan ön denemelerde, bu bileşiklerin bakteri ve mantarlara karşı aktifliklerinin olmadığı belirlenmiş ve daha sonra enzimatik aktiviteleri incelenmiştir. Sentezlenen bileşiklerden bir serisinin karbonik anhidraz enzimine karşı oldukça etkin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bütün bu yeni βlaktamların polifenol oksidaz ve ksantin oksidaz enzimine karşı etkinliği de araştırılmaya devam etmektedir. Tez çalışmasının ikinci kısmında ise gıda sanayi için oldukça önemli olan PPO enzimine karşı etkinliği olan yeni maddeler araştırılmıştır. Üre türevlerinin PPO enzimine karşı biyolojik özelliklerinin araştırılması hedeflenmiş ve literatürde bulunmayan aminoizokinoline bağlı aromatik ve alifatik olmak üzere 23 yeni üre türevi sentezlenmiştir. Bu üre türevlerinin bir kısmının etkinliği araştırılmıştır. Diğer taraftan sentezlenen diaril üre türevlerinin XO enzimine karşı etkinlikleri araştırılmıştır ve elde edilen sonuçlar makale aşamasına getirilmiştir. Diğer ürelerin PPO, XO ve CA enzimleri üzerine etkileri halen araştırılmaktadır.

The most widely employed classes of drugs are β-lactam, an antibiotic family, since it both facilitates of living and improves the quality of life. The main reason for this is the frequent usage of the drugs ensues the effect of that the bacteries becomes antibiotic resistant, though in some circumstances becoming completely neutralize. The first drug used as antibiotic is penicilin. It is proven that the effect of penicillin is stimulated by β -lactam ring. In this study, primarily 15 imine compounds for 63 new compounds containing β-lactam ring and then targeted β-lactams were synthesized. However, we have determined that the activity of compounds against bacteria and fungi were not present and decided to examine their enzymatic activities. A series of synthesized compounds have been found to be highly effective against the carbonic anhydrase enzyme. Furthermore all of these new β-lactams have also been continually searched for their activities against the enzyme polyphenol oxidase and xanthine oxidase. In the second part of the thesis, new agent with the activity against PPO enzyme which is very important for the food industry was investigated. It was aimed to investigate the activity of urea derivatives against PPO enzyme and 23 new derivatives of aminoisoquinoline connected to alifatic and aromatic group with urea were synthetized. Activities of some of these urea derivatives were investigated. On the other hand, the activities of synthesized aryl urea derivatives were investigated from the effectiveness against XO enzyme paint of view and the results obtained were about to be published in the literature as well. The effects of other ureas against to PPO, XO and CA enzymes are still under investigation.