Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bilişim güvenliği eğitimi verebilme yeterliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğretmen adaylarının bilişim güvenliği bilgilerini ve bilişim güvenliğine yönelik eğitim verebilme yeterliliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Sakarya, Amasya, Erzincan ve Siirt Üniversitelerinin Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü 3. ve 4. sınıfta okuyan 375 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, Türkçe'ye uyarlanan veri toplama aracı ile toplanmıştır. Eğitim Fakültesi BÖTE bölümünden doktorasını tamamlamış 3, Yönetim Bilişim Sistemlerinde bilişim güvenliği konusunda doktora yapan 1, Bilişim suçları konusunda doktorasını tamamlamış 1 ve Sakarya Emniyet Müdürlüğü Bilişim suçları biriminde görev yapan 1 emniyet mensubu olmak üzere toplam 6 kişiden uzman görüşü alınarak düzeltmeler ve konuya yönelik eklemeler yapılmıştır. Uyarlanan anket, bilişim güvenliği bilgisini ölçen 7 soru ve 4'lü derecelendirme özelliğine sahip 76 maddeden oluşmaktadır. Verilerin analizinde yüzde, frekans ve ortalama değerlerinden yararlanılırken, adayların bilişim güvenliği bilgilerinin çeşitli değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterip göstermediğini belirlemek için ise Kruskal Wallis H-Testi ve Mann Whitney U-Testi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğretmen adaylarının bilişim güvenliği bilgilerinin cinsiyete ve öğrenim görülen üniversiteye göre farklılaştığı görülürken; sınıfa, yaşa, günlük bilgisayar kullanım süresine, günlük internet kullanım süresine, bilgisayar sahiplik yılına ve bilişim güvenliğin yönelik bir ders veya kurs alınıp alınmadığı durumuna göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Ayrıca Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun bilişim güvenliğine yönelik bir kurs veya ders almadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın bir diğer sonucu, adayların bilişim güvenliği bilgilerinin düşük düzeyde olduğu ve bilişim güvenliği eğitimi verebilme konusunda az sayıda konuda yeterli olduklarıdır. Bilişim güvenliğini tehdit eden unsurların ve bilişim suçlarının günümüzde arttığı göz önüne alındığında, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi öğretmen adayların bilgilerinin ve yeterliliklerinin beklenen düzeyde olmaması araştırmadan çıkarılabilecek en önemli sonuç olarak görülmektedir. Araştırma sonuçlarından yola çıkarak, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi öğretmen adaylarının bu konularda yeterli bilgi sahibi olmalarını ve bilişim güvenliğini sağlamaları amacıyla Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi lisans programında bu konuya yönelik zorunlu bir dersin olmasının faydalı olacağı düşünülmektedir. Bunun yanında bilişim güvenliğini tehdit eden unsurlara karşı önleyici tedbirlerin uygulanmasına yönelik bilgilendirme faaliyetlerinin yapılması yararlı olacaktır. Anahtar Kelimeler: Bilişim Güvenliği, Farkındalık, Bilişim Güvenliği Yeterliliği, BÖTE, Öğretmen Adayı

This research was conducted to determine computer education and instructional technology department student teachers' knowledge of information security and efficiacy to teach information security. Participants of this study consisted of 3 and 4. grade computer education and instructional technology student teachers from Sakarya, Amasya, Erzincan and Siirt Universities. Participants were consisted of 375 computer education and instructional technology student teachers. The study carried out with descriptive survey model which is one of the quantitative research methods. Data was collected with an information security survey which is adopted to Turkish language by the researches. The information security instrument was put into final form by taking opinions of 3 experts who have a PhD degree at computer education and instructional technology field, 1 expert who have a PhD degree on preventing cybercrime, 1 police officer working on preventing cybercrime and 1 PhD student working on information security from department of management information systems. The information security survey consists of 7 knowledge questions about information security and 76 likert type 4-point items on information security topics. While analyzing the data, frequency, percentage, and mean scores were calculated and to determine whether the student teachers' knowledge of information security differs according to the various variables, Mann Whitney U test and Kruskall Wallis test were applied. According to the results, it was concluded that while computer education and instructional technology student teachers' information security knowledge differ withgender and university, it doesn't differ with daily computer usage time, daily internet usage time, age, grade, computer ownership period and whether they enrolled a course o lecture about information security or not. Besides, most of computer education and instructional technology student teachers were concluded not to take any course or lecture about information security training. Another result of this study is that computer education and instructional technology student teachers' knowledge about information security level is low and efficiacy to teach information security is not well enough in many information security topics. Taking into account the factors that threat information security and cybercrime, the level of computer education and instructional technology student teachers' information security knowledge and the efficiacy to teach information technology topics being not at the expected level is the most important result of this study. Based on the results, it is thought that it will be useful for student teachers to put a compulsory course to computer education and instructional technology curriculum for the aim of providing information security and have adequate knowledge about cyber security. Furthermore, it will be useful to actualize informative and practical activities about applying prevention against information security breaches. Keywords: Information Security, Awareness, Information Security efficiacy, CEIT, Student Teachers