Bu araştırma, gelişen iletişim teknolojileri ışığında, uzaktan eğitimde önemi artan ve sık kullanılmaya başlayan bir çevrimiçi öğrenme modeli olan sorgulama topluluğu modelinin, akademik güdülenme ve çeşitli değişkenler açısından ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma genel tarama modellerinden kesitsel ve ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkenleri sorgulama topluluğu algısı ve akademik güdülenme düzeyidir. Bağımsız değişkenler ise cinsiyet, yaş ve uzaktan eğitimin etkililiğiyle ilgili algılarıdır. Araştırmanın katılımcılarını Cumhuriyet Üniversitesi İLİTAM uzaktan eğitim programında öğrenim gören 101’i kadın, 64’ü erkek toplam 165 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin analizinde ilişkisiz örneklemler için t-testi, korelasyon analizi ve ANOVA kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, incelenen öğrenme topluluğunda sorgulama topluluğu alt boyutlarının tümünün algılandığı görülmüştür. Kadın öğrencilerin, öğretimsel buradalığı ve bilişsel buradalığı erkek öğrencilerden daha fazla hissettiği, sosyal buradalıkta ise cinsiyete göre anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Sorgulama topluluğu algılarının yaş grupları arasında farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Uzaktan eğitimin etkili bir eğitim biçimi olduğunu düşünen öğrencilerin diğer öğrencilere göre sorgulama topluluğu boyutlarını anlamlı olarak daha fazla hissettikleri görülmüştür. Ayrıca akademik güdülenme değişkenine göre yapılan analizlerde, cinsiyet bakımından anlamlı bir farklılığın olmadığı, öğrencilerin yaş grupları ve akademik güdülenme düzeyleri arasında da anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Uzaktan eğitimin etkili bir eğitim biçimi olduğuna inanan öğrenciler ve inanmayan öğrenciler arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Ayrıca, sorgulama topluluğu algıları ve akademik güdülenme arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamış, sorgulama topluluğunun alt boyutları arasında ise öğretimsel buradalık ve sosyal buradalık arasında pozitif ve orta düzey bir ilişki, sosyal buradalık ve bilişsel buradalık arasında pozitif ve kuvvetli bir ilişki, öğretimsel buradalık ve bilişsel buradalık arasında pozitif ve orta düzey bir ilişki olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, çevrimiçi öğrenme toplulukları, sorgulama topluluğu, akademik güdülenme, motivasyon, sosyal buradalık, bilişsel buradalık, öğretimsel buradalık
This research is conducted to examine the relations between community of inquiry (CoI) which is an increasing and commonly used online learning community framework in distance education by emerging communication technology and motivation and various variables. The research was carried out according to cross-sectional survey and correlational survey techniques. Dependent variables of research are community of inquiry perceptions and level of academic motivation. Independent variables are gender, age, and seeing distance education as an effective educational format. The research participants are 165 students including 64 male and 101 female who are enrolled in an online distance education program at Cumhuriyet University in Sivas. Data which were obtained in this study were analyzed with t-test, correlational analysis and analysis of variance (ANOVA). Analysis results show that each of three community of inquiry presences were perceived by students. However, female students perceived teaching presence and cognitive presence more than male students but there are no significant differences in social presence between both genders. And according to perceived presences, there are no significant differences among age groups. Students who think that distance education is an effective education format,perceived each of presences more than other students. Also, analysis results about motivation variable show that there is no significant difference between genders. And there is not a significant difference between age groups and level of motivation. There is no difference between students who believe distance education is an effective educational model and who dont’t believe that distance education is an effective educational model. Any correlation was not found between Community of Inquiry perceptions and motivation. But positive and strong corelation between social presence and cognitive presence, positive and medium correlation between teaching presence and social presence and between teaching presence and cognitive presence found in this research. Keywords: Distance education, online learning, online learning communities, community of inquiry, academic motivation, social presence, cognitive presence, teaching presence.