Üniversite öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ile psikolojik iyi olma düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ile psikolojik iyi olma düzeylerini cinsiyet, algılanan gelir düzeyi ve algılanan ebeveyn tutumları açısından incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubu; 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında Marmara Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Anadolu Universitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sütçü İmam Üniversitesi'nin çeşitli bölümlerinde öğrenim gören 426 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada öğrencilerin; cinsiyeti, algılanan gelir düzeyi ve algılanan ebeveyn tutumu değişkenleri hakkında bilgi toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Öğrencilerin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeylerini belirlemek amacıyla Carleton, Norton ve Asmundson (2007) tarafından geliştirilen ve Sarıçam, Erguvan, Akın ve Akça (2014) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği-Kısa Formu ile öğrencilerin psikolojik iyi olma düzeylerini belirlemek amacıyla, Ryff (1989) tarafından geliştirilen ve Akın, Demirci, Yıldız, Gediksiz ve Eroğlu (2012) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Psikolojik İyi Olma Ölçekleri'nin 42 maddelik formu kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları ile elde edilen verilerin çözümlenmesi SPSS 15.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde; Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Araştırma sonucunda: belirsizliğe tahammülsüzlük ile psikolojik iyi olma düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. İleriye yönelik kaygı, engelleyici kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri açısından cinsiyete göre anlamlı bir farklılık olmadığı bulunmuştur. Çevresel hakimiyet, bireysel gelişim, diğerleriyle olumlu ilişkiler, yaşam amaçları ve toplam psikolojik iyi olma düzeyleri açısından (kız öğrenciler lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Algılanan ebeveyn tutumları grupları ile engelleyici kaygı boyutu arasında farklılık bulunmamıştır. İleriye yönelik kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi açısından koruyucu ile demokratik ebeveyn tutumları arasında (koruyucu ebeveyn tutumları lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Algılanan ebeveyn tutumları açısından özerklik boyutunda demokratik ebeveyn ile koruyucu ebeveyn tutum puanları arasında (demokratik ebeveyn tutumu lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Diğerleriyle olumlu ilişkiler boyutunda otoriter ebeveyn ile koruyucu ebeveyn tutum puanları arasında (otoriter ebeveyn tutumları lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Öz-kabul boyutunda otoriter ebeveyn ile koruyucu ebeveyn tutum puanları arasında (otoriter ebeveyn tutumu lehine) ve otoriter ebeveyn ile demokratik ebeveyn tutum puanları arasında (otoriter ebeveyn tutumları lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Çevresel hakimiyet, bireysel gelişim ve toplam psikolojik iyi olma açısından otoriter ebeveyn ile koruyucu ebeveyn tutum puanları arasında (otoriter ebeveyn tutumu lehine) ve demokratik ebeveyn ile koruyucu ebeveyn tutum puanları arasında (demokratik ebeveyn tutumları lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Algılanan gelir düzeyi açısından ileriye yönelik kaygı, engelleyici kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi açısından farklılaşma bulunmamıştır. Algılanan gelir düzeyi açısından özerklik boyutunda iyi gelir ile orta gelir düzeyi puanları arasında (iyi gelir düzeyi lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Çevresel hakimiyet, bireysel gelişim, diğerleriyle olumlu ilişkiler, yaşam amaçları, öz-kabul ve toplam psikolojik iyi olma açısından iyi gelir ile yetersiz gelir düzeyi puanları arasında (iyi gelir lehine) ve orta gelir ile yetersiz gelir düzeyleri puanları arasında (orta gelir lehine) anlamlı farklılık bulunmuştur. Elde edilen bulgular ışığında araştırmadan elde edilen sonuçlar tartışılmış ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Psikolojik İyi Olma, Üniversite Öğrencileri.

The aim of this study is examining of intolerance of uncertainty levels and psychological well-being levels regarding perceived economic level and perceived parental attitudes of university students. The study group of the research composed of 426 university students from various departments of Marmara, Sakarya, Anadolu, Yıldız Technical, Sütçü İmam University. In the research, a personal information form, developed by the reserarcher, was used to gather demographic variables related to gender, perceived economic level and perceived parental attitude. In order to find out the level of intolerance of uncertainty of the students, Intolerance of Uncertainty Scale Short Form developed by Carleton, Norton and Asmundson (2007) and adopted to Turkish by Sarıçam, Erguvan, Akın and Akça (2014). To determine the level of psychological well-being of the students, The Scales of Psychological Well-Being with 42 items, developed by Ryff (1989) and adopted to Turkish by Akın, Demirci, Yıldız, Gediksiz and Eroğlu (2012) was used. The data gathered by the scales and personal information form were analyzed by SPSS 15.0 software. In data analysis, Pearson product-moment correlation coefficient, t-test, One-Way Variance Analysis (ANOVA) were used. The results of the research revealed that: A negative and significant relationship between intolerance of uncertainty and psychological well-being. The levels of prospective anxiety, inhibitory anxiety and intolerance of uncertainty were not signigicantly differed according to gender. There were significant differences between women and men students in which women students had higher scores regarding environmental mastery, personal growth, positive relations with others, purpose in life and total psychological well being. There were no significant differences between perceived parental attitudes and inhibitory anxiety. Regarding students' total intolerance of uncertainity levels, there were significant differences between protective family and democratic parental attitudes (that is protective family higher scores). Regarding autonomy dimension, there was a significant difference between democratic and protective parental attitudes (that is democratic parental attitude higher scores). Regarding positive relations with others dimension; there were significant differences between authoritarian parental attitude and protective parental attitude (that is authoritarian parental attitude higher scores). Regarding self-acceptance dimension, there were significant differences between authoritarian parental attitude and protective parental attitude (that is authoritarian parental attitude higher scores) and between authoritarian parental attitude and democratic parental attitude (that is authoritarian parental attitude high scores). Regarding environmental mastery, personal growth dimensions and total psychological well being, there were significant differences between authoritarian and protective parental attitudes (that is authoritarian parental attitude higher scores) and between democratic and protective parental attitudes (that is democratic parental attitude higher scores). Regarding perceived economic status, there were no significant differences between prospective and inhibitory anxiety levels and intolerance of uncertainty levels. Regarding perceived economic status, there was significant difference of the autonomy levels of the students between well-income and middle income (that is well-income level higher scores). Regarding perceived economic status, there were significant differences between well-income and low income (that is well-income higher scores) and between middle income and low income (that is middle income higher scores) on the dimensions of environmental mastery, personal growth, positive relations with others, purpose in life, personal growth and total psychological well being. In the light of findings, the results were discussed and some suggestions were presented for future study. Keywords: Intolerance of Uncertainty, Psychological Well-being, University Students.