Fen eğitiminde hayvanat bahçelerinin kullanımının akademik başarı ve kaygıya etkisi ve öğretmen-öğrenci görüşleri

Abstract

Bu çalışmada; okul dışı öğrenme ortamlarından; hayvanat bahçelerinin eğitimsel amaçlı kullanımının ilköğretim öğrencilerinin akademik başarılarına ve fene karşı kaygılarına etkisi ve bu ortamların fen öğretiminde kullanılmasına ilişkin fen ve teknoloji öğretmenleri ve ilköğretim öğrencilerinin görüşlerinin neler olduğunun araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; araştırmada hem nitel hem de nicel veriler toplanarak araştırma problemine cevap arandığı için karma desenlerden (mixed methods design) iç içe gömülmüş desen (embedded design) kullanılmıştır.Araştırmanın nicel kısmı; yarı deneysel desenlerden ön test-son test kontrol gruplu desene göre tasarlanmış ve çalışma grubunu; 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Kocaeli İli'nin Gölcük İlçesi'nde bulunan Piri Reis İlköğretim Okulu'nda öğrenim gören 65 altıncı sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Deney grubunda yer alan 33 öğrenciyle hayvanat bahçesinde çeşitli etkinlikler yapılmış, kontrol grubunda bulunan 32 öğrenciyle ise; öğretim mevcut programa uygun olarak yürütülmüştür. Her iki grupta veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen ?Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme Başarı Testi? ve Güzeller ve Doğru (2011) tarafından geliştirilen ?Fene Karşı Kaygı Ölçeği? kullanılmış ve bu testler ön test, son test ve kalıcılık testi olarak öğrencilere uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda deney ve kontrol gurubunun ön test başarı puanları ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken son test başarı puanları ortalamaları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Deney grubunda yer alan öğrencilerin başarısının kontrol grubundan daha yüksek olduğu görülmektedir. Buna karşın her iki grubun kalıcılık testi puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Aynı zamanda; kontrol grubundaki öğrencilerin son test ve kalıcılık testi başarı puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmazken deney grubunda ise bulunmuştur. Bu sonuçlar uygulanan deneysel işlemin bilgilerin kalıcılığına önemli bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Ayrıca her iki grubun ön test, son test ve kalıcılık kaygı testi puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Aynı zamanda deney grubundaki öğrencilerin kaygı son test ve kalıcılık test puanları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı buna karşın kontrol grubunda anlamlı bir farklılığın olduğu bulunmuştur. Elde edilen bu sonuçlar; yürütülen deneysel işlemin öğrencilerin fene karşı kaygılarını değiştirmediğini göstermektedir.Nitel kısmında ise; öğrenciler ve öğretmenlerin, hayvanat bahçelerinin fen öğretimindeki mevcut durumu hakkındaki görüşlerini elde etmek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda nitel kısmın verilerini toplamak amacıyla Piri Reis İlköğretim Okulu'nda öğrenim gören 33 altıncı sınıf öğrencisi ve Gölcük İlçesi'nde fen ve teknoloji derslerini yürüten 36 fen ve teknoloji öğretmeni çalışma grubunu oluşturmaktadır. Öğretmenlerle yürütülen görüşmeler sonucunda, öğretmenlerin eğitim ve öğretim faaliyetleri içerisinde yer alan fen ve teknoloji konuları kapsamında hayvanat bahçelerinden okul dışı öğrenme ortamı olarak yararlanabileceğini vurgulamışlar ve hayvanat bahçelerinin öğrencilerin çeşitli bilişsel ve duyuşsal özelliklerine olumlu yönde etkisinin olduğunu vurgulayarak öğretimde katkı sağlayabildiğini belirtmişlerdir. Öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda hayvanat bahçelerinin bir eğitim ve öğretim ortamı olarak algılandığı ve sınıf dışında fen konularının öğrenilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak, hayvanat bahçelerinde yapılan faaliyetler ile fen ve teknoloji dersi arasında ilişki kurmuşlar ve bu tür ortamların öğrencilerin fen ve teknoloji dersine karşı olan düşüncelerini bilişsel ve duyuşsal düzeyde etkilediği bulunmuştur. Sonuç olarak bu çalışma ile, öğretmen ve öğrenci görüşleri birlikte değerlendirilirken aynı zamanda deneysel bir çalışmanın verileri sunulmuş ve elde edilen sonuçlar ülkemizde fen öğretiminde hayvanat bahçelerinin yeri ve önemiyle ilgili bulgular sunmuştur.Anahtar Kelimeler: İnformal Öğrenme Ortamı, Hayvanat Bahçesi, Akademik Başarı ve Fene Karşı Kaygı, Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri, Okul Dışı Öğrenme.

In this study it was aimed to investigate the effect of using zoos which are one of the informal learning environments, as an educational resource on students?academic achievement and anxiety towards science. Meanwhile, elementary students?and science and technology teachers?conceptions regarding usage of these environments in science education were also investigated. For this purpose, an embedded design which is a mixed methods design was used since both qualitative and quantitative data were collected to resolve the problem.The quantitative part of the study was designed according to pre test-post test control group design which is a quasi-experimental design, and the study group of this part was composed of 65 sixth grade students of Piri Reis Elementary School in Gölcük which is a district in the province of Kocaeli. The study was conducted in 2011-2012 academic year. In the experimental group that was composed of 33 students, variety of activities were conducted in the zoo while with 32 students in the control group teaching was carried out in accordance with the existing program. An achievement test that was developed by the researcher, related to ?Animal Reproduction, Growth and Development? and ?Anxiety Scale Towards Science? developed by Güzeller and Doğru (2011) were used as a data collection instrument and administered as a pre test, post test and retention test in both groups. The results obtained indicated that there was no statistically significant difference between experimental and control group students? pre test achievement mean scores while a statistically significant difference was found in post test achievement mean scores. The academic achievement scores of experimental group students were higher than that of the control group students. However, there was no statistically significant difference between retention mean achievement scores of students in both groups. Meanwhile, no significant difference was found between control group students? post test and retention mean achivement scores, but a significant difference was observed in experimental group. These results indicate that the experimental procedures applied do not have a significant effect on retention of knoowledge. In addition, there was no statistically significant difference between experimental and control group students?pre, post and retention anxiety mean scores. Meanwhile, no significant difference was observed between experimental group students? anxiety post test and retention scores while there was a significant difference between control group students? anxiety post test and retention scores. These results indicate that the intervention conducted did not change students?anxiety towards science.In qualitative part of the study, semi-structured interviews were conducted with students and teachers in order to obtain their conceptions regarding the current status of zoos in science teaching. In this context to obtain qualitative data the study group was composed of 33 sixth grade students of Piri Reis Elementary School and 36 science and technology teachers who works in Gölcük district. As a result of interviews conducted with teachers, it was emerged teachers can bennefit from zoos in education and training activities that are related to science and technology course curriculum. Meanwhile, they have stated the contribution of zoos to education by emphasizing the positive effects of zoos on students `cognitive and affective characteristics. As a result of the interviews conducted with students, it was concluded that they have perceived zoos as an educational environment and science can be learned outside of the classroom. Moreover, they have established a relationship between activities conducted in zoos and science and technology course and it was found that environments like zoo affect students? thoughts regarding science and technology course in a cognitive and effective level. In conclusion, teachers?and students?opinions were investigated and results of an experimental study were presented in this study. In general, results obtained have presented findings regarding the importance and about the use of zoos to promote science teaching in Turkey.Keywords: Informal Learning Environments, Zoo, Academic Achievement and Anxiety Towards Science, Teachers?and Students?Opinions, Out Of School Learning