Liselere geçiş sistemi kapsamında gerçekleştirirlen merkezi sınav matematik sorularının PISA matematik okuryazarlığı yeterlik düzeyleri açısından sınıflandırılması

Abstract

Çağın gerektirdiği niteliklere haiz bireyler yetiştirmek eğitim sistemlerinin temel amaçlarından biridir. Bireylerin sahip olması istenen bilgi, beceri ve davranışlar öğretim programlarıyla kazandırılmaya çalışılmakta, bu bağlamda yaşanan gelişmelere bağlı olarak öğretim programları güncellenmektedir. Son olarak 2018 yılında güncellenen matematik dersi öğretim programının amaçları ile PISA matematik okuryazarlığı yeterlik ölçeğinde yer alan düzeylerin örtüştüğünün görülmesi üzerine bu araştırmada, 2018 ve 2019 yıllarında LGS kapsamında gerçekleştirilen merkezi sınav matematik sorularının PISA matematik okuryazarlığı yeterlik ölçeği temel alınarak sınıflandırılması amaçlanmaktadır. Nitel bir araştırma olarak gerçekleştirilen bu çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Merkezi sınavlarda sorulan toplam 40 matematik sorusu araştırmacı ve bir alan uzmanı tarafından analiz edilerek soruların düzeyleri belirlenmiştir. Yapılan analiz sonucunda incelenen matematik sorularının PISA matematik okuryazarlığı yeterlik ölçeğinde yer alan düzeylerin hepsini kapsamadığı, sınavlarda genel olarak 2. düzey sorulara ağırlık verildiği görülmüştür. 2018 yılında gerçekleştirilen sınavda 1. düzeyde 4 (%20), 2. düzeyde 9 (%45), 3. düzeyde 4 (%20) ve 4. düzeyde 3 (%15) sorunun bulunduğu, 2019 yılında gerçekleştirilen sınavda ise 2. düzeyde 11 (%55), 3. düzeyde 7 (%35) sorunun yer aldığı, 4. ve 5. düzeylerde ise yalnızca birer soruya yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda, matematik dersi öğretim programında belirtilen amaçlara ulaşabilmek ve matematik okuryazarlığı kavramını öğretime yeterince yansıtabilmek maksadıyla, gerçekleştirilen merkezi sınavlarda sorulan sorularda program amaçlarına uygun olarak üst düzey becerileri içeren soruların sayısının artırılması önerilmektedir. Sınav sorularında üst düzey sorulara daha fazla yer verilmesi üst düzey bilgi ve becerilere sahip öğrencileri belirleyebilmek açısından da önem taşımaktadır.

The educational system aims to raise citizens who have the required and challenging abilities and qualities of the age. The knowledge, ability and manners that the individuals are supposed to acquire are being conveyed through educational programs and therefor those programs are constantly being updated according to the developments. As it is seen that the levels in PISA mathematics literacy proficiency scale overlap with the skills aimed to be acquired by students in the mathematics curriculum updated in 2018, it is aimed in this study to categorize the central exam math questions of LGS conducted in 2018 and 2019 as regards to PISA mathematics literacy proficiency scale. Since the study is designed within the qualitative approach, one of its techniques, document analysis was employed to assess the questions. There were 40 math questions that were asked in the central exams and they were analysed by the researcher and a field specialist to determine the levels of the questions. When the findings of the analysis were observed it was seen that the questions did not include the whole levels in the PISA mathematics literacy proficiency scale, and that they were concentrated around the 2nd level. In the central exam conducted in 2018, 20% of the questions (4 questions) were in level 1 while 45% (9 questions) in level 2, 20% (4 questions) in level 3 and 15% (3 questions) in level 4. In 2019, however, it was found that there were 11 (55%) questions at the level 2, 7 (35%) questions at level 3, and solely one question each in level 4 and 5. In this context, in order to accomplish the aims stated in the mathematics curriculum and to adequately reflect the concept of mathematics literacy to teaching, it is recommended to increase the number of the questions that needs higher level of mathematical literacy skills in accordance with the targets set for in the educational program. Including higher level questions in exam questions is also important in terms of identifying students with high level knowledge and skills.