Öğretim liderliği ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Sakarya ili örneği)

Abstract

Bu araştırmada Türkiye'deki devlet ortaokullarında görev yapan okul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasında bir ilişki olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini 2013- 2014 eğitim-öğretim yılında Sakarya ilinde bulunan devlet ortaokullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Sakarya ilindeki devlet ortaokullarında görev yapan 378 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma verileri güvenirlik çalışmaları yapılan 5'li likert tipi ölçekler olan "Öğretim Liderliği" ve "Örgütsel Bağlılık" ölçekleri ile toplanmıştır. Verilerin analizi için t-testi ve varyans analizi yapılmıştır. İkili karşılaştırmalarda farkın anlamlı olup olmadığını incelemek için ilişkisiz örneklemler için t-testi, ikiden fazla düzey içeren karşılaştırmalarda ise ANOVA kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin örgütsel bağlılığının 'kararsızım' düzeyinde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarını gerçekleştirme düzeyine göre algısı 'katılıyorum' düzeyindedir. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin örgütsel bağlılığının ve yöneticilerin öğretim liderliği davranışlarını gösterme düzeylerine yönelik algılarının cinsiyet, medeni durum, yaş, görev yaptığı okuldaki hizmet süresi ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir fark gösterip göstermediği incelenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılığı cinsiyet, medeni durum ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermezken yaş ve hizmet süresi değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermektedir. Yaş değişkenine göre yaşları 41 ve üzeri olan öğretmenlerin örgütsel bağlılığı yaşları 21-30 aralığındaki öğretmenlere göre duygusal bağlılık boyutunda daha yüksektir. Hizmet süresi değişkenine göre ise; 1-5 yıl aralığında olan öğretmenlerin, hizmet yılı 11 yıl ve üzeri olan öğretmenlere göre duygusal bağlılık boyutunda daha düşüktür. Öğretmenlerin yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarına yönelik algıları ise cinsiyet, eğitim düzeyi ve hizmet süresi değişkenlerine göre anlamlı fark göstermemektedir. Medeni durum değişkenine göre evli öğretmenlerin görüşlerinin bekar öğretmenlere göre daha olumlu olduğu, yaş değişkenine göre ise yaşları 31 ve üzeri olan öğretmenlerin görüşlerinin yaşları 21-30 aralığında olan öğretmenlere göre daha olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin, yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarına sahip olma düzeylerine ilişkin görüşleri ile örgütsel bağlılık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılan pearson korelasyon analizi sonucunda öğretim liderliği ile örgütsel bağlılık arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Öğretmen, Okul Yöneticisi, Örgütsel Bağlılık, Öğretim Liderliği

In this research, it was tried to examine the relation between instructional leadership behaviour of middle school principals and organizational commitment of teachers. The universe of this research is made up of the teachers working in the state middle schools in the Province of Sakarya during 2013-2014 educational year. The sample of this research is made up of the 378 of these teachers. The research is of relational screening model. The data of the research were collected by "Instructional Leadership" and "Organizational Commitment" scales which are type of 5-point Likert Scale. T-test and variation analysis were applied in order for the analysis of data. For paired comparisons independent samples t-test, and for comparisons which include more than two levels, ANOVA was used to examine whether the difference is significant or not. According to the findings of the research, the organizational commitment of teachers was seen at the degree of "neutral". The teachers' perception regarding the principals' fulfilment level of instructional leadership behaviours is at the degree of "agree". Moreover, in the study, teachers' organizational commitment and their perception of principals' fulfilment level of instructional leadership behaviours were examined whether there is a significant difference regarding sex, marital status, age, service period in the same school and educational level variables. While the teachers' organizational commitment does not differentiate significantly regarding sex, marital status and educational level variables, it differentiates significantly regarding age and service period variables. The teachers aged 41 and above have higher organizational commitment than those aged between 21-30 in terms of age variable. When it comes to service period variable, the teachers in the range of 1-5 year are lower than those whose service period is 11 and above in the extent of emotional commitment. The perception of teachers for the instructional leadership behaviours of their principals do not change significantly regarding sex, educational level and service period variables. It was found as a result that the opinions of married teachers are more positive than single teachers as for that marital status variable and the opinions of teachers aged 31 and above are more positive than the ones aged between 21-30 as for that age variable. As a result of the Pearson correlation analysis which was done so as to find out the relation between teachers' opinions regarding principals' possession level of instructional leadership behaviours and their organizational commitment behaviours, a medium-level, positive and significant relation was found between instructional leadership and organizational commitment. Keywords: Teacher, Principal, Organizational Commitment, Instructional Leadership