Ortaokul matematik terimlerinin semantik açıdan incelenmesi

Abstract

Matematiğin semboller ve şekillerden oluşan soyut yapısından dolayı terimlerin, kavramı temsil gücü her zaman yeterli olmamaktadır. Kavramların sözel ve matematiksel temsillerinin birbirine çağrışım yapabilmeleri öğretimde kolaylık ve kalıcılık açısından önemlidir. Matematik terminolojisi ile öğrenme arasındaki ilişkiyi ele alan uluslararası çalışmalarda, terimlere anlam yüklemeyi etkileyen çeşitli faktörler belirlenmiş ve kavram öğretiminde terimler üzerinden özel öğretim yöntemlerine ihtiyaç olduğu vurgulanmıştır. Çalışmamızda, öncelikle matematik terimlerini anlamayı etkileyen dilsel faktörler tespit edilerek, bu faktörler bazında ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin terimlere yüklediği anlam ve matematiksel örnek verme becerilerinin ne düzeyde olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Dilbilimin bir branşı olan semantik bilim (anlam bilim) göstergeler ile temsil ettikleri anlam (kavram) arasındaki ilişkiyi incelemesi bakımından çalışmamıza önemli katkı sağlamıştır. Veri toplama aracı olarak, ortaokul matematik terimleri ölçeği geliştirilmiştir. Ölçekte, öğrencilerden yazılı olarak, her bir terime matematiksel örnek vermeleri ve açıklama getirmeleri istenmiştir. Öğrencilerin, terimleri matematiksel ve sözel temsil becerilerini yorumlamada araç olarak kullanmak üzere, her bir terim için çağrışıma etki eden olası faktörler belirlenmiştir. Öğrencilerin terimlere yükledikleri anlam incelenerek, sahip oldukları çağrışımlar ortaya çıkarılmış ve çağrışımlara etki eden faktörler bazında veriler içerik ve betimsel analiz teknikleriyle analiz edilmiştir. Bulgular, öğrencilerin matematik terimlerini sözel açıklama becerilerinin, matematiksel temsil becerilerine göre oldukça zayıf olduğunu ve anlam yüklemeye olumsuz yönde etki eden en önemli faktörlerin yabancı kökenli terimler ile matematiksel anlamı ile günlük dildeki anlamı farklı olan terimler olduğunu ortaya koymaktadır. Son olarak, dil faktörünü semantik açıdan matematik öğretiminde etkili bir şekilde kullanmaya yönelik öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Kavram, Semantik, Matematik Terimleri, Dil Faktörü, Matematik Öğretiminde Temsiller

As mathematics consists of abstract symbols and shapes, the terms are inefficient to represent the concept and mathematical representations. From the point of view of easiness and sustainabilıty of the teaching, it is important that verbal and mathematical representations of concepts associate with each other. International studies that treat the relationship between mathematical terminology and learning have identified various factors attributing terminology its meaning and in the concept teaching of terms, and have emphasised the need of special teaching techniques. In our study, first, the linguistic factors affecting the understanding of mathematical terms in our language have been identified and on the view of these, it is aimed to find out the level of skills of 8th grade students of secondary school in giving mathematical examples and in attributing meanings to the terms. Semantic science as a branch of language science has been beneficial for our study because it examines the relationship between representations and meaning they represent (concept). As a device to gather the data, the scale of secondary school mathematic terms has been developed. In the scale, the student is requested to give a mathematical example for every term by writing and to explain them. The possible factors affecting the association for each term have been identified for the students to use as a means in interpreting the terms as verbal representations skills and mathematically. By being examined the meanings that they use for the terms, the associations of terms have been generated and the data in the scope of factors affecting the associations have been analized by descriptional analysis methods. Findings reveal that students are weak in verbal explanation skills of mathematical terms when compared with their mathematical representation skills. Foreign-origined terms and the terms having different meaning in daily language and mathematical usage, are among the most important factors affecting negatively in attributing meanings to mathematical terms. Finally, the suggestions have been presented to effectively use the language factor from the point of semantic in teaching mathematics. Keywords: Concept, Semantic, Mathematical Terms, Language Factor, Representations in Teaching Mathematics.