Ortaöğretim okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri

Abstract

Bu çalışma, öğretmen görüşlerine dayanarak ortaöğretim okul yöneticilerinin inovasyon yeterliliklerinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı, kesitsel türde yapıldı. Çalışmanın evrenini 2012- 2013 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Beylikdüzü ilçesindeki ortaöğretim okullarında görev yapan 1789 öğretmen oluşturmakta olup, çalışmanın örneklemini, araştırmaya katılmaya gönüllü basit rasgele örneklem yöntemiyle seçilmiş 309 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma, genel tarama araştırma modeline uygun olarak yürütülmüştür. Çalışmada veriler, konu ile ilgili literatürden yararlanarak araştırmacı tarafından geliştirilen okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri ölçeği kullanılarak, bizzat öğretmenlerin okuluna gidilerek toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 13 paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın problemine ve alt problemine uygun olarak aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda; çalışmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğunun kadın, evli ve 31 – 40 yaş arasında olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin çoğunluğu eğitim fakültesi mezunu, branş öğretmenidir ve çoğunluğunun hizmet süreleri 11 yıl – 20 yıl arasındadır. Çalışmada öğretmenler, değişim sürecinde çalışanlara farklı yeteneklerini sergileme ortamı sunulduğunu, okulda rekabet yerine işbirliğinin en iyi verimlilik yolu olduğu kabul görüldüğünü, okulun yöneticilerinin değişime olan ihtiyacı net olarak açıkladığını, okulun yöneticilerinin çalışanların yenilikleri benimsemesini özendirdiğini, değişim sürecinde okulda alınan kararlar ve uygulamaların birbiri ile tutarlı olduğunu ve değişim sürecinde okulda alınan kararların mevcut etik ve ahlaki ölçütlere uygun olduğunu ifade etmişlerdir. Öğretmenler, okulun yöneticilerinin çalışmalarını gizli saklı yürütmediğini, her türlü iletişim kanallarının açık olduğunu, çalışanlarına geri bildirimi aksatmadan yerine getirdiğini, iletişimin kopmasına izin vermediğini, çalışanların ortak bir çözüm yolu etrafında birlikte çalışması için takım çalışmasını desteklediğini, değişim sürecinde çalışanlarla sık sık, yüz yüze iletişime geçtiğini ve okul ve çevre arasında etkili bir iletişim sisteminin mevcut olduğunu belirtmişlerdir. Öğretmenlerin değişim sürecinde okuldaki kişilerarası iletişimden çoğu insanın memnun olduğunu, okulun yöneticilerinin, değişim sürecinde demokratik bir liderlik örneği gösterdiğini, sağlam bir vizyona sahip olduğunu, çalışanlarını çok iyi tanıdığını ve kimin hangi yöntemle işi çözebileceğine karar verdiğini, çalışanlarını etkileyip, harekete geçirme gücüne sahip olduğunu, okulda alınacak değişim kararlarında çalışanların sürece aktif olarak katılmaları sağlandığını, okulun yöneticilerinin okula yeni gelen çalışanların okul kültürüne ve değişim sürecine uyum sağlaması için yol gösterici bir rol oynadığını ve okulun yöneticilerinin, okul gelişimi için liderliği paylaştığını ve çalışanları güçlendirdiğini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin, okulun yöneticilerinin çalışanların kariyerlerinde yükselme hedeflerini destekleyen uygulamalara ağırlık verdiğini, başarı ile tamamlanan görevler sonucunda kişiyi takdir ettiğini, çalışanları değişim hedefleri doğrultusunda motive etmek için gerekli çabayı gösterdiğini, işinde başarılı olanları takdir ettiğini, işiyle ilgili zor durumları çözmekte çalışanlara yardımcı olduğunu ve başarılı çalışmalar yapanları ödüllendirdiğini düşündüğünü göstermektedir. Erkek öğretmenler, kadın öğretmenlere oranla okul müdürlerinin inovasyon yeterliliklerini daha yeterli, sınıf öğretmenleri ise branş öğretmenlerine göre okul müdürlerinin "okul dışı iletişim" inovasyon yeterliklerini daha yeterli bulmaktadırlar. Sonuç olarak; öğretmenlere ve okul yöneticilerine yönelik belirli dönemlerde inovasyon hakkında hizmet içi eğitimlerin düzenlenmesi ve okullarda yapılan inovasyon çalışmalarında hem yöneticilerin hem de öğretmenlerin bir ekip halinde çalışmaları diğer düzeydeki kamu ve özel okullarda da okul yöneticilerinin inovasyon yeterliliklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi ve elde edilen sonuçların karşılaştırılması önerilebilir. Anahtar Kelimeler: İnovasyon, İnovasyon Yeterliliği, Ortaöğretim Okul Yöneticileri

This study was conducted as a descriptive and cross-sectional type in order to examine the adequacy of innovation of secondary school administrators based on the opinions of teachers. The study population consists of 1789 teachers working at secondary schools of Beylikdüzü district of the city of Istanbul during the 2012 - 2013 academic year, and the sampling group of the study is formed by 309 teachers who were selected by simple random sampling method and who volunteered to participate in the study. The study was conducted in accordance with the general survey research model. In this study, data were collected in person by going to school teachers and by using the scale of innovation competencies of school administrators developed by the researcher by making use of the literature on the subject. For the analysis of data obtained, the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) software package 20 was used. In accordance with the research problem and sub-problems, the mean, standard deviation, t test, one-way analyses of variance were used. At the end of the study, the majority of teachers who participated in the study were observed as female, married, and between the ages of 31 – 40. In addition, the majority of teachers are graduates of Faculty of Education and subject teachers and the majority has a length of service between 11 - 20 years. In this study, the teachers stated that during the process of change, the employees were offered an environment in which they can show their talents, at the school, rather than competition, cooperation was considered to be the best efficiency way, the school's administrators clearly explained the need for change, the school's administrators encouraged the employees to adopt innovations, decisions taken at the school and practices were consistent with each other during the process of change and the decisions taken at the school during the process of change met current ethical and moral criteria. The teachers also stated that school administrators did not execute school works in secret, all channels of communication were open, feedback was provided to the employees without delay, loss of communication was not allowed, they supported team work so that employees can work together for a common solution, during the process of change they often had face to face contact with employees, and there was an effective communication system between the school and the environment. Teachers also expressed that during the process of change most people were satisfied with the interpersonal communication at school, the school's administrators showed a democratic leadership in this period, had a solid vision, knew the employees very well, determined who can solve the works by which method, could influence the employees and had a mobilizing power, provided the employees to participate in the period regarding the decisions to be taken about changes at school, played a guiding role so that the new comers could adapt to the school culture and process of change, shared leadership for school improvement and empowered the employees. This shows that teachers believe that school administrators gave importance to applications that supported the employees' target of career promotion, appreciated completed tasks successfully, had the necessary effort to motivate the employees in line with the targets of change, appreciated the ones who were successful in their works, helped the employees who had difficulty in their works, and rewarded the ones who had successful operations. Male teachers find that, compared to female teachers, the school principals' innovation competencies are more satisfactory, and classroom teachers, compared to subject teachers, find that school principals' innovation competencies of "communication outside of school" are more satisfactory. As a result, it can be suggested that for teachers and school administrators for a certain period in-service trainings about innovation can be arranged, in the innovation studies done at schools, both administrators and teachers can have a team work, at public and private schools at other levels, opinions regarding school administrators' innovation competencies can be examined and the obtained data can be compared. Keywords: Innovation, Innovation Competency, Secondary School Administrators