7. sınıf öğrencilerinin Türk-İslam medeniyetinde yetişen bilginlere ilişkin değerlendirmeleri

Abstract

Geçmişte bilimsel gelişmelerin temelini oluşturacak nitelikte çalışmalar yürütmüş Türk-İslam Medeniyetinde yetişen bilginlerin bilime değerli ve önemli katkıları olmuştur. Eğitim sistemimizin merkezinde olan öğrencilerin, geçmişte yaşamış ve birçok başarıya imza atmış Türk-İslam bilginlerinin yaşamlarını, bilimsel çalışmalarını tanımaları ve öğrencilerin bu bilginlere ilişkin görüşlerinin bilinmesi önemlidir. Bu bilginlerin yaşamları, bilimsel çalışmaları öğrencilere aktarılmalıdır. Bu sayede öğrencilerin bu bilginlerin yaşamlarından ve kişisel özelliklerinden, başarılarından etkilenerek gelecek yaşamlarına yön vermeleri, bilimsel merak duygusuna sahip olmaları ve topluma faydalı bireyler olarak yetişmeleri sağlanabilir. Bu araştırma ile 7.Sınıf öğrencilerin Türk-İslam Medeniyetinde yetişen bilginlere ilişkin değerlendirmelerinin incelenmesi amaçlamıştır. Öğrencilerin; belirlenen Türk-İslam bilginlerine (Harezmi, Farabi, İbn-i Sina, Hazini, Cezeri, İbn-i Haldun, Ali Kuşçu, Fatih Sultan Mehmet, Piri Reis, Mimar Sinan, Katip Çelebi) ilişkin görüşleri ile bu bilginlerin yaşadıkları dönem ve bilimsel gelişmelere sağladıkları katkılara dair görüşleri de değerlendirilmiştir. Araştırma; nitel araştırma yöntemlerinden fenomoloji yani olgubilim desenine uygun olarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu; Denizli ili Mükerrem Mehmet Eke Ortaokulu 7.Sınıflarında eğitim gören, Sosyal Bilgiler dersi başarısı 85 puan ve üstü olan 30 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplamak için araştırmacı tarafından uzman onayı alınarak geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. 2019 yılı Şubat ayında gerçekleşen görüşmeler toplamda 1710 dakika sürmüştür. Görüşme kayıtları Microsoft Word Programı aracılığıyla bilgisayar ortamına aktarılmış ve elde edilen veriler, betimsel analize tabi tutularak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; araştırmaya dahil edilen yedinci sınıf öğrencilerinin, genel olarak Türk-İslam medeniyetinde yetişen bilim insanlarından Mimar Sinan, Ali Kuşçu, Piri Reis, Harezmi, Fatih Sultan Mehmet, İbn-i Sina ve Cezeri' nin özellikleri konusunda fikir sahibi oldukları görülmüştür. Ancak bazı öğrencilerin verdikleri cevaplara bağlı olarak; Katip Çelebi, Hazini, Farabi, İbn-i Haldun'un özellikleri konusunda yeterli fikre sahip olmadıkları ve yanlış bilgilere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin Türk-İslam medeniyetinde yetişmiş bilginlere ilişkin fikirlerini genel olarak Sosyal Bilgiler derslerinden, ders öğretmenlerinden ve ders kitaplarından edindikleri görülmüştür. Ayrıca bu bilginlere dair bilgilerini internet, film, belgesel, çizgi film ve ailelerinden edindikleri sonucuna da ulaşılmıştır. Türk-İslam bilginlerinin ortak özelliklerine yönelik ifadeleri genel olarak; sabırlı, üretken, zeki, araştırmacı ve meraklı olmaları yönündedir. Ayrıca bazı öğrenciler de ülkelerini sevmeleri, ileri görüşlü olmaları, korkusuz, cesur, erkek ve Müslüman olmaları gibi özelliklerine dikkat çekmişlerdir. Öğrenciler, Türk-İslam bilginleri bugün yaşasaydı, gelişmiş ülkelerde yaşarlardı ve bilimsel çalışmalara devam ederlerdi görüşlerinde yoğunlaşmışlardır. Katılımcıların Türk-İslam Medeniyeti'nde yetişen bilginlerin bugünkü bilimsel gelişmelere katkı sağlayacak ve temel oluşturacak nitelikte çalışmalar yaptıkları görüşüne oldukları, bilime en çok katkı yapan Türk-İslam bilgininin ise İbn-i Sina olduğunu düşündükleri görülmüştür. Yine öğrencilerin görüşlerine göre günümüzde var olan bilimsel gelişmelerin temelinde en fazla etkili olan icat ya da buluş "0'' sayısının ve "X'' in bulunmuş olmasıdır. Sağlık alanındaki buluş ve icatların da öğrenciler tarafından önemli görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: 7. Sınıf Öğrencileri, Sosyal Bilgiler, Bilim, Türk-İslam Bilginleri, Türk-İslam Medeniyeti

In the past, the scientific developments in the basis of scientific studies carried out in the nature of the Turkish Islamic civilization have brought valuable and important contributions to science. It is important for the students who are at the center of our education system to know the lives and scientific studies of Turkish-Islamic scholars who lived in the past and had great achievements and to know the students' views about these scholars. The lives and scientific studies of these scholars should be conveyed to the students. In this way, students can be influenced by the lives and personal characteristics and successes of these scholars to direct their future lives, to have a sense of scientific curiosity and to be raised as beneficial individuals to society. The aim of this research is to investigate the evaluation of 7th Grade students regarding the scholars raised in Turkish-Islamic Civilization. Students; the Turkish Islamic scholars (Harezmi, Farabi, İbn-i Sina, Hazini, Cezeri, İbn-i Haldun, Ali Kuşçu, Fatih Sultan Mehmet, Piri Reis, Mimar Sinan, Katip Çelebi) and their knowledge of the period and scientific developments their opinions on the contributions were also evaluated. Research has been pursued according to Phenomology, which is one of the qualitative research methods. The study group of the research; Mükerrem Mehmet Eke Secondary School of Denizli Province is composed of 30 students who have social studies course success of 85 points and above. Developed with the consent of the researcher to collect data structured interview form was used. The interviews that took place in February 2019 lasted a total of 1710 minutes. The interview records were transferred to the computer via Microsoft Word Program and the data obtained were evaluated by descriptive analysis. As a result of the research; The seventh grade students included in the research were generally familiar with the characteristics of the architects Mimar Sinan, Ali Kuşçu, Piri Reis, Harezmi, Fatih Sultan Mehmet, İbn-i Sina ve Cezeri, who were raised in Turkish Islamic civilization. However, it was concluded that some students did not have enough idea and correct information about Katip Çelebi, Hazini, Farabi, İbn-i Haldun. It has emerged that the students generally gained their ideas about the scholars who were educated in Turkish Islamic civilization from social studies courses, course teachers and textbooks. In addition, it was concluded that they obtained their knowledge from the internet, movies, documentaries, cartoons and their families. The expressions of Turkish Islamic scholars regarding the common characteristics are generally; be patient, productive, intelligent, researcher and curious. Moreover, some students pointed out their characteristics such as loving their country, being forward-thinking, being fearless, brave, male and Muslim. It has been seen that the students were concentrated in their views, if Turkish Islamic scholars lived today, they would have lived in developed countries and would continue scientific studies. It has been seen that the students had the opinion that the scholars raised in the Turkish-Islamic Civilization carried out studies that would contribute to the current scientific developments and constitute the basis. The students concentrated on the view that Ibn-i Sina was the most important Turkish Islamic scholar who contributed to science. According to the students' views, the most effective invention or invention on the basis of the current scientific developments is the number "0'' ve and "X''. It was concluded that the discoveries and inventions in the field of health were also considered important by the students. Keywords: 7th Grade Students, Social Studies, Science, Turkish Islamic Scholars, Turkish Islamic Civilization