Ortaokul Türkçe ders kitaplarında fantastik öğe içeren metinlerin varlığı ve işleniş şekli

Abstract

Bu çalışmada ortaokul Türkçe ders kitaplarının fantastik öge açısından incelenmesi ele alınmıştır. Araştırmanın modeli, betimsel tarama modelidir. Araştırmanın evrenini 2006'dan günümüze yazılmış olan ders ve çalışma kitapları, örneklemini ise 2018-2019 eğitim öğretim yılında Sakarya ilinde kullanılan 5,6,7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Evren ve örneklemin belirlenmesinde İlköğretim Türkçe programları incelenmiş; 2006 yılına kadar yapılan programlarda öğrencinin düş gücünü geliştirmeye yönelik doğrudan ifade edilmiş bir amaç/hedef/kazanım olmadığı görülmüştür. Fantastik türünün ders kitaplarında kullanılabileceği 2006 Türkçe öğretim programında "duygu, düşünce ve hayal dünyalarını geliştirme" şeklinde ifade edilirken, 2015 Türkçe öğretim programında "Düş gücünü kullanarak şiir veya fantastik metin yazar (Milli Eğitim Bakanlığı (MEB):2015). " kazanımı ile açıkça belirtilmiştir.2018 Türkçe Öğretim Programında ise doğrudan fantastik kelimesi geçmese de düş gücünü kullanma, medya metinleri, kurgusal olanı ayırt etme gibi içeriklerle fantastik türüne yönelten kazanım sayısının arttığı görülmektedir. Bu durum, fantastik çocuk edebiyatı metinlerine ders kitaplarında da her geçen yıl daha fazla yer verilmesinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın sonucunda 2018 Türkçe dersi öğretim programı ve buna göre hazırlanan ders kitaplarında fantastiğin doğrudan bir tür olarak yer almadığı, fantastik öge içeren metinlerin ise öyküleyici metinler arasında az sayıda türde bulunduğu tespit edilmiştir. Ders kitaplarındaki temalardan bazılarının fantastik metinleri kullanmaya daha uygun olduğu, fantastik öge içeren metinlerin tamamının yerli yazarlara ait olduğu ve bu metinlerden bazılarının görsellerinde fantastik ögelerin temsil edildiği görülmüştür. Ayrıca bu metinlerde fantastik ögelere ait etkinlik sayısı azdır. Bu durum gösteriyor ki fantastik hem bir tür hem de yazı türleri içinde bir unsur olarak ders kitaplarında yeterince yer bulamamıştır.

In this study, the junior high school examination in terms of the fantastic element of Turkish textbooks have been addressed. The research model, descriptive scan model. Universe of research from 2006 to the present written in the sample of the lessons and workbooks, is used in the province of Sakarya 2018-2019 academic year 5, 6, 7 and 8. Class Turkish textbooks. Elementary Turkish programs examined; until the year 2006 in programs to improve the strength of the student's fall made directly expressed is not a goal/target/acquisition. Fantasy type can be used in school textbooks in 2006 Turkish curriculum "thoughts, emotions and expressing their imagination development", Turkish curriculum in 2015 "using the power of poetry or fantastic Fall text author (The Ministry of education 2015). "clearly with recovery. 2018 Turkish Word directly in the curriculum is fantastic although, using the power of media to fall late texts, with fantastic content such as to differentiate the fictional thing that leads to the type of gains that the number increases. This fantastic children's literature and textbooks text with each passing year reveals the necessity of more space. As a result of Turkish lessons of the study curriculum and accordingly prepared textbooks as a kind of fantastic item directly because it is not included, where the text with the fantastic element of storytelling are among the few types of text identified Some of the fantastic theme in textbooks text is more appropriate to use, all of the text containing the fantastic element that belongs to the indigenous authors and some of this text in the Visual fantasy items are represented. In addition, this text is less than the number of activities belonging to the fantastic elements in. This suggests that a type is both fantastic in both types of writing as a could not find enough space in school textbooks.