Bu araştırmanın temel amacı; ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri, sorumluluk düzeyleri ve eğitime ilişkin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkileri ayrıca öğrencilerin sahip oldukları problem çözme becerileri ve sorumluluk değerlerinin, eğitime yönelik motivasyonlarını yordama düzeyini incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde olup, betimsel niteliktedir. Araştırmanın evrenini Kocaeli ilindeki 2017-2018 eğitim öğretim yılında öğrenim gören dördüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Kocaeli ilinde bulunan tüm hizmet alanlarını temsil edecek şekilde İzmit, Körfez, Dilovası ve Darıca ilçelerinden oransız tabakalı örnekleme ile rastgele seçilen 7 ilkokulun dördüncü sınıflarında öğrenim gören 199'u kız 195'i erkek olmak üzere toplam 394 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya ilişkin veriler; ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin eğitimle ilgili motivasyonlarını belirlemek için Vallerand ve diğ. (1992) tarafından geliştirilen ve Kara (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan "Eğitimde Motivasyon Ölçeği"; problem çözme becerilerini belirlemek için Serin, Bulut Serinve Saygılı (2010) tarafından geliştirilen "İlköğretim Düzeyindeki Çocuklar İçin Problem Çözme Envanteri (ÇPÇE)"; öğrencilerin okulda ve evde yerine getirmeleri gereken sorumlulukları belirlemek için Yontar (2013) tarafından geliştirilen "Çocuklar İçin Sorumluluk Ölçeği" aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, SPSS 20.0 paket programından yararlanılarak çözümlenmiştir. Veri sayısı 30'dan fazla olduğundan Kolmogorov-Simirnov (Lilliefors) testi sonucu incelenmiş olup, ölçek verilerinin değişkenler (cinsiyet, yaş ve öğrenim görülen hizmet alanı) üzerinde anlamlılık değerlerinin 0,05'ten küçük olması ve çarpıklık ve basıklık katsayılarının ±1 sınırları dışında olması nedeniyle verilerin normal dağılıma uygunluk göstermediği bulunmuştur. Değişkenler üzerinde puanlar normal dağılmadığı için nonparametrik testlerden Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis Testi, çoklu regresyon analizi ve ilişki testi için Spearman katsayı değeri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; problem çözme becerisinden kaçınmanın öğrencilerin eğitime yönelik motivasyonlarının anlamlı yordayıcısı, problem çözme becerisine güven, problem çözmeye ilişkin özdenetim ve sorumluluk düzeylerinin ise öğrencilerin eğitime yönelik motivasyonlarının anlamlı bir yordayıcısı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kız öğrencilerin problem çözme becerilerinden kendilerine güvenmeleri ve problem çözmeye ilişkin özdenetim düzeylerinin erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu, problem çözme becerisinden kaçınmalarının ise erkek öğrencilere göre daha düşük olduğu bulguları elde edilmiştir. Farklı hizmet alanlarında öğrenim gören ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin benzer özellikler gösterdiği söylenebilir. Kız öğrencilerin sorumluluk düzeylerinin erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu, ikinci hizmet alanında öğrenim gören öğrencilerin sorumluluk düzeylerinin, birinci hizmet alanında öğrenim gören öğrencilere göre daha yüksek olduğu bulguları elde edilmiştir. Erkek öğrencilerin özdeşleşmiş dışsal motivasyon düzeylerinin kız öğrencilere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu söylenebilir. Ayrıca beşinci hizmet alanında öğrenim gören öğrencilerin içsel motivasyon düzeylerinin, üçüncü hizmet alanında öğrenim gören öğrencilere göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: İlkokul Öğrencisi, Motivasyon, Problem Çözme Becerisi, Sorumluluk Değeri
This study aims to examine the relationship between the fourth grade primary school students' problem solving skills, levels of responsibility and motivation levels toward education in addition to analyze the predictability of their substantial problem solving skills, levels of responsibility and their academic motivation. As a descriptive study, there search was carried out using the relational screening model. The population consists of fourth grade students in Kocaeli province. To represent all the service areas in Kocaeli, 394 (199 female and 195 of male) students in seven schools with disproportionate stratified sample randomly chosen from the districts of İzmit, Körfez, Dilovası and Darıca constitute the sample of the study. The data was collected through "Academic Motivation Scale" that was designed by Vallerand et al. (1992) and adapted by Kara (2011), "Problem Solving Inventory for Primary-School-Age-Children" that was designed by Serin, Bulut and Saygılı (2010) to determine fourth grade students' problem solving skills, and "Responsibility Scale for Children" which was developed by Yontar (2013) for the purpose of specifying the students' responsibilities at home and at school. The data was analyzed using SPSS 20.0 software package. As the number of data was higher than 30, Kolmogorov-Simirnov (Lilliefors) test result was analyzed and it was found that the datas were not accord with normal distribution since the significance level (gender, age and the service area of the schools) scales was lesser than 0,05, and skewness and kurtosis values were lesser than ±1. Non-parametric tests known as Mann Whitney U test, Kruskal Wallis Test, multiple regression analysis and Spearman rank-order correlation were used as the scores were not normally distributed. As a result of the study, it is found that abstention from problem solving skill is a meaningful predictor of the academic motivation of the students while the trust in problem solving skill, the levels of self-control and responsibility during problem solving is not a meaningful predictor of academic motivation. Female students' problem solving skillss how that they have self-confidence and level of self-control during problem solving more than male students. Also their level of abstention from problem solving is less than male students. It may well be argued that the problem solving skills of the fourth grade students in different service areas have several characteristics in common. Female students' level of responsibility is higher than male students and the students in the second service area seem to have a higher level of responsibility compared to the ones in the first service area. It can be inferred that male students' specific extrinsic motivation levels are higher at a certain level. Also it is concluded that intrinsic motivation levels of the students of the fifth service area is higher than the students of the third service area. Keywords: Primary School Student, Motivation, Problem Solving Skills, The Value of Responsibility
