Fen bilimleri, biyoloji, coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin biyoçeşitlilik konusundaki görüşleri ve çalıştıkları bölgedeki biyoçeşitliliği derslerinde işleme düzeyleri

Abstract

Dünya biyoçeşitliliğinde (biyolojik çeşitliliğinde) görülen azalma, insanların sorumsuzca faaliyetleri sonucu her geçen gün biraz daha tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Bu durum biyoçeşitliliğin küresel çapta önem kazanmasına sebep olmuştur. Günümüzde biyoçeşitliliğin korunması, öğrenilmesi ve sürdürülebilirliğine yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde çok önemli araştırmalar yapılmaktadır. Biyoçeşitlilikle ilgili var olan sorunların üstesinden gelebilmek için yapılan bu araştırmaların önemli bir kısmını öğretmen ve öğretmen adaylarıyla yapılan çalışmalar oluşturmaktadır. Bu çalışma, öğretmenlerin biyoçeşitlilik konusundaki görüşlerini öğrenmek, çalıştığı bölgelerin biyoçeşitliliğini bilme ve bunu derslerinde işleme durumlarını belirlemek için hazırlanmış disiplinler arası bir çalışmadır. Çalışma grubunu Sakarya ili ve ilçelerinde görev yapmış üç biyoloji, üç coğrafya, üç fen bilimleri, üç sosyal bilgiler olmak üzere toplam on iki gönüllü öğretmen oluşturmaktadır. Nitel yaklaşım ekseninde hazırlanan bu fenomenolojik çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi kullanılarak yorumlanmıştır. Verilen kodlanmasında NVİVO nitel veri analiz yazılımı kullanılmıştır. Bu çalışma sonucunda ilgili branş öğretmenlerin biyoçeşitlilik konusunda eksikleri olduğu, çalıştığı bölgeleri yeterince araştırmadığı ancak biyoçeşitliliğin öneminin farkında oldukları fark edilmiştir. Ayrıca ilgili branş öğretmenlerinin biyoçeşitliliği öğrencilere aktarma konusunda yalnız kaldıkları, bu konuda medyadan, sivil toplum kuruluşlarından, devlet politikalarından, üniversitelerden, meslektaşlarından yeterince destek alamadıkları ifade edilmiştir. Müfredatta yeterince zaman ayrılmadığı için biyoçeşitlilik konusunun çok verimli işlenemediği anlaşılmıştır. Öğretmenlerden alınan görüşler doğrultusunda biyoçeşitliliğin verimli işlenebilmesi için gezi ve sergilerin düzenlenmesi, eğitim kamplarının yapılması, alanında uzman kişilerce okullarda seminer verilmesi, hayvanat bahçesi ve müze ziyaretlerinin yeterince önemsenmesi gerektiği gibi etkinlikler ifade edilmiştir. Çalışma sonucunda ayrıca toplumun da biyoçeşitlilik konusunda bilinçlenmesine yönelik eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesi ve aile düzeyinde çalışmalar yapılması gerektiği anlaşılmıştır.

The reduction in world biodiversity is becoming more dangerous day by day as a result of people's irresponsible activities. This situation has caused the biodiversity to gain global importance. Today, very important researches are carried out at national and international level in order to protect, learn and sustain biodiversity. In order to overcome the existing problems related to biodiversity, a significant part of these researches consisted of studies conducted with teacher and teacher candidates. This study is an interdisciplinary study designed to learn teachers' views on biodiversity, to know the biodiversity of the regions where they work and to determine their status in their lessons. The study group consisted of three volunteer biology, three geography, three science and three social studies teachers worked in Sakarya and its districts. In this phenomenological study prepared on the basis of qualitative approach, data were collected using semi-structured interview form. The data were interpreted by using the content analysis method. NVİVO qualitative data analysis software was used in the given coding. As a result of this study, it was realized that the teachers in the related field had deficiencies in biodiversity, did not investigate sufficiently the regions where they work but they were aware of the importance of biodiversity. In addition, it was stated that the related branch teachers were alone in transferring the biodiversity to the students and they could not get enough support from the media, civil society organizations, state policies, universities and colleagues. It was noticed that biodiversity could not be processed very efficiently, because there was not enough time in the curriculum. According to the opinions taken from the teachers, it was stated that activities such as organizing trips and exhibitions, organizing training camps, giving seminars in schools to the experts in the field and the visits of the zoo and museums were necessary for efficient processing biodiversity. As a result of the study, it was understood that education activities should be organized in order to increase awareness of the society on biodiversity and studies should be carried out at family level.