Özel yetenekli öğrenciler ve akranlarının görsel okuryazarlık düzeyleri ve fen dersindeki görselliğe ilişkin görüşleri

Abstract

Bu araştırmada ortaokul düzeyinde öğrenim gören özel yetenekli öğrencilerin ve akranlarının görsel okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve fen dersindeki görselliğe ilişkin görüşlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmada ortaokul düzeyinde Bilim ve Sanat Merkezi'ne giden özel yetenekli öğrenciler ve akranlarının görsel okuryazarlık düzeylerinin ve fen dersindeki görselliğe ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlandığından ilişkisel tarama yöntemi ile çalışılmıştır. Araştırmada kazara/uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılı ikinci dönemini kapsamaktadır. Araştırmadaki çalışma grubu Sakarya İli Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı Serdivan, Erenler ve Arifiye ilçelerinde bulunan 3 devlet ortaokulu ve Sakarya Bilim ve Sanat Merkezindeki ortaokul seviyesindeki öğrencilerden oluşmaktadır. Bilim ve Sanat Merkezinde ortaokul seviyesinde öğrenim gören özel yetenekli 191 öğrenci ve 3 devlet okulunda öğrenim gören aynı sınıf seviyedeki toplam 621 akran öğrenci araştırmaya katılmıştır. Araştırma kapsamında veriler "Görsel Okuryazarlık Yeterlilikleri Ölçeği" ve katılımcıların fen derslerindeki görselliğe ilişkin görüşlerinin tespit edilmesi amacıyla hazırlanmış 6 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Çalışmanın istatistik bulgularına göre; özel yetenekli öğrencilerinin görsel okuryazarlık toplam puanlarının cinsiyet ve sınıf düzeyleri değişkeni açısından anlamlı bir farkı bulunamamıştır. Akran öğrencilerin cinsiyetlerinin görsel okuryazarlık düzeylerinde kız öğrenciler yönünde anlamlı bir farklılık olduğu; sınıf düzeyleri açısından anlamlı bir fark olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca özel yetenekli öğrenci ve akranlarının, "Görsel Okuryazarlık Yeterlilik Ölçeği"nden aldıkları toplam puanlar incelendiğinde öğrencilerin yüksek yeterlilik düzeyinde görsel okuryazar oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda günlük hayatta ve fen derslerinde görsel kullanımının önemli olduğunu belirtmişlerdir. Öğrenciler, fen dersinde kullanılan görsellerin konunun daha açıklayıcı olmasına ve konu içeriğini anlama ve hatırlamada kolaylık sağladığını belirtmişlerdir. Öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları görsellerden en çok sağlık ile ilgili uyarıcılara dikkat ettiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca, özel yetenekli öğrenciler Canlılar ve Yaşam konu alanındaki Hücre; öğrencilerin ise Fiziksel Olaylar konu alanındaki Basit Makineler konusunun öğrenilmesinde kullanılan görsellerin önemli olduğunu belirtmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Fen Eğitimi, Özel Yetenekli Öğrenciler, Görsel Okuryazarlık

This study aims to identify the level of visual literacy of gifted students and their peers in secondary education and to determine their views about visuality in science course. In the study, the survey method was used in arver to identify the level of visual literacy of gifted students in secondary education attending and their peers who do and to to determine their views about visuality in science course. This study was designed as a relational survey model. Simple random/convenience sampling method was used in the research. The study was carried out in the second term of 2017-2018 educational year. The reseach group involved the students who go to 3 public secondary schools affliated with Sakarya Provincial Directorate of National Education in Serdivan, Erenler and Arifiye and the gifted in secondary education who go to Sakarya Science and Art Centre. 191 gifted students attending Sakarya Science and Art Centre and their 621 peers who do not have any special talents participated in the research. The data was collected with a "Visual Literacy Ability Scale" and a semi-conducted interview form consisting of 6 questions to determine their views about visuality in science course. The data obtained from the scale and the forms was analyzed statisically. The normality of numeric variables was tested with Kolmogorov-Smirnov test. Content analysis was used for analyzing qualitative data by taking opinions from the researchers and experts in the field. According to the statistical data, there was no significant difference within the total visual literacy scores of the gifted students who with respect to gender and grade variable. A significant difference was found in the levels of total visual literacy scores of the gifted students who do peer students with respect to gender variable on behalf of the girls while there was no significant difference with respect to grade variable. According the interview data from the students, they stated the importance of using visuals in daily life and science classes. They stated that the visuals used in science classes made the topics more comprehensible and easy to understand and remember the content. The students stated that they paid attention to the visuals about health in daily life most. The gifted students gave particular importance to the cell visuals in the Living Things and Life Unit while the students who peer students gave importance to the simple machines visuals in the Physical Events Unit. In addition, when the total scores of özel Visual Literacy Proficiency Scale ın of special gifted students and their peers were examined, it was concluded that the students were at high literacy level at visual literacy level. Keywords: Visual Literacy, Science Education, Gifted Students