Eylemlilik ve kendini sabotaj arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, eylemlilik ve kendini sabotaj arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın diğer amacı ise, bu iki kavram arasındaki ilişkinin cinsiyet, yaş ve eğitim durumu açısından anlamlı farklılık gösterip göstermediklerini incelemektir. Araştırmada amaca uygun olarak ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi İstanbul ve Balıkesir illerinden uygun örnekleme yöntemine göre seçilmiş toplam 361 katılımcıdan oluşmuştur. Araştırmada bağımsız değişkenlerine ilişkin verilerin toplanması amacıyla, araştırmacı tarafından düzenlenen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Ayrıca eylemlilik düzeyine ilişkin veriler Cote (1997) tarafından geliştirilen ve Atak (2010) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Çok-Yönlü Kişisel Eylemli Ölçeği, kendini sabotaj düzeyi ile ilgili veriler Jones ve Hodewalt (1982) tarafından geliştirilen, Akın ve Abacı (2010) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Kendini Sabotaj Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), pearson korelasyon analizi ve tukey testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına eylemlilik açısından bakıldığında, eylemlilik ile kendini sabotaj arasında anlamlı düzeyde ve negatif bir ilişki olduğu yani eylemlilik arttıkça kendini sabotaj düzeyinin azaldığını göstermiştir. Kişilerin eylemlilik ve kendini sabotaj düzeylerinin cinsiyet açısından anlamlı bir fark olmadığı fakat eylemlilik alt boyutları öz-saygı ve yaşam amacının cinsiyet açısından anlamlı fark olduğu görülmüştür. Kendini sabotaj ve eylemlilik düzeylerinin yaş ile arasında anlamlı fark olmadığı görülmüş ve eylemlilik düzeyinin eğitim durumu açısından anlamlı fark olmadığı anlaşılmıştır. Fakat eylemlilik alt ölçeği yaşam amacı ve kendini sabotaj düzeyinin eğitim durumu açısından anlamlı fark olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Eylemlilik, Kendini Sabotaj, Cinsiyet, Eğitim Durumu

The purpose of this research is to examine the relatıonshıp between agency and self- handıcappıng. The other purpose of thıs research is to investigate the relatıonshıp of these two concepts show whether or not significant difference in terms of the variables of gender, age and educatıonal background. In this research relational screening model was applied concerning the aim. The research sampling was selected by appropriate sample method among the İstanbul and Balıkesir city and total research sampling composed of 361 participant. In order to collect data related to independent variables of the research, " Personal Information Form" was prepared by the reseacher In addition, the data for agency levels was collected through Multi-Measure Agentic Personality Scale that was developed by Cote (1997) and adapted to Turkish by Atak (2010). The data for self- handicapping levels was collected Self- Handicapping Scale that was originally developed by Jones and Rhodewalt (1982) and adapted to Turkish by Abacı ve Akın (2010). Pearson correlation analysis, tukey test, t-test, variance analysis with one factor (ANOVA) were used in analyzing the data. When the research findings were considered regarding agency, it was concluded that there is negative relation between agency and self-handicapping; in another mean as much as shying increases self- handicapping decreases. People agency and self-handicapping levels show no significant differences in terms of gender but sub-dimension of agency self esteem and life purpose show significant differences in terms of gender. Agency and self-handicapping levels show no significant differences in terms of age and it was understood that agency levels no significant differences in terms of educatıonal background but sub-dimension of agency life purpose and self- handicapping levels show significant differences in terms of educatıonal background. Key Words: Agency, Self- Handicapping, Gender, Educatıonal Background.