Yaşam doyumunun duyguları ifade etme, kendini toparlama gücü ve algılanan destek açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Hakkâri il merkezi ve ilçelerindeki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin, örgütsel muhalefete ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinde olan çalışma, nicel yöntem yaklaşımı ile yürütülmüştür. Araştırmanın hedef evrenini 3019 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın örnekleminde ise 380 öğretmen yer almıştır. Örnekleme, Doç.Dr. Murat ÖZDEMİR tarafından geliştirilmiş olan Örgütsel Muhalefet Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında çözümlenmiş, öğretmenlerin ölçekte yer alan maddelere verdikleri yanıtların aritmetik ortalama ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Örgütsel muhalefete ilişkin öğretmen görüşlerinin çeşitli demografik değişkenlere göre fark gösterip göstermediği t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile çözümlenmiştir. Farkın kaynağının saptanmasında ise LSD testi kullanılmıştır. Araştırmada öğretmen muhalefetine genel olarak öğretmenlerin yasal haklarını kullanmasının engellenmesi, hakarete uğraması, yöneticinin bazı öğretmenleri kayırması, karar mekanizmalarına öğretmenlerin dâhil edilmemesi ve görev ve sorumlulukların adaletsiz dağıtılması nedenlerinden kaynaklandığı saptanmıştır. Demografik değişkenlerin örgütsel muhalefet üzerindeki etkileri incelendiğinde muhalefetin cinsiyet, sendika üyeliği, eğitim durumu, yaş, kıdem, çalışılan okul sayısı ve okul büyüklüğü değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermediği fakat medeni durum değişkenine göre anlamlı fark gösterdiği ve evli öğretmenlerin bekâr öğretmenlere göre daha fazla muhalefet ettikleri görülmüştür. Öğretmenlerin en sık sergiledikleri muhalif davranış biçimi ise yöneticilere doğrudan itiraz etme olduğu görülmüştür. Araştırmada sendikalı öğretmenlerin sendikalı olmayan öğretmenlere göre haber uçurma davranışını daha fazla sergiledikleri görülmüştür. Araştırmada muhalif öğretmenlerin yöneticiler tarafından sıkı denetim altına alınmaya çalışıldığı saptanmıştır. Yine araştırmada muhalif sendikalı öğretmenlerin, muhalif sendikalı olmayan öğretmenlere göre daha olumsuz içerikli yönetici davranışlarına maruz kaldıkları görülmüştür. Ayrıca öğretmen muhalefetinin sonucunda yöneticilerin kendilerine destek aradığı anlaşılmıştır. Yine araştırmada kıdemli öğretmenlerin kıdemli olmayan öğretmenlere göre muhalefetin yöneticiler üzerinde olumsuz sonuçlar doğurduğu kanaatine sahip oldukları görülmüştür. Muhalefetin okulda öz-denetim ve okul etkililiğini artırdığı da saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Örgütsel muhalefet, açıkça belirtilmiş muhalefet, yatay muhalefet, yer değiştirmiş muhalefet, haber uçurma, okul.

n this study, life satisfaction is examined in terms of expression of emotion, resilience perceived social support and some also (gender, age, number of siblings, daily social media usage, whether or not experienced a traumatic experience, whether or not expressed emotion if they have traumatic experience, if they expressed emotion how they expressed emotion). The sample of the present study included 767 students. Level of life satisfaction was measured by using "Life Satisfaction Scale" (Durak, Şenol-Durak and Gencoz (2010), data related to the expression of emotions were collected through "Emotional Expression Scale" (Kuzucu, 2011), data related to resilience were assessed by using "Resilience Scale" (Terzi, 2006) and the data related to perceived social support were collected by using "Multidimensional Scale of Perceived Social Support" (Eker and Arkar, 1995). Other variables (gender, age, number of siblings, daily social media usage time, whether or not experienced a traumatic experience, whether or not expressed emotion if they have traumatic experience, if they expressed emotion how they expressed emotion) were assessed through "The Personal Information Questionnaire", developed by the author. In accordance with the hypothesis of the research, the research data were analyzed by using correlation analysis, regression analysis, one-way ANOVA, and t test. In addition, to find whether there is a statistically significant mediating effect of resilience and perceived social support in the relationship between expression emotions and life satisfaction is tested using the multiple serial model in accordance with the hypotheses of the study. As a result of the research, it was concluded that life satisfaction is statistically significant and positively related to the expression of emotions, resilience, perceived social support and age, statistically significant and negatively related to daily social media usage time and number of siblings. Additionally, in the multiple serial mediator model that was tested in the study, results showed that the resilience and perceived social support in the relationship between expression of emotions and life satisfaction has a multiple mediator effect. As a result of the research, life satisfaction showed that a significant difference according to gender. Accordingly, it was concluded that the level of life satisfaction of women is higher than men. In addition, life satisfaction of individuals with traumatic experiences was lower than those without traumatic experiences. On the other hand, whether or not expressing of emotion that fell at the end of the traumatic experience did not affect the level of life satisfaction. Finally, the level of life satisfaction was not statistically differentiated according to the way expression of emotion that fell at the end of the traumatic experience.