Spor yapan ve yapmayan bireylerin psikolojik dayanıklılık ve kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Eğitim fakültesi öğrencileri ile Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin Psikolojik dayanıklılık ve Kişilik düzeylerinin incelenmesi ve bu iki değişken arasındaki farklılığı ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Eğitim fakültesi öğrencileri ile Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin Psikolojik dayanıklılık ve Kişilik düzeyleri dikkate alınarak, ilişkisel tarama modeline uygun bir şekilde sonuçlar ortaya konmak istenmiştir. Araştırmanın evrenini, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Sakarya Üniversitesinde eğitim gören öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Sakarya Üniversitesin de eğitim gören Eğitim Fakültesi öğrencileri(n=166) ile Spor bilimleri fakültesi (n=199), öğrencileri arasından basit tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilen toplam 365 (n(erkek)=197, n(kadın)=168) öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen "Kişisel Bilgi Formu", Benet-Martinez ve John (1998) tarafından geliştirilen, Sümer, Lajunen ve Özkan, (2005) tarafından Türkçeye uyarlanmış "Beş Faktör Kişilik Envanteri" ile Friborg ve diğerlerinin (2003) geliştirdiği ve Basım ve Çetin (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanması yapılan "Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği'nin kullanılmıştır. Verilerin analizinde, katılımcıların kişisel özellikleri dikkate alınarak betimleyici istatistik dağılımları ortaya konmuştur. Demografik değişkenlere yönelik grup ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için psikolojik dayanıklık ve beş faktör kişilik ölçeklerinin alt boyutlarının normal dağılım gösterip göstermedikleri Kolmogorov-Smirnov testi ile test edilmiştir. Alt problemlere ilişkin bağımsız değişkenlerle; psikolojik dayanıklık ve beş faktör kişilik özellikleri parametrik testlerle sınanmış, ikili karşılaştırmalar için t testi kullanılmıştır. Katılımcıların psikolojik dayanıklık ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak için ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon (r) Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Eğitim fakültesi öğrencileri ile Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin spor yapma durumu, spor yapma yılı, anne-baba tutumu, spor branşları, akademik başarı ve yeme alışkanlık durumları dikkate alındığında psikolojik dayanıklılık toplam puanları açısından anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin kişilik durumları açısından ise cinsiyet, spor yapma durumu, spor yapma yılı ve sosya-ekonomik durumları açısında da anlamlı düzeyde farklılaşma yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Fakat öğrencilerin psikolojik dayanıklılık ve kişilik özelliklerinin zararlı alışkanlık kullanma durum açısından herhangi bir farklılaşmaya neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Diğer yandan öğrencilerin psikolojik dayanıklık ve kişilik özellikleri açısından Pearson Momentler Korelasyon katsayısına ilişkin sonuçlara bakıldığında ilişkinin pozitif yönde orta düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Psikolojik Sağlamlık, Spor Yapma, Kişilik.

The aim of this research was to examine the psychological endurance and personality levels of the students studying at Faculty of Education and of the students studying at Faculty of Sports Sciences and to show whether there is any difference between these two variables. Taking account of the psychological endurance and personality levels of the students studying at Faculty of Education and of the students studying at Faculty of Sports Sciences, it was tried to show the results in accordance with the relational screening model. Target population of the study was composed of students studying at Sakarya University in the academic year 2015-2016. The sample of the research consisted of a total of 365 (n = 197 males, n = 168 females) ones selected by basic random sampling method from among students who were educated at Faculty of Education (n=166) and Faculty of Sports Sciences (n=199), Sakarya University, respectively, in the 2015-2016 academic year. "Personal Information Form" developed by the researcher, "Personality Inventory" developed by Benet-Martinez and John (1998) and adapted to Turkish by Sümer, Lajunen and Özkan, (2005), "Psychological Endurance Scale for Adults" developed by Friborg et al. (2003) and adapted to Turkish by Basım and Çetin (2011) were used as data collection tools. Descriptive statistical distributions were determined by taking into account the personal characteristics of the participants in the analysis of the data. To determine whether the difference between group means for demographic variables is significant, the Kolmogorov-Smirnov was used to test whether subscales of psychological endurance and five factor personality are shown the normal distribution. Relationship between independent variables related to sub-problems and psychological endurance and five factor personality traits were tested with parametric tests, and t-test was used for paired comparisons. Pearson Product-Moment Correlation (r) Coefficient was employed to determine whether there is any relationship between psychological endurance and five factor personality traits of the participants. The level of significance was accepted as 0.05. The results of the study indicate that a significant difference was between sporting situation, sporting year, parental attitude, sports branches, academic achievement and eating habits of students educating at Faculty of Education and Faculty of Sports Sciences in terms of total scores of psychological endurances. It has been established that a significant difference was also between gender, sporting situation, sporting year and socio-economic situations in terms of the personality traits of the students. It has been reached a conclusion, however, that psychological endurance and personality traits of the students did not lead to any difference in terms of the use of bad habits. On the other hand, it has been concluded that there was a moderate positive relationship considering the results of Pearson Moments Correlation Coefficient in terms of psychological endurance and personality traits of the students. Key words: Psychological Endurance, Doing Sports, Personality.