Manevi zekânın yaşamın anlamı ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak incelenmesi

Abstract

Bu tezin amacı manevi zekâyı yaşamın anlamı ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak incelemektir. Araştırmada öğrencilerin yaş, cinsiyetleri, Sosyo-ekonomik düzeyleri, anne-baba tutumları hakkında bilgi toplamak amacıyla Demografik Bilgi Formu, manevi zekâ düzeyini ölçmek amacıyla Amram ve Dryer (2008) tarafından geliştirilen ve ön geçerliği doğrulanan ve Türkçeye uyarlaması Söylemez, A., B. ve Koç tarafından yapılan 'Birleştirilmiş Manevi Zekâ Ölçeği' uzun formu, yaşamın anlam düzeyini belirlemek amacıyla Steger, Fraizer, Oishi ve Kaler (2006) tarafından geliştirilen ve Türkçe 'ye uyarlama çalışması Akın ve Taş (2011) tarafından yapılan Yaşamın Anlamı Ölçeği, bireylerin evrensel anlamda yaşamdan aldıkları tatminiyeti değerlendirmek amacıyla Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. ve Griffin, S. (1985) tarafından geliştirilen ve ilk Türkçe'ye uyarlama çalışması Aysan (2001) tarafından yapılan ve daha sonra Şenol-Durak, E., Durak, M. ve Gençöz, T. (2010) tarafından da uyarlaması yapılan Yaşam Doyumu Ölçekleri kullanılmıştır. Birleştirilmiş Manevi Zekâ Ölçeğinin yapı geçerliği için ölçeğin orijinal formunda bulunan yapının doğrulanması amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Elde edilen uyum indeksi değerleri (x²= 724.94, sd= 199, RMSEA= .084, CFI= .94, IFI= .94, NFI= .92) birleştirilmiş manevi zekâ modelinin iyi uyum verdiğini göstermiştir. Bu sonuçlara dayanarak Birleştirilmiş Manevi Zekâ Ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışması psikoloji, eğitim ve diğer sosyal bilimler alanlarında kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir. Araştırmanın örneklemi 2015-2016 Eğitim- Öğretim yılında Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Boğaziçi Üniversitesi ve Bülent Ecevit Üniversitesi'nde okuyan öğrenciler ile lisans mezunu İstanbul ve Kocaeli'de yaşayan toplam 388 yetişkinden oluşmaktadır. Veriler bilgisayar ortamında ve SPSS 20 istatistik programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın verilerini analiz etmek için tanımlayıcı istatistikler, demografik bilgilere göre manevi zekanın farklılaşıp farklışamadığını tespit etmek için tek yönlü t testi analizi, manevi zeka ile yaşamın anlamı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki ve etkiyi incelemek için de korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda manevi zekâ ile alt boyutları (bilinç, anlam, nezaket, hakikat ve aşkınlık) arasında pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür. En yüksek pozitif korelasyon değeri manevi zekâ ile aşkınlık alt boyutu arasındadır (. 933). Manevi zekâ ile yaşamın anlamı ve yaşam doyumu arasında sırasıyla .365 ve .219 değerinde pozitif anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Regresyon analizi sonucunda da manevi zekânın yaşamın anlamı üzerindeki etkisi 0.133 ve manevi zekânın yaşam doyumu üzerindeki etkisi de 0.048 olduğu görülmüştür. Araştırmanın bulguları yorumlanmış ve tartışılmış; Psikolojik Danışmanlık ve Eğitimde Psikolojik Hizmetler alanındaki manevi zekâ ve yakın alanlardaki konularda çalışma yapacak araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Maneviyat, Manevi Zekâ, Geçerlik ve Güvenirlik, Doğrulayıcı Faktör Analizi

The aim of this thesis is to investigate the influence of spiritual intelligence on the meaning of life and life satisfaction. In order to collect data about participants' age, gender, SES and, fother-mother attitudes, demographical Information Form, to determine the level of spiritual intelligence, meaning and satisfaction in the life was used integrated spiritual intelligence by Amram and Dryer (2008), meaning of life by Steger, Fraizer, Oishi and Kaler (2006) and life satisfaction scale by Diener, Emmons, Larsen and Griffin (1985). The scale involves 83 items with long form and 45 items with short form and it has 22 subscales. The psychometric properties of the scale were investigated by confirmatory factor analysis. The values of fit indice (x²= 724.94, sd= 199, RMSEA= .084, CFI= .94, IFI= .94, NFI= .92) were found and they gives a good fit indice values. According to these results, it can be say that the spiritual intelligence scale is reliable and valid in the area of psychology, education and the other social sciences. Totally 388 Particaipants were selected from The University of Sakarya, Bülent Ecevit, Boğaziçi and soma graduate students who were living in Kocaeli and İstanbul. Data was analyzed by SPSS 20.0 statistical program on the internet. Some analyzes were used in order to accept some results via researche's data. Some of them are; descriptive statistics for demographical information, t test analyze for difference according to level of dependent and independent samples, correlation analyze and regression analyze between spiritual intelligence, meaning of life and life satisfaction. In the result of analyze, some conclusions were accepted that there is a relation among spiritual intelligence and its subdimensions such as meaning, grace, conscious, trust and transcendence. The highest correlation is between spiritual intelligence and transcendence with the value of . 933. However is was found that there is positive correlation among spiritual intelligence, meaning of life and life satisfaction with the value of . 365 and . 219. In the result of regression analyze the influence of spiritual intelligence on the meaning of life was found as .133 and on the life satisfaction was found as .048. The results were interpreted and discussed. Some suggestions were presented for psychological counseling and guidance and psychological services in the education. Some advices were presented for researchers will study on the spiritual intelligence. Key Words: Spirituality, Spiritual Intelligence, Scale, Reliability And Validity, Confirmatory Factor Analysis