Spor eğitimi veren kadın akademisyenlerin kişilik özellikleri ile kariyer engellerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Yükseköğretim kurumlarında spor eğitimi vermekte olan kadın akademisyenlerin kişilik özellikleri ile akademik süreçte karşılaşmış oldukları kariyer engellerinin belirlenmesidir. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'de Spor Bilimleri Fakülte'sinde ve Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu (BESYO)'unda görev yapan toplamda 391 kadın öğretim elemanı oluşturmaktadır (Yüksek Öğretim Kurulu, 2018). Araştırmanın çalışma grubunu ise ifade edilen evren içinden herhangi bir örneklem seçimi olmaksızın ulaşılan ve gönüllü katılım gösteren 144 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu, John Donahue ve Kentle (1991) tarafından geliştirilen Türkçe uyarlaması Evinç (2004) tarafından yapılan Beş Faktör Kişilik Envanteri ve Alaçam ve Altuntaş (2015) tarafından geliştirilen Kadın Akademisyenlerin Kariyer Engelleri Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın uygulama süreci 2017-2018 akademik yıl içerisinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda, elde edilen bulgulara göre kişilik özelliklerinin ortalamalarının yaş, çocuk sahibi olma, unvan, kıdem yılı, gelir durumu ve idari görev değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (p<,05); medeni durum değişkenine göre ise anlamlı düzeyde farklılaşmadığı tespit edilmiştir (p>,05). Akademisyenlerin kariyer engelleri unvan, gelir durumu ve idari görev değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık gösterirken (p<,05); yaş, medeni durum, çocuk sayısı, kıdem yılı değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür (p>,05). Akademisyenlerin kişilik özelliğinin dışa dönüklük boyutu ile kariyer engelleri boyutları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmektedir. Kişilik özelliğinin yumuşak başlılık alt boyutu ile kariyer engelinin örgüt kültürü ve politikaları, örgütsel koşullar ve kalıplaşmış ön yargılar alt boyutları arasında; düşük düzeyde ve negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Kişilik özelliğinin öz disiplin boyutu ile çoklu rol üstlenme ve örgütsel koşullar boyutları arasında düşük düzeyde ve negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Kişilik özelliğinin duygusal denge alt boyutu ile kariyer engellerinin örgüt kültürü ve politikaları, çoklu rol üstlenme, örgütsel koşullar ve kalıplaşmış önyargılar boyutları arasında düşük düzey ve pozitif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Kişilik özelliğinin son boyutu olan deneyime açıklık alt boyutu çoklu rol üstlenme ve örgütsel koşullar boyutları arasında düşük düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

The purpose of this research is to determine the career obstacles that female sports academicians in higher education institutions face in the academic process because of personality characteristics. Screening model of quantitative research patterns was used in research. Entirely 391 female academicians who work in Faculty of Sports Sciences and School of Physical Education and Sports in Turkey constitute the population of the research. Working group of this same study is composed of 144 academicians who voluntarily participated and were accessed without any sampling selection from the population mentioned. Following instruments were used as data collection tools; Personal Information Form that was developed by the investigator; Five Factor Personality Inventory that was eveloped by John Donahue and Kentle (1991) and was adapted Turkish by Evinç (2004); Career Obstacles Scale for Female Academicians that was developed by Alaçam and Altuntaş (2015). The implementation process of the study has been performed in the 2017-2018 academic year. It is pointed out at the end of the research that averages of personality characteristics significantly vary (p<,05) by age, childbearing, title, year of seniority, income status, and administrative function. On the other hand, averages of personality characteristics do not significantly vary (p>,05) by the variable of marital status. While the career obstacles of academicians significantly vary (p<,05) by title, income status, and administrative function variables; these same obstacles do not vary significantly vary (p>,05) by age, marital status, number of children, year of seniority. It is seen that there is not a remarkable relationship between extroversion dimension of personality characteristics of academicians and the career obstacles dimensions. There is a low and negative relationship between docility sub-dimension of personality characteristic and organizational culture, policies, conditions with stereotyped bias. There is also a low and negative relationship between self-discipline dimension of personality characteristics with multi-role taking and organizational conditions dimension. A low and positively meaningful relationship is determined between emotional stability sub-dimension of personality characteristic and organizational culture, policies, multi-role taking, organizational conditions, the stereotyped bias of career obstacles. A low and negative meaningful relationship is found between openness for improvement sub-dimension that is the last dimension of personality characteristic and organizational condition dimensions.