Üniversite öğrencilerinde kararsızlık ve erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde kararsızlığın, erken dönem uyumsuz şemalar ve bazı değişkenler (cinsiyet, yaşamın çoğunun geçirildiği yer ve aile türü) açısından incelenmesidir. Bu çalışmanın örneklemi 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında Marmara Bölgesinde bulunan Sakarya Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve İstanbul Aydın Üniversitesi bünyesinde eğitim-öğretim gören 242 kadın 119 erkek olmak üzere toplam 361 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışma grubunu oluşturan bireyler 18-38 yaş arasında bulunan üniversite öğrencileridir Araştırmada üniversite öğrencilerinin bazı niteliklerine (cinsiyet, yaşamın çoğunun geçirildiği yer ve aile türü) ilişkin bilgiler araştırmacı tarafından geliştirilen "Kişisel Bilgi Formu" ile kararsızlık düzeylerine ilişkin veriler Bacanlı (1999; 2000) tarafından geliştirilen "Kişisel Karar Ölçeği (KKÖ)" ile erken dönem uyumsuz şemalara ilişkin veriler Soygüt, Karaosmanoğlu ve Çakır'ın (2009) Türkçe standardizasyonunu yaptığı "Young Şema Ölçeği Kısa Formu-3 (YŞÖ-KF3) " kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada cinsiyet, yaşamın çoğunun geçirildiği yer ve aile türü değişkenleriyle ilgili sayı ve yüzdelik elde etmek için tanımlayıcı istatistik analizinden faydalanılmıştır. Üniversite öğrencilerinin cinsiyet ve aile türü değişkenlerine göre kararsızlığın önemli biçimde farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için ilişkisiz örneklem t testi kullanılırken, yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yere göre kararsızlığın önemli bir biçimde farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek için Tek Yönlü Varyans Analizi ve sonrasında Scheffe testinden faydalanılmıştır. Ayrıca üniversite öğrencilerinde kararsızlık ve erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkiyi ve erken dönem uyumsuz şemaların kararsızlığı yordama düzeyini incelemek amacıyla sırasıyla korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Veri analizi sonucunda üniversite öğrencilerinde kararsızlık düzeyinin cinsiyet ve yaşamın çoğunun geçirildiği yer değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı fakat aile türüne göre önemli bir biçimde farklılaşmadığı görülmüştür. Korelasyon analizi sonucunda ise kararsızlık ve erken dönem uyumsuz şemalar arasında istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde bir ilişkinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Kararsızlık ile şemalar arasındaki korelasyon düzeyleri incelendiğinde, en yüksek korelasyon katsayısının kararsızlık ile başarısızlık ve bağımlılık erken dönem uyumsuz şemaları arasında olduğu, en düşük korelasyon katsayısının ise kararsızlık ile ayrıcalıklık şeması arasında olduğu görülmüştür. Ayrıca regresyon analizi yardımıyla duygusal yoksunluk, başarısızlık, bağımlılık, onay arama ve cezalandırıcılık erken dönem uyumsuz şema alt boyutlarının üniversite öğrencilerinde kararsızlığı yordadığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Karar, kararsızlık, erken dönem uyumsuz şemalar, şema terapi.

The aim of this research is to examine the indecision of university students in the way of maladaptive schemas and some variables (gender, living place and family type). The sample of this study consists of 361 students (242 females and 119 males) who are studying in Sakarya University, Marmara University, Gebze Technical University, Yıldız Thecnical University, and İstanbul Aydın University in the 2017-2018 academic year. Individuals forming the study group are university students between 18-38 yers old. The data related to some qualifications of university students (gender, living place and family type) was collected with "Personel Information Form "that is developed by the researcher. The data about the level of indecision was collected with "Personal Decision Scale (PDC)" is developed by Bacanlı (1999;2000), and the data about early period maladaptive schemas with "Short Form of Young Schema Scale-3 (SFYCS-3)" is standardized as Turkish by Soygüt, Karaosmanoğlu and Çakır (2009). In order to analyze the data of research, descriptive analysis was used to obtain the number and percentage of the answers about the variablaes (gender, living places and family type). Independence sample t-test was used to determine whether the level of indecision in university students was significantly different according to gender and family type variables. One way ANOVA and after that Scheffe was used to determine whether the level of indecision was significantly different according to living place. Moreover, correlation analysis was used to determine the relationship between indecision and early period maladaptive schemas. The regression analysis was used to determine the prediction of early period maladaptive schemas on the indecision. The data analysis show that the level of indecision in university students acquires a different character in connection with different gender and living space while there is no statistically significant difference according to family type. According to the results of data analysis, it was found that there was a statistically significant relationship between University students' indecision and early period maladaptive schemas. When correlation levels between indecision and schemas was examined, the highest correlation coefficient is among failure, and dependency early period maladaptive schemas with indecision, while the lowest correlation coefficient is between the schema of cliquishness and indecision. In addition, it is detected that the dimensions of early maladaptive schemas such as emotional deprivation, failure, dependency, approval-seeking, punitiveness predict to indecision with the aid of regression analysis. Keywords: Decision, indecision, early period maladaptive schemas, schemas therapy.