Popüler tarihçilik bağlamında Nevzat Kösoğlu’nun eserlerindeki tarih anlayışı ve tarih eğitimine ilişkin görüşleri

Abstract

Bu çalışmada, popüler tarihçilik bağlamında Nevzat Kösoğlu'nun eserlerindeki tarih anlayışı ve tarih eğitimine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Nevzat Kösoğlu Milliyetçi/Muhafazakâr bir fikir insanıdır. Toplumda milli bir şuur oluşturmak amacı doğrultusunda; Kültür ve Tarih kavramlarını bir arada ele almıştır. Çalışmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Öncelikle, Nevzat Kösoğlu'nun eserlerinde tarih görüşleri tespit edilmiştir. Literatürden hareketle, Kösoğlu'nun tarih düşüncesinin kimlerden etkilendiği tespit edilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın amacı bağlamında; eserlerinde yer verdiği popüler anlatıları hangi kaynaklardan aldığı tespit edilerek değerlendirilmiştir. Nevzat Kösoğlu'nun; Kültürün Kanunları, Tarihin Kanunlarıdır iddiası vardır. Bu iddiasına göre Kültürün geçirdiği evreler Tarihin geçirdiği evrelerdir. Bu bağlamda Türk Tarihini; kuruluş, olgunlaşma, durgunluk ve soğuma olarak dört evreden geçtiğini iddia etmektedir. Nevzat Kösoğlu yapmış olduğu bu tasnifinde, İbn Haldun'un Tavırlar Nazariyesinden etkilendiği görülmüştür. Nevzat Kösoğlu'na göre Tarih; ibret alınması/ders çıkartılması gereken bir alandır. Türk tarihini ibret almak ve ders çıkarmak için okumamız gerekmektedir. Türk tarihinin Selçuklu dönemine kadar gelen süreci kuruluş, Osmanlı devletinin kuruluşunu olgunlaşmanın başlangıcı, Fatih Sultan Mehmed dönemini olgunlaşma, ,Kanuni Sultan Süleyman ile Viyana bozgununa kadar gelen süreci durgunluk Viyana bozgununu ve sonrasını Soğuma dönemi olarak kabul etmiştir. Nevzat Kösoğlu kaleme aldığı eserlerde Popüler Tarih anlatılara sıklıkla örnekler vermiştir. Bu anlatılar, Osmanlı kronikleri başta olmak üzere dönemin birincil kaynaklarından alındığı tespit edilmiştir. Ancak eserlerinde yer verdiği popüler tarih anlatıları hangi kaynaktan aldığına dair herhangi bir akademik metodu olmadığı tespit edilmiştir. Anlatılar sayesinde toplumda millî bir bilinç oluşturmanın yanı sıra kendine has bir üslup oluşturmayı amaçladığını söyleyebiliriz. Nevzat Kösoğlu; Tarih eğitiminde Ziya Gökalp'ten etkilendiğini söyleyebiliriz. Bireyler; tarih eğitimi sayesinde; mensup olduğu millete duygusal olarak bağlanmasını ve güvenmesi sağlar. Tarihi millî bir pencereden anlamlı bir bütün olarak görülebilmesi için Miilî bir tarih eğitiminin alınmasını savunmaktadır. Nevzat Kösoğlu; Tarih'i ders çıkarılması gereken bir alan olarak kabul etmektedir. Tarih Eğitimini ise millî bir şuur oluşturulması için en önemli alan olarak kabul etmektedir. Toplumda millî bir şuur oluşturma ve kendine has bir üslup oluşturma amaçları doğrultusunda; popüler tarih anlatılarını bir araç olarak kullandığını söyleyebiliriz. Anahtar Kelimeler: Tarih eğitimi, popüler tarihçilik, millî tarih, Nevzat Kösoğlu

In the present study, the history concept of Nevzat Kösoğlu and his viewpoints on history education in terms of popular historiography were examined. Nevzat Kösoğlu is a nationalist/conservative intellectual. He dealt with the culture and history concepts together to create a national consciousness in society. The Descriptive Screening Model was used in the study. Firstly, the opinions of Nevzat Kösoğlu in his works were determined. Based on the literature, it was determined and interpreted by whom the history concept of Kösoğlu was influenced. In the context of the purpose of the study, the sources of the popular narratives in his works were determined and evaluated. Nevzat Kösoğlu had an argument like "the Laws of Culture are the Laws of History". In this respect, the stages of culture are also the stages of history. In this context, he argued that Turkish history had four stages, which were establishment, maturation, stagnation and cooling. It was observed that in this classification, Nevzat Kösoğlu was affected by the Tavırlar Nazariye of Ibn Khaldun. According to Nevzat Kösoğlu, history is an area that needs to be drawn a lesson with/learned. We need to read the Turkish history to learn and to draw a lesson. The period of the Turkish history that lasted until the Seljukian period was accepted as the establishment, the period that lasted until the defeat of Vienna was accepted as the maturation, and the period after the Vienna defeat and afterwards was accepted as the period of cooling. In his works, Nevzat Kösoğlu often gives examples from Popular History narrations. These narrations were determined to be taken from the primary sources of the period, especially from the Ottoman chronicles. However, it was also determined that there were no academic methods about the sources of these popular histories in his works. With the help of the narratives, we may argue that it aims to create a unique style in addition to a national consciousness in society. We may argue that Nevzat Kösoğlu was influenced by Ziya Gökalp about history education. Thanks to history education, it is provided that individuals attach emotionally and trust their nation. He also argued that a national history education was a must to see history as a meaningful whole through a national window. Nevzat Kösoğlu accepted history as an area that needed to be learned, and considered history education as the most important area for the creation of a national consciousness. In line with the targets to create a national consciousness and a unique style in the society, we may argue that he used popular narration as a tool. Keywords: History education, popular historiography, national history, Nevzat Kösoğlu