İkili ve üçlü iyonlaşmış bazı asal gazlar (Kr, Xe ve Rn) için atomik

Abstract

Bu çalışmada, ikili ve üçlü iyonlaşmış kripton (Z=36), ksenon (Z=54) ve radon (Z=86) iyonlarına ait enerji seviyeleri ve bu seviyeler arasındaki elektrik dipol (E1), elektrik kuadrupol (E2) ve manyetik dipol (M1) geçişlerine ait dalga boyları, geçiş olasılıkları, salınıcı şiddetleri ve çizgi şiddetleri gibi ışımalı geçiş parametreleri hesaplanmaktadır. Bu hesaplamalar tamamen relativistik çok konfigürasyonlu Dirac-Fock (MCDF) yöntemini temel alan genel amaçlı relativistik atomik yapı paketi (GRASP) kullanılarak yapılmaktadır. Yapılan hesaplamalarda valans-valans (VV), öz-valans (CV) ve öz-öz (CC) korelasyon etkilerinin yanısıra kuantum elektrodinamik (QED) katkılar (öz-enerji ve vakum polarizasyonu) ve relativistik Breit etkileşimleri (elektronlar arası manyetik etkileşim ve elektron-elektron etkileşiminin gecikme etkileri) de dikkate alınmaktadır. İlk bölümde incelenen iyonların, asal gazların ve atomik yapı hesaplamalarının özellikleri ile bu iyonlar ile ilgili yapılmış mevcut çalışmalar; ikinci bölümde MCDF yöntemi ile ilgili teorik bilgiler; üçüncü bölümde yapılan hesaplamalar sonucunda elde edilen atomik veriler sunulmaktadır. Bu sonuçlar daha önce sunulmuş olan deneysel ve teorik verilerle karşılaştırılmış ve aralarında iyi bir uyum olduğu görülmektedir. Özellikle öz-öz (CC) korelasyonu, Breit düzeltmeleri ve QED katkıları hesaba katıldığında, sonuçların çok daha iyi uyumlu hale geldiği görülmektedir.

In this study, energy levels and radiative transition parameters such as wavelengths, transition rates (or probabilities), oscillator strengths and line strengths for the electric dipole (E1), electric kuadrupole (E2) and magnetic dipole (M1) transitions between energy levels have been calculated for doubly and triply ionized krypton (Z=36), xenon (Z=54) and radon (Z=85) atoms. These calculations have been performed using the general-purpose relativistic atomic structure package (GRASP) based on fully relativistic multiconfiguration Dirac-Fock (MCDF) method. In the calculations, Breit corrections (magnetic interaction between the electrons and retardation effects of the electron-electron interaction), and QED (self-energy and vacuum polarization), and various correlation (valence-valence, core-valence, and core-core) contributions have been considered. In the first chapter, the properties of ions, inert gases and atomic structure calculations, and current studies on these ions have been reported. In the second chapter, theoretical information have been given about multiconfiguration Dirac-Fock (MCDF) method. In the third chapter, the atomic data obtained as a result of calculations are presented. These results are compared with the experimental and theoretical data presented earlier and it seems that there is a good agreement between them. Particularly, when the core-core, CC, correlation, Breit corrections and QED contributions are taken into account, the results seem to be much better.