Anahtar kelimeler: Fırsatçı bakım, sürekli-proses tipi imalat, bulanık mantık, uzman sistem Bakım planlaması, imalat sistemlerinin verimliliği açısından önemli bir husustur. Etkin bir bakım planlaması, imalat sisteminin verimliliğinin yüksek olmasını sağlayacaktır. İmalat sisteminin veriminin artması, yüksek bir imalat miktarını da beraberinde getirecektir. Bununla beraber, özellikle sürekli-proses tipi imalat sistemlerinde bir makinenin arızalanması tüm sistemin çalışmasını olumsuz etkileyebilmektedir. Doğru bakım politikasının uygulanması bu tip imalat sistemlerinde büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, bulanık uzman sistem tabanlı bir fırsatçı bakım politikası geliştirilmiştir. Geliştirilen bu yeni bakım politikasının performansı sürekli-proses tipi imalat sistemlerinde toplam çıktı miktarı göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Çalışma kapsamında, bir çimento fabrikasının imalat süreci incelenmiş ve verileri kullanılmıştır. İmalat sisteminin modellenmesinde simülasyon yaklaşımından faydalanılmıştır. Deney tasarımı için Taguchi metodu kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda simülasyon sonuçları varyans analizi kullanılarak değerlendirilmiştir ve önleyici bakım ve fırsatçı bakım politikaları bu sonuçlara göre karşılaştırılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, sürekli-proses tipi imalat sistemlerinde toplam çıktı miktarının maksimum olabilmesi için bakım politikası olarak %25 kontrol oranlı fırsatçı bakım politikası, arıza dağılımı için Weibull dağılımı parametrelerinden β’nın 4 olması, sistem uzunluğunun az olması, ara stok kapasitesinin yüksek olması ve arıza bakımı maliyetinin önleyici bakım maliyetine oranının küçük olması gerekmektedir. Bu sonuçlar, %25 kontrol oranına sahip fırsatçı bakım politikasının sürekli-proses tipi imalat sistemlerinde önleyici bakıma göre toplam çıktı miktarı açısından daha iyi bir performans verdiğini göstermektedir. DESIGN AND IMPLEMENTATION OF A METHOD FOR DETERMINING THE OPTIMUM MAINTENANCE POLICY IN MANUFACTURING SECTOR
Keywords: Opportunistic maintenance, continous-process type manufacturing system, fuzzy logic, expert system Maintenance planning is of crucial importance with regard to productivity of manufacturing systems. Effective maintenance planning ensures high productivity of manufacturing system. Increasing the efficiency of the manufacturing system will bring with it a high manufacturing amount. However, failure of a machine, especially in continuous-process type manufacturing systems, can adversely affect the operation of the entire system. The application of optimal maintenance policy is of crucial importance in these types of manufacturing systems. In this study, fuzzy expert system based opportunistic maintenance policy has been developed. Performance of this novel maintenance policy has been investigated for continous-process type manufacturing system in terms of output amount. In the scope of the study, the manufacturing process of a cement plant was examined and data were used. Simulation approach was used for modeling the manufacturing system. Taguchi method was used for design of experiment. At the end of the study, simulation results were evaluated by using variance of analysis and preventive maintenance and opportunistic maintenance policy were compared according to results. When the results are examined, it is seen that 25% control ratio opportunistic maintenance policy , β=4 for weibull distribution parameter, low system length, high buffer capacity, the small proportion of maintenance costs to preventive maintenance costs enable high output amount in continous-process type manufacturing systems. These results show that the 25% control ratio opportunistic maintenance policy provides better performance in terms of total output compared to preventive maintenance in continuous-process type manufacturing systems.