Spor federasyonları personelinin örgütsel adalet algıları ile karar verme ve örgütsel bağlılık düzeylerinin araştırılması

Abstract

This research has been conducted in order to determine decision making levels of sports federation staff with organizational justice perceptions and their organizational commitment levels, to investigate effects of demographic variables on organizational justice, decision making and organizational commitment, to investigate decision making with organizational justice and organizational commitment levels. According to the objectives of research, it has been formed by using quantitative research methods and techniques. Hence, it can be said that the research is both descriptive survey and relational research. The sample of the study consists of total 255 (General Secretary/Branch manager=29; Sports Expert=35; Sports Training Specialist=30; Official=161) people working in Sports Federations linked to Sports General Directorate under Ministry of Youth and Sports. "Organizational Justice Scale" which was developed by Niehoff and Moorman (1993), adapted to Turkish by Yıldırım (2002), whose validity and reliability study was conducted; "Organizational Commitment Scale" which was developed by Meyer et al (1993); "Melbourne Decision Making Questionnaire" which was developed by Mann et al (1998), adapted to Turkish by Deniz (2004); and "Personal Information Form" which was developed by the researcher, have been used in the study. While analyzing the data, Mann-Whitney U Test has been used for binary comparisons and Kruskal-Wallis Variance Analysis has been used for multiple comparisons. In case of obtaining significant difference as a result of Kruskal-Wallis Variance Analysis, Mann-Whitney U test has been used in order to determine which groups this difference stem from. Spearman Brown Sequence Differences Correlation (r) coefficient technique was used in order to determine relationship between decision making level of sports federation staff with organizational justice perceptions and their organizational commitment levels. α=0.05 has been selected for significance level in the research. As a result of research, it has been determined that there is not significant difference between participants' organizational justice perceptions in terms of variables of gender, educational level, professional seniority, interest in sports. It has been concluded that distributive justice sub-dimension differentiates according to variables of age and having administrative task or not, procedural justice sub-dimension differentiates according to variables of university programs from which they graduated and status. It has been found that decision making styles of sports federations staff participating in research don't significantly differentiate according to variables of gender, educational level, universities from which they graduated, professional seniority, interest in sports and status; avoidant decision making and panic decision making which are sub-dimensions of decision making differentiate according to gender variable and careful decision making styles differentiate according to administrative task in favor of participants. It has been determined that organizational commitment levels of sports federations staff participating in research don't significantly differentiate according to variables of gender, educational level, universities from which they graduated, having administrative task or not, interest in sports in the past. It has been seen that emotional commitment level which is one of the sub-dimensions of organizational commitment significantly differentiate according to gender variable and it is very high in favor of female participants. It has been concluded that organizational commitment levels of participants and its all sub-dimensions significantly differentiate according to professional seniority variable, continuing commitment dimension significantly differentiates according to status variable. When relationship between self-esteem and decision making styles scale and organizational commitment scale dimensions in decision-making by participants with organizational justice is considered, it has been determined that there is low level of positive relationship between distributive justice, interactional justice and procedural justice which are sub-dimensions of organizational justice and normative commitment which is organizational commitment scale sub-dimension. Keywords: Sports Federations, Organizational Justice, Decision Making Styles, Organizational Commitment, Sports Manager.

Bu araştırma; Spor Federasyonları personelinin örgütsel adalet algıları ile karar verme ve örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemek, demografik değişkenlerin örgütsel adalet, karar verme ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin araştırılması, örgütsel adalet ile karar verme ve örgütsel bağlılık düzeylerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırma amacına uygun olarak nicel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak şekillendirilmiştir. Buradan hareketle araştırmanın hem betimsel tarama hem de ilişkisel bir araştırma olduğu söylenebilir. Araştırmanın örneklem grubunu, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde bulunan Spor Genel Müdürlüğü'ne bağlı Spor Federasyonlarında görev yapan toplam 255 (Genel Sekreter/Şube müdürü=29; Spor Uzmanı=35; Sportif Eğitim Uzmanı=30; Memur=161) kişiden oluşmaktadır. Araştırmada, Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen, Yıldırım (2002) tarafından Türkçeye uyarlanan ve geçerlilik güvenilirlik çalışması yapılan "Örgütsel Adalet Ölçeği", Meyer ve ark (1993) tarafından geliştirilen ''Örgütsel Bağlılık Ölçeği'', Mann ve ark (1998), tarafından geliştirilen ve Deniz (2004) tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Melbourne Karar Verme Ölçeği" ve araştırmacı tarafından geliştirilen "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Verilerin analizinde, ikili karşılaştırmalar için Mann-Whitney U Testi ve çoklu karşılaştırmalar için Kruskal-Wallis Varyans Analizi kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda Kruskal Wallis Varyans Analizi sonucu anlamlı farkın çıktığı durumlarda, bu farkın hangi gruplar arasından kaynaklandığını belirlemek için Mann Whitney U Testi uygulanmıştır. Spor federasyonları personelinin örgütsel adalet ile karar verme ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için ise Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon (r) katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi için α=0.05 seçilmiştir. Araştırmanın sonucunda, katılımcıların örgütsel adalet algılarında cinsiyet, eğitim düzeyi, mesleki kıdem ve sporla ilgilenme değişkenleri açısından anlamlı düzeyde farklılaşmanın olmadığı belirlenmiştir. Dağıtımsal adalet alt boyutunun yaş ve idari görevi olup olamama değişkenlerine göre farklılaştığı, işlemsel adalet alt boyutunun, bitirdikleri üniversite programı ile statü değişkenlerine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan spor federasyonları personelinin, karar verme stillerinin yaş, eğitim düzeyi, bitirilen üniversite programı, mesleki kıdem, sporla ilgilenme ve statü değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı; karar verme ölçeği alt boyutlarından kaçıngan karar verme ve panik karar verme stillerinin cinsiyet değişenine göre, dikkatli karar verme stillerinin ise idari görev değişkenine göre idari görevi olan katılımcılar lehine farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan spor federasyonları personelinin, örgütsel bağlılık düzeylerinin yaş, eğitim düzeyleri, bitirilen üniversite programı, idari görevi olup olmama ve geçmişte sporla ilgilenme değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Örgütsel bağlılık alt boyutlarından duygusal bağlılık düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı, kadın katılımcıların lehine oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcıların örgütsel bağlılık düzeyleri ve bütün alt boyutlarının mesleki kıdem değişkenine göre, devam bağlılık boyutunun ise statü değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların örgütsel adalet ile karar vermede öz saygı ve karar verme stilleri ölçeği ve örgütsel bağlılık ölçeği boyutları arasındaki ilişkiye bakıldığında, örgütsel bağlılık ölçeği alt boyutlarından normatif bağlılığın, örgütsel adalet alt boyutlarından dağıtımsal adalet, etkileşimsel adalet ve işlemsel adalet arasında düşük düzeyde pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Spor Federasyonları, Örgütsel Adalet, Karar Verme Stilleri, Örgütsel Bağlılık, Spor Yöneticisi.