Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi

Abstract

ABSTRACT THE EFFECTS OF SOLUTION-FOCUSED BRIEF THERAPY ON THE BURNOUT LEVELS OF UNIVERSTY STUDENTS İLBAY, Azmi Bayram Doctoral Dissertation, Institute of Educational Sciences, Department of Educational Sciences, Division of Psychological Services in Education Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ahmet AKIN June, 2014. 217 + xi Pages This research was done to analyze the effects of Coping with Burnout Program developed on the basis of Solution-Focused Brief Therapy on the burnout levels of university students. To select the subjects that would participate in the research, Maslach Burnout Inventory- Student Survey was applied on 461 university students from the University of Sakarya in the spring term of 2012-2013 academic years. As a result of pre-interviews, 24 students who experience student burnout voluntarily participated in Coping with Burnout Program. The students were randomly appointed to one of the experimental and control groups. At this stage, a six-session Coping with Burnout Program developed by the researcher was applied on the students in experimental group. No application was done on the students in control group. 2x3 design (experimental/control groups X pretest/ posttest/ follow up) was used in the research. The scores gotten from the Maslach Burnout Inventory-Student Survey formed the dependent variable of the research, and the application of Coping with Burnout Program formed the independent variable of the research. The scale used in the research was applied on the groups as pretest two weeks before the sessions started, as posttest two weeks after the sessions ended, and as follow up two months after the posttest to determine the resistance of the experimental process. In the analysis of the data obtained through these processes, two-way analysis of variance (ANOVA) was used to determine whether there was a significant difference between groups and survey. The data was analyzed with SPSS 20.00. The data obtained through the research proved that Coping with Burnout Program decreased the burnout levels of the students in experimental group that were determined with Maslach Burnout Inventory – Student Survey, and follow up tests showed that this situation remained the same. It was seen that there was not a significant difference between the scores of the participants of control group from pretest, posttest and follow up test. Key Words: Solution-Focused Brief Therapy, Coping with Burnout Program, Student Burnout

ÖZET ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMANIN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ÜZERİNDEK İETKİSİ İLBAY, Azmi Bayram Doktora Tezi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Ahmet AKIN Haziran, 2014. 211 Sayfa + xi Sayfa Bu araştırma, Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma temelindehazırlanmış Tükenmişlikle Başa Çıkma Programı'nın öğrenci tükenmişliği düzeyleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya katılacak denekleri belirlemek amacıyla, 2012-2013 öğretim yılı bahar yarıyılında Sakarya Üniversitesi'nde öğrenim gören 461 üniversite öğrencisine Maslach Tükenmişlik Ölçeği-Öğrenci Formu uygulanmıştır. Ön görüşmeler sonucunda Tükenmişlikle Başa Çıkma Programı'na öğrenci tükenmişliği yaşayan 24 öğrenci, gönüllü olarak katılmıştır. Öğrenciler, deney ve kontrol gruplarından birisine seçkisiz olarak atanmıştır. Bu aşamada, deney grubunda yer alan öğrencilere araştırmacı tarafından geliştirilen 6 oturumluk Tükenmişlikle Başa Çıkma Programı uygulanmıştır. Kontrol grubunda bulunan öğrencilere ise herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Araştırmada 2x3'lük (deney/ kontrol grupları X ön-test/son-test/izleme testi) desen kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini, katılımcıların Maslach Tükenmişlik Ölçeği-Öğrenci Formu'ndan elde ettikleri puanlar, bağımsız değişkenini ise Tükenmişlikle Başa Çıkma Programı'nın uygulanması oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan ölçek gruplara, oturumların başlamasından 2 hafta önce ön-test ölçümü, oturumların bitişinden iki hafta sonra son-test ölçümü, son-test ölçümlerinden 2 ay sonra ise deneysel işlemin kalıcılığını belirlemek amacıyla izleme ölçümleri yapılmıştır. Bu ölçümlerden elde edilen verilerin analizinde; ölçüm ve gruplar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek için, iki faktörlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Veriler SPSS 20.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, Tükenmişlikle Başa Çıkma Programı'nın deney grubundaki katılımcıların Maslach Tükenmişlik Ölçeği-Öğrenci Formu ile elde edilen öğrenci tükenmişliği düzeylerini düşürdüğünü ve bu durumun izleme ölçümlerinde de korunduğunu ortaya koymuştur. Kontrol grubunda bulunan katılımcıların, Maslach Tükenmişlik Ölçeği-Öğrenci Formu ön-test, son-test ve izleme testi ölçümlerinden elde ettikleri puanlar arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma, Tükenmişlikle Başa Çıkma Programı, Öğrenci Tükenmişliği