Sporcu performansını belirleyen en önemli faktör fizyolojik yapıdır. Ayrıca, her spor branşında performansı farklı derecede etkileyen teknik ve taktik yöntemler bulunmak-tadır. Boks yüksek derecede kuvvete ihtiyaç duyan durağan ve hareketli yapıya sahip mücadele sporlarından biridir. Bu TEZ çalışması, Türkiye Boks Şampiyonasına katılan erkek boksörlerin maç öncesi ve sonrası bazı biyokimyasal kan parametrelerini incele-mek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma, 20-30 yaş aralığında 20 aktif erkek elit boksöre ait (içlerinde Avrupa ve Dünya şampiyonaları ile Olimpiyatlara katılmış sporcuların da bulunduğu) kan örnek-lerinde yapılan biyokimyasal ölçümleri kapsamaktadır. Tüm boksörlerden, maç öncesi ve maç sonrası biyokimyasal parametrelerin belirlenmesi için 4'er ml venöz kan örnek-leri lityum heparin içeren BD vacutianer tüplere alınmıştır. Maç sonrası için alınan kan örnekleri 3 raundluk (9 dakika) dövüş sonrasında alınmıştır. Bu TEZ çalışmasında, bi-yokimyasal parametreler ayrıca, kazananlar (galip) ve kaybedenler (mağlup) arasında da karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Kan örneklerindeki biyokimyasal parametrelerin ölçümü uluslararası standartta ELİZA kitleri kullanılarak yapılmıştır. Sonuçlar, orta-lama ± standart hata ortalaması olarak ifade edilmiştir. Karşılaştırma ve eş olmayan gruplar arası anlamlılığın farkları Mann-Whitney U ve ki kare ya da unpaired Stu-dent's t-testi ile ölçülmüştür. Elit boksörlerin kanlarında yapılan analizlerde maç öncesi, maç sonrası ile karşılaştı-rıldığında; glukoz, insülin, ALT, AST, SOD ve laktat düzeylerinin anlamlı olarak art-tığı, TOS düzeylerinin anlamlı olarak azaldığı, TAS ve kreatinin düzeylerinin ise de-ğişmediği saptanmıştır. Kazanan ve kaybedenlerin maç öncesi ve maç sonrası farkları karşılaştırıldığında ise; kaybedenlerde insülin düzeyinde anlamlı bir azalma; ALT, TAS, SOD ve kreatin kan düzeylerinin anlamlı olarak yükseldiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, boksörlerin 9 dakikalık maç sırasındaki eforu ile kan glukoz ve insülin düzeyindeki artışların sarf edilen enerji tüketimini yansıtan bir gösterge olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Laktat, ALT ve AST düzeyindeki artışların ise metabolik hız artışının bir yansıması olarak değerlendirilmesi mümkündür. SOD düzeyindeki artışın ise, vücut savunma sisteminin bir belirteci olduğu anlaşılmaktadır. TOS azalması ise, SOD düzeyindeki artışın bir kompansasyonu olarak düşünülebilir. Kazanan, kaybe-den karşılaştırmasında ise, mağlupların düşük insülin düzeyinin performansa artı de-ğer olarak destek vermediği şeklinde yorumlamak mümkündür.
Physiological and genetic heritage are basic factors to determine performance of sports men. Highly different technical and tactical dynamics are very important com-plementary elements, which affect top-level athletes in each sport. Boxing is one of the combat sports, requires a high degree of force and has static and active structure. The aim of this study was to investigate pre-match and after match biochemical pa-rameters from male boxers participated in the Turkey Boxing Championship. This research includes biochemical tests performed on blood samples from twenty active elite male boxers in the range of 20 and 30 years, joined World and Europe Boxing Championship or Olympics. Venous blood samples (4 ml) of the boxers, be-fore and after match, were taken into vacutianer tubes containing lithium heparin, for determination of biochemical parameters (SOD, TAS, TOS, ALT, AST, glucose, in-sulin, lactate and creatine). Blood samples for after match were taken following three rounds of 3 minutes with a break of 1 minute (9 minutes fight). Biochemical parame-ters were also compared between winners and losers. Measurements of biochemical parameters in blood samples have been performed by using ELISA kits in interna-tional standards. Results are expressed as mean ± standard error mean. Comparisons and differences between groups were done by using Mann-Whitney U and Chi Square or unpaired and paired Student's t tests. The results indicated that blood lactate (p<0.001), glucose (p<0.01) and insulin (p<0.05) levels have significantly increased after match, when compared to the pre-match. Parameters related to redox status such as TOS (p<0.001) presented a signifi-cant decrease and SOD (p<0.01) showed a significant increase following post-match compared to the pre-match. Moreover, ALT (p<0.001) and AST (p<0.001) concentra-tions have significantly increased in blood samples taken after competition. However, no significant alterations were observed in TAS and CR levels. When compared to pre-match and post-match data between winners and losers; insulin levels in the los-ers 9were found significantly lesser than those of winners, interestingly, ALT, TAS, SOD and creatine levels were measured as highly increased in the looser. As a result, 9 minutes after the match, it is seen that increases in blood glucose and insulin levels of boxers could be considered as an indicator of high energy consump-tion. The increases in lactate, ALT and AST levels could be taken as a reflection of increased metabolic stress. The reductions of TOS levels can be considered as a com-pensation of the increase in SOD levels. Compared winners and losers, it can be in-terpreted that low insulin levels of the losers do not contribute positively to their per-formances.
