The effect of PKK/PJAK on Turkish-Iranian relations (1979-2015)

Abstract

Bu tez, terörist grup Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) / PJAK'ın Türk-İran İlişkilerini ne yönde etkilediğini açıklamaktadır. Tezin zaman aralığı 1979-2015 yıllarını kapsamaktadır ancak PKK'yı ortaya çıkaran durum tarihsel bir geçmişe sahiptir. Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümün ilk kısmı, terörist grup PKK'nın kurulmasından önce Türkiye'de varolan siyasi atmosferin tarihsel arka planına odaklanmakladır. Birinci bölümün ikinci kısmı ise doğrudan yangının patlak vermesini ve PKK'nın 1984'ten bu yana Türkiye'ye getirdiği şiddeti incelemektedir. Bu kısımda İran-PKK ilişkilerinin nasıl olduğu, Türkiye'nin İran-Irak savaşı (1980-1988) ile nasıl başa çıktığı, bölgedeki PKK şiddetini nasıl etkilediğini ve tüm bu değişimlerle Türk-İran ilişkilerinin nasıl devam ettiği açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölüm daha çok 1990'larda yaşanan duruma odaklanmaktadır. Araştırmaya göre bu dönem PKK-İran ilişkilerinin ilkbaharıydı ve bu nedenle Türk-İran ilişkileri (güvenlik ve sınır denetimi açısından) en kötü dönemdeydi. Üçüncü bölümde, 2000'li yıllarda, özellikle Türk-İran ilişkilerini başka bir aşamaya getiren Türkiye Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) bu konuyu nasıl ele aldığı açıklanmaktadır. 2003'te Irak'ın Amerikan İşgali gibi bölgesel değişimler, PKK/PJAK'ın şiddet olaylarını tırmandırmış ve bunun sonucunda hem Türkiye hem de İran ilişkilerini yeniden gözden geçirmiş ve sınırlardaki şiddeti azaltmışlardır. Ancak, Kuzey Irak'taki Kürtlerle Türkiye arasındaki ilişkiler, bölgedeki Amerikan kuvvetlerinin varlığı/geri çekilmesi, Arap Baharı ve Suriye krizi gibi bölgedeki son değişiklikler, PKK'nın kontrolü için Türk-İran işbirliğini doğrudan etkilemiştir. Son bölümde, Suriye İç Savaşı örneği üzerinden bölgedeki son değişiklikler ve ilişkilerin dinamiği çözümlenmeye çalışılmıştır. Burada Suriye krizinde tam olarak PKK'nın rolünün ne olduğunu ve bu krizde PKK'nın Türk-İran ilişkilerini nasıl etkilediğini açıklanmaktadır.

This thesis explains what impacts the terrorist group Kurdistan Workers Party (PKK)/PJAK has had on Turkish-Iranian Relations. The duration of this thesis is 1979-2015, but with a brief of historical background showing the situation that brought the PKK into existence. The thesis consists of four main chapters. The first part of the first chapter is focusing on the historical background of political atmosphere in Turkey before the foundation of PKK. Another part of this chapter focuses on the break out of direct fire and the violence that PKK has brought to Turkey since 1984. We have explained here how Iran-PKK relations were, how Turkey was dealing with the Iran-Iraq war (1980-1988), how the war affected the PKK violence in the region, and how generally Turkish-Iranian relations were going on through all these changes. Chapter two mostly focuses on the situation during the 1990s. That period was the spring of PKK-Iranian relations, so the Turkish-Iranian relations (in terms of security and border controlling) were at the worst level. The third chapter is focusing on the matter in 2000s, especially since the rule of Justice and Development Party (AK Party) in Turkey, which brought the Turkish-Iranian relations into another stage. The regional changes, such as the American Invasion of Iraq in 2003, had escalated the PKK/PJAK violence on the borders and that made both Turkey and Iran reconsider their relations to deescalate violence on the borders. However, the recent changes in the region, such as relations between Turkey and the Kurds in Northern Iraq, the existence/withdrawal of American forces in the area, the Arab Spring, and the Syrian crises have directly affected the Turkish-Iranian cooperation for deescalating the PKK/PJAK violence on their borders. In the last chapter, we have given the Syrian Crisis as an example of these recent changes in the region. Here we have explained what exactly the PKK role in the Syrian crisis is, and to what extent the PKK figure in the Syrian crisis has affected the Turkish-Iranian relations.