İşe alım sürecinde tarafların birbirlerine karşı sergiledikleri etik dışı davranışlar : Sakarya İlinde bir araştırma

Abstract

İnsan kaynakları yönetiminin bir fonksiyonu olan işe alım, bir işletmedeki tüm süreçleri doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Bu nedenle işe alımın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi oldukça önemlidir. Bununla birlikte işe alımın etik açıdan sorunlu ve etik dışı davranışlara fazlasıyla açık bir insan kaynakları fonksiyonu olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla işe alım sürecinin tarafları olan adayların ve insan kaynakları çalışanlarının "etik dışı davranışlar" konusunda özenli davranmaları ve bilinçli olmaları gerekmektedir. Araştırmada işe alım sürecinde taraflar açısından karşılaştırmalı bir değerlendirme yapabilmek için adayların ve insan kaynakları uzmanlarının birbirlerine karşı sergilediği etik dışı davranışları tespit etmek ve bu davranışları çift yönlü bir bakış açısıyla incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel bir perspektif esas alınarak yarı yapılandırılmış mülakat tekniği ile veri toplanmıştır. Bu kapsamda insan kaynakları uzmanları ve iş arayan adaylar olmak üzere iki gruptan 10'ar kişi olmak üzere toplam 20 kişi ile görüşülmüştür. Mülakatların ve literatür taramasının ışığında içerik analizi uygulamaları için temalar, kategoriler ve kodlar belirlenmiştir. Mülakat dökümleri bu kodlar kullanılarak bilgisayar destekli nitel veri analizi programı olan MAXQDA programı ile analiz edilmiştir. Bu çerçevede gerçekleştirilen çalışma sonucunda; adayların ve insan kaynakları uzmanlarının birbirlerine karşı etik dışı davranışlar sergiledikleri saptanmıştır. Etik dışı davranış olarak İK profesyonelleri en fazla torpil ile işe alım ve kişisel sezgilerden fazla yararlanma; adayların ise torpil ve kendilerini olduğundan farklı gösterme davranışlarını sergiledikleri saptanmıştır.

As a function of human resources management, recruitment affects all processes in an enterprise directly or indirectly. Therefore, it is very important to carrying out the recruitment process in a healthy way. At the same time, recruitment is considered to be a highly open human resources function for ethically problematic and unethical behaviors. For this reason, candidates and human resources employees who are parties to the recruitment process should be careful and conscious about "unethical behaviors". To be able to make a comparative evaluation in the recruitment process for the parties, it is aimed to determine the unethical behaviors of candidates and human resources experts against each other and to examine these behaviors in a bidirectional perspective. For the purpose of the study, data were collected by semi-structured interview technique based on a qualitative perspective. In this context, a total of 20 people were interviewed, 10 of which were from two groups, namely human resources specialists and job seekers. In the light of interviews and literature review, themes, categories and codes were determined for content analysis. Interview data were analyzed using a computer-aided qualitative data analysis program, the MAXQDA program. As a result of this study; It has been determined that candidates and human resources experts exhibit unethical behaviors towards each other. The most behaviors of human resources specialists are nepotism and overuse of personal intuition; the most behaviors of candidates are nepotism and sailing themselves under false colors.