Konutların sigorta primlerinin tespitine dair bir uygulama

Abstract

Bireylerin yaşam alanlarında meydana gelecek bir kaza maddi ve manevi pek çok konuda bireyleri etkiler. Mevcut düzenlerini korumak isteyen bireyler risk ile karşılaşma ihtimallerini minimize etmek amacıyla çeşitli tedbirler alırlar. Riskler gerçekleştiği vakit oluşacak tahribatın maddi etkisini azaltmanın yollarından biri de sigortalamadır. Sigortalama ile riskler, aynı risk tehdidi altında olan bireyler arasında paylaştırılıp, gerçekleşen zararlar belli oranlarda telafi edilir. Bu oran sigorta kuruluşlarına ödenen primin miktarı ile orantılıdır. Sigorta sektörünün tarihçesi eskiye dayanmasına rağmen beklenilen düzeyde yaygınlaşmamasının nedenlerinden biri de adil prim oranlarının belirlenememesidir. Adil prim oranlarının tespiti için varlığın değerinin yanında ilgili riski içerme potansiyeli de önem arz etmektedir. Bunun için ise doğru ve detaylı bir risk analizi yapılması gerekir. Çalışma; konutlarda sıklıkla yaşanması muhtemel yangın, su baskını ve hırsızlık risklerini etkileyen faktörlerin ayrıntılı bir şekilde incelenerek gerçeğe en yakın tespitin yapılması üzerine kurgulanmıştır. Her yapı için değişen riski hesaplamada, risk faktörlerinin çokluğunda kaybolmamak için esnek bir yöntem olan analitik hiyerarşi yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle risk ölçüm formunda yer alan faktörlerden yangın riski için 8 ana faktör, su baskını riski için 1 ana faktör, hırsızlık riski için ise 2 ana faktör oluşturulmuştur. Daha sonra bu ana faktörler altında bulunan her alt faktörün risk dereceleri belirtilmiş, her risk derecesinin puanlaması yapılmıştır. Analitik hiyerarşi yöntemi kullanılarak her alt faktörün ana faktör içerisindeki ağırlığı belirlenmiştir. Nihai aşamada her bir konut için risk puan hesaplaması yapılmıştır. Geliştirilen yöntem 5 farklı mahallede yer alan 230 konut için uygulanmış ve hesaplanan risk puanları primler ile ilişkilendirilmiştir.

An accident that happens habitats of individuals affects the individuals' on many issues both material and spirituals. The individuals who want to protect their current order to minimize the possibility of facing the risk, take some precautions. The insurance is one of the way to minimize the material impact of the destruction when the risks appear. By the insurance risks are shared among the risk threatened individuals, thus incurrent damages are recovered in certain proportions. This rate is directly proportional with the premium amount paid to the insurance companies. In spite of dating back to old history of insurance sector, one of the season that has not become widespread in expected level is to unable to determine the fair premium date. For the determining fair premium rate, beside the value of the asset, the potential of including the relevant risk is important. It's also necessary to make a right and detailed risk analysis for this. This work was fictionalized for the nearest determination to the reality by examing the affecting factors of fire, flooding and theft risks that are frequently probably in dwelling. Calculating the changing risk for every construction a flexible method of Analytical Hierarchy (AHP) was used not to disappear the abundance of risk factors. Firstly for the factors which take place in the risk measurement form, 8 main factors for the fire risk, 1 main factor for flooding, 2 main factors for the theft risks were formed. Later the degrees of the risk of every sub-factors under these main factors are indicated. The scoring of every degree of risk was made. By using AHP, it was determined the weight of the every sub-factors for the main factors. In the final stage risk calculation for every dwelling. The developed method was applied for the 230 dwelling taking part in 5 different neighbourhood and calculated risk points were associated with the premiums.