İşkoliklik ve iş stresi arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın amacı işkoliklikle iş stresi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde işkolikliğin kavramsal çerçevesi ele alınmıştır. İkinci bölümde stres ve iş stresinin teorik ve kavramsal çerçevesi sunulmuştur. Üçüncü bölümde araştırma amacına ulaşmak için yürütülmüş olan ampirik çalışmanın bulgularına yer verilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yönteminden yararlanılmış ve işkoliklikle iş stresi daha önceden Türkçe'ye uyarlanmış, geçerli ve güvenilir ölçeklerle ölçülmüştür. İşkolikliği ölçmek için Schaufeli, Taris ve Bakker (2006) tarafından geliştirilmiş, 17 maddeli, iki boyutlu (aşırı çalışma ve kompulsif çalışma) DUWAS işkoliklik ölçeği kullanılmıştır. İş stresinin ölçümü için House ve Rizzo (1972) tarafından geliştirilmiş 7 maddeden ve tek boyuttan oluşan iş stresi ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada veriler Sakarya ilinde faaliyet gösteren kamu ve özel sektör örgütleri çalışanlarından oluşan örneklemden toplanmıştır. Bu kapsamda 310 adet geçerli anket formu elde edilmiş ve elde edilen veriler ilgili analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma bulgularına göre işkoliklikle iş stresi arasında düşük kuvvetli, pozitif yönlü ve istatistiki açıdan anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Katılımcıların işkoliklik düzeylerinin orta, iş stresi düzeylerinin de düşük düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. İşkoliklik ve iş stresi cinsiyet, medeni durum ve eğitim düzeyine göre farklılaşmamıştır. Sektöre göre (kamu ve özel) işkoliklik farklılaşmamış, iş stresinin özel sektörde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Üst düzey yöneticilerin işkoliklik düzeyi sadece aşırı çalışma boyutunda yönetici olmayan çalışanlara göre daha yüksek düzeyde tespit edilmiştir. Çoklu regresyon analizinde sadece işkolikliğin aşırı çalışma boyutu iş stresini pozitif yönde ve düşük kuvvette etkilemiştir.

The purpose of this study is to examine the relationship between workaholism and work stress. The thesis consists of three parts. In the first part, the conceptual framework of workaholism was discussed. In the second part, the theoretical and conceptual framework of stress and work stress was presented. In the third part, the findings of the empirical study carried out to reach the purpose of the research were included. Quantitative research method was used in the research and workaholism and work stress were measured with valid and reliable scales adapted into Turkish before. In order to measure workaholism a 17-item, two-dimensional (working excessively and working compulsively) DUWAS workaholism scale developed by Schaufeli, Taris, and Bakker (2006) was used. For the measurement of work stress, work stress scale developed by House and Rizzo (1972) consisting of 7 items and one dimension was used. The data were collected from the sample consisting of the employees from public and private sectors organizations operating in Sakarya province. In this context, 310 valid questionnaire forms were obtained and the obtained data were subjected to related analyzes. According to the research findings, there was a weak, positive, and statistically significant relationship between workaholism and work stress. It was concluded that participants' levels of workaholism was moderate and work stress levels were low. Workaholism and work stress did not differentiate according to gender, marital status, and education level. According to the sector (public and private), workaholism did not differentiated and work stress was found to be higher in the private sector. The level of top-level managers' level of work-life was found to be higher only in the overworked level than in non-executive employees. In multiple regression analysis, only the overworked dimension of the workaholic affects the work stress in the positive direction and the low force.