İç girişimciliğin hasta merkezli bakım yetkinliği üzerine etkisi

Abstract

Günümüz koşullarında iş yaşamı ve rekabet koşulları hızlı bir şekilde değişmektedir. Değişen koşullara sağlık kurumları ve çalışanlarının uyum sağlaması son derece önemlidir. Sağlık çalışanlarında inovatif düşünce yaklaşımlarından biri olan iç girişimcilik yaklaşımının varlığı, ilgili sağlık organizasyonuna dinamik, sürekli gelişen ve stratejik bir avantajı da beraberinde getirecektir. Literatür incelendiğinde iç girişimciliğin özellikle faaliyetleri devam eden organizasyonlarda yapılan yenilik faaliyetleri olarak tanımlandığı görülmektedir. Değişen piyasa koşullarına ayak uyduramayıp kendini yenileyemeyen organizasyonlar rekabet etme becerisini de elinde tutamayacaktır. Bu durum özellikle hizmet yoğun sektörlerden biri olan sağlık hizmetlerinde büyük bir öneme sahiptir. Sağlık hizmeti alan hastaların, sağlık çalışanları ve aldıkları hizmetlerden memnuniyetinin hizmet kalitesi açısından önemli bir unsur olduğu günümüzde, faaliyetleri devam eden sağlık organizasyonlarının inovatif düşünmesini mecbur kılmaktadır. Bu nedenle sağlık organizasyonlarında iç girişimcilik yaklaşımının sağlık profesyonellerine benimsetilmesinin önemli olduğu değerlendirilmektedir. Bunun yanında günümüzde hekim merkezli yaklaşımdan hasta merkezli yaklaşıma geçişle birlikte, hasta merkezli bakım yaklaşımının benimsenmesi ile sağlıkta kalitenin artacağı ve bu yaklaşımın benimsenmesi ile sağlığın gelişimine de katkı sağlanacağı değerlendirilmektedir. Bu sayede hastalar, tedavi ve bakım süreçlerinde kararlara dâhil edilmekte ve oluşturulan bu ortak karar alma ortamı ile hasta memnuniyetinin de artırıldığı değerlendirilmektedir. Literatür incelendiğinde daha önce iç girişimcilik üzerine çalışmalar yapılmış, klinik uygulamalar ve hastalık türleri gibi spesifik özelliklere göre hasta merkezli bakım araştırmaları yapılmış ancak hemşirelerin iç girişimcilik özelliklerin hasta merkezli bakım yetkinliği üzerine etkisinin araştırıldığı bir çalışmaya rastlanılmamış olup bu açıdan çalışma özgün bir niteliğe sahiptir. Bu çalışma ile İstanbul'da yer alan bir eğitim araştırma hastanesinde görevli hemşirelerin iç girişimcilik davranışlarının hasta merkezli bakım yetkinlikleri üzerine etkisinin ölçülmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada nicel yöntem kullanılmış, veri toplamak için Durmaz (2011) tarafından geliştirilen İç Girişimcilik Ölçeği ve Hwang (2015) tarafından geliştirilen, Arslanoğlu ve Kırılmaz (2019) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Hasta Merkezli Bakım Yetkinliği Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin yanı sıra, korelasyon ve regresyon analizleri ile bağımsız örneklerde t testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Yapılan korelasyon analizinde, iç girişimcilik ile hasta merkezli bakım yetkinliği (r=0,888; p<0,01) arasında istatistiksel açıdan anlamlı, yüksek bir ilişki bulunmuş, regresyon analizi sonuçlarına göre kurulan model istatisksel açıdan anlamlı bulunmuş (F= 1141,537; p=0,000) ve iç girişimciliğin (β= 0,888) hasta merkezli bakım yetkinliği üzerinde pozitif yönde ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir (p<0,001). Modelde iç girişimcilik, hasta merkezli bakım yetkinliğinin %78,9'unu açıklamaktadır. Sonuç olarak; araştırmada elde edilen bulgulara göre İç Girişimcilik ve Hasta Merkezli Bakım Yetkinliği arasında anlamlı yüksek bir ilişki bulunmuş; İç Girişimciliğin Hasta Merkezli Bakım Yetkinliği üzerinde pozitif anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca cinsiyet dışında Sosyo-Demografik özelliklerin İç Girişimcilik ve Hasta Merkezli Bakım Yetkinliğinde farklılık oluşturduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Hasta Merkezli Bakım, İç Girişimcilik, Hastane

In today's conditions, the conditions of business life and competition change rapidly. It is very important that health institutions and employees adapt to changing conditions. The existence of the internal entrepreneurship approach, which is one of the innovative thinking approaches in healthcare workers, will bring a dynamic, constantly developing and strategic advantage to the health organization concerned. When the literature is examined, it is seen that internal entrepreneurship is defined as innovation activity especially in the organizations whose activities continue. Organizations that cannot keep up with the changing market conditions and cannot renew themselves will not be able to retain their ability to compete. This is especially important in health care, which is one of the service intensive sectors. Today, patient satisfaction is an important element in terms of service quality. Health organizations that are active in their activities have to think innovatively. Therefore, it is considered that it is important to adopt the internal entrepreneurship approach to health professionals in health organizations. In addition, with the transition from the physician-centered approach to the patient-centered approach, it is considered that the quality of health will increase with the adoption of the patient-centered care approach and that this approach will contribute to the development of health. In this way, patients are included in the decisions in the treatment and care processes and it is evaluated that patient satisfaction is increased with this common decision-making environment. When literature is examined, it is seen that there are studies about internal entrepreneurship and patient centered care. Among these studies, what was done on internal entrepreneurship was done in different sectors. Patient-centered care studies were conducted separately according to clinical characteristics such as disease types. However, there has not been a study investigating the effect of nurses' internal entrepreneurship characteristics on patient-centered care competence and this study has a unique feature. The aim of this study was to measure the effects of internal entrepreneurial behaviors of nurses working in an educational research hospital in Istanbul on patient-centered care competencies. Quantitative method was used in the research. Internal Entrepreneurship Scale developed by Durmaz (2011) and Patient Centered Care Competence Scale (HMBY) developed by Hwang (2015) and adapted to Turkish by Arslanoğlu and Kırılmaz (2019) were used to collect data. In addition to descriptive statistical methods, correlation and regression analyzes, t-test and one-way analysis of variance were used in the analysis of the data In the correlation analysis, there was a statistically significant high relationship between internal entrepreneurship and patient-centered care competence (r = 0.888; p <0.01). According to the results of the regression analysis, the model was found to be statistically significant (F = 1141,537; p = 0,000) and internal entrepreneurship (β = 0.888) had a positive effect on patient-centered care competence (p <0.001). In the model, internal entrepreneurship explains 78.9% of patient-centered care competence. As a result; according to the findings obtained from the study, there is a significant relation between Patient-centered care Competencies and İnternal Entrepreneurship. İnternal Entrepreneurship has a significant, pozitive effect on Patient-Centered Care Competencies. Besides, ıt's been found that outside gender, socio-demographic features makes difference in İnternal Entrepreneurship and Patient-Centered Care Competencies. Keywords: Patient-Centered Care, Internal Entrepreneurship, Hospital