UEFA Kulüplerinde bütçe sisteminin oluşturulması

Abstract

19. yüzyılın sonlarına doğru ilk futbol kulüplerinin kurulmasıyla modern futbol doğmuş, kısa bir zamanda içinde hızlı bir gelişim göstererek toplumlar tarafından sevilen, evrensel bir spor dalı haline gelmiştir. Hızla gelişen modern futbol, tüm dünyada yaygın hale gelmesiyle futbol ekonomisinin gelişimini de etkilemiştir. Futbol kulüplerinin gelirlerindeki artış ve çeşitlilik, sadece bir spor dalı olarak ortaya çıkmış olan futbolu, endüstriyel bir sektör haline getirmiştir. Futbol kulüpleri, kontrolsüz bir şekilde büyüyen futbol ekonomisine ayak uydurmak, sportif ve finansal amaçlarına ulaşabilmek adına gelir ve gider dengelerini göz ardı eden, finansal sürdürülebilirliklerinin tehlike altına girdiği yüksek riskli kurumlar haline dönüşmeye başlamıştır. Avrupa futbol kulüplerini yakından takip eden UEFA, kulüpleri mali disiplin altına almak ve bozulan rekabet ortamını adil bir şekilde yeniden sağlayabilmek için 2000'li yılların başından itibaren önlemler almaya başlamıştır. UEFA gelinen bu noktada, UEFA Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play (FFP) düzenlemeleri ile Avrupa futbol kulüplerinin finansal süreçlerini izlemektedir. UEFA, Denk Hesap Şartı kuralı ile futbol kulüplerinin gelirlerinden daha fazla harcama yapmalarına izin vermeden bütçelerini kontrol altında tutmayı hedeflemektedir. Bu çalışma, Kulüp Lisans ve FFP düzenlemeleri kapsamında futbol kulüplerinin geçmiş sezonlara ait fiili verileri ve geleceğe ilişkin tahmini verilerden hareketle bütçe sistemi oluşturmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda, çalışmanın birinci bölümünde futbolun tarihsel gelişimi, yapılanması, ekonomisi ve futbol kulüplerinin gelir ve giderleri, ikinci bölümünde UEFA Kulüp Lisans sistemi ve FFP düzenlemeleri ön plana çıkmaktadır. Denk Hesap Şartı sonucu hesaplamaları için, Trabzonspor futbol kulübü üzerinde bir uygulama yapılmıştır. Üçüncü bölümde, bir UEFA kulübünün fiili ve tahmini verilerinden hareketle, bütçeleme sürecine ilişkin detaylı bir örnek verilmiştir. Bu kapsamda, gelir ve gider bütçelerini oluşturan her bütçe hakkında bilgilendirilmeler yapıldıktan sonra, bütçe hazırlanmasına dair örnekler verilerek, futbol kulübünün gelir ve gider bütçeleri hazırlanmıştır.

Modern football was born with the establishment of the first football clubs towards the end of the 19th century, and within a short period, it became a universal sport that was loved by societies. The rapidly developing of modern football became widespread all over the world and affected the development of football economy. The increase and diversity in the income of football clubs transformed football, which emerged only as a sport, to an industrial sector. Football clubs have ignored the income and expense balances in order to keep up with the uncontrolled football economy and achieve their sportive and financial goals. Football clubs, which are increasingly distant from their sportive and financial goals, are becoming high-risk institutions where their financial sustainability is compromised. Following closely european football clubs, whose financial situation deteriorated and had difficulty in achieving income and expense balance, UEFA began to take measures from the beginning of 2000s in order to take financial discipline. At this point UEFA aims to keep football budgets under control with the UEFA Club License and Financial Fair Play (FFP) regulations. UEFA monitors the financial processes of football clubs with the Equal Account Rule (Breakeven Rule), which forms the basis of the FFP criteria. UEFA aims to have football budgets under control, i. e. to break the income and expense balance, without allowing football clubs to spend more than their income. The aim of this study is to create a budget system based on the actual data of football clubs from past seasons and estimated data for the future within the scope of Club License and FFP regulations. In this scope historical development, the main organization structure, and economy of football, income and expenses of football clubs; the UEFA Club License system and FFP regulations are important. An application was made on Trabzonspor football club for the calculations of Equivalent Account Condition. A detailed example of the budgeting process is given based on the actual and estimated data of an UEFA club. In this context, after being informed about each budget constituting the income and expense budgets, the income and expense budgets of the given football club were prepared by giving examples on the preparation of the budget.