Yönetsel yetkinliklerin geliştirilmesinde e-öğrenmenin başarısını etkileyen faktörler; katılım bankacılığı sektöründe bir durum çalışması

Abstract

Bu tezin amacı, bankacılık sektöründe yönetici ve yönetici adaylarının mevcut ve potansiyel yönetsel yetkinliklerinin geliştirilmesi sürecinde e-öğrenmenin başarısını doğrudan etkileyen kritik başarı faktörlerini keşfetmektir. Bu çalışma ile öğrenme amaç ve hedeflerine ulaşma sürecinde ortaya çıkan beşeri, teknolojik, eğitsel ve kurumsal nitelikteki e-öğrenme engellerinin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Başarılı bir e-öğrenme sürecinin tasarımını konu edinen bu çalışmanın temel sorusu; "Yönetsel yetkinliklerin geliştirilmesinde e-öğrenmenin başarısını etkileyen kritik faktörler nelerdir?" olarak belirlenmiştir. Çalışmanın kapsamı, Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. (Kuveyt Türk) ile sınırlandırılmıştır. Kuveyt Türk A.Ş., Türkiye Katılım Bankaları Birliği 2017 yılı son çeyrek verilerine göre Türkiye' de hâlihazırda altı katılım bankası içinde toplam istihdamın % 38' ini karşılamaktadır. Katılım bankalarının çeşitliliği ve sayılarının çokluğu, öngörülen çalışma süresi kısıtları altında, böyle bir sınırlandırmaya gidilmesini zorunlu kılmıştır. Araştırmanın örneklemi, Kuveyt Türk' te e-öğrenme uygulamasında yönetsel yetkinliklerin geliştirilmesi eğitimlerine katılan yöneticiler arasından ve amaçlı örneklem yöntemlerinden kritik durum örneklemesi kullanılarak seçilmiş 8 birim yöneticisinden oluşmaktadır. Birinci bölümde yetkinlik ve yönetsel yetkinlerle ilgili kavramsal çerçeve çizilmiş, yetkinlik kavramının yönetim literatüründeki evrimi, stratejik yönetim ve insan kaynakları yönetimi alanları bazında değerlendirilerek yönetsel yetkinlik modelleri, yetkinlik tür ve düzeyleri sınıflandırılmıştır. İkinci bölüme ise teknoloji ve öğrenme ortamının değişen çevresi bağlamında e-öğrenme kavramı, e-öğrenmenin değerlendirilmesinde kritik başarı faktörleri yaklaşımı ve literatürde incelenen beşeri, teknolojik, eğitsel ve kurumsal faktörler değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde, bütüncül tek durum çalışması deseni kullanılarak doğrudan mülakatlarla elde edilen veriler çözümlenerek e-öğrenme sürecinin etkinliğini belirleyen kritik başarı faktörleri ve sürece etkileri tespit edilmiştir. Derinlemesine görüşmelerle sağlanan verileri analiz etmek için içerik analizi yöntemi kullanılmış ve veriler MAXQDA 2018 Nitel Analiz Programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre katılım bankacılığı sektöründe yönetsel düzeyde çalışan işgörenlerin yetkinliklerinin geliştirilmesinde kullanılan e-öğrenme sürecinin başarısını etkileyen yedi kritik başarı faktörü boyutu tespit edilmiştir. Bu faktör boyutları; devamlılık, içerik niteliği, amaç ve beklentilerle uyum, erişebilirlik ve ulaşım kalitesi, içeriklerin ilgi çekiciliği, etkileşim, kurumsal iletişim ve destek faktörleridir. E-öğrenme sürecinin başarısında öne çıkan kritik başarı faktörü "Eğitsel Faktörler" dir. Eğitsel Faktörlerden sonra ikincil ağırlıktaki kritik başarı faktörü "Teknolojik Faktörler"dir. Bu boyutları sırasıyla "Beşeri Faktörler" ve Kurumsal Faktörler" takip etmektedir. Kritik Başarı Faktörleri boyutları ayrı ayrı değerlendirildiğinde ortam sürekliliği ve devamlılığın diğer kritik başarı faktörlerinden daha ağırlıklı olduğu görülmektedir. E-öğrenmenin başarısında en kritik rolü oynayan ortam sürekliliği ve devamlılık faktörü, yönetici ve e-öğrenme ortamı arasındaki ilişkinin hassasiyetini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, içeriklerdeki ilgi çekicilik, içerik kalitesi, kurumsal iletişim ve destek, ara yüz ve ekran tasarımı, bireysel öğrenme amaç ve beklentileriyle uyum, içerik amaç-beklenti uyumu, üst yönetimin tavrı, tekrarlayan ve rutin içerikler, kurumun genel eğitim politikası ve öğrenme yönetim sistemi faktör boyutları arasında e-öğrenmenin süreçsel başarısında güçlü ilişki ve etkileşimler olduğu sonucuna varılmıştır.

The aim of this thesis is to explore the critical success factors that directly affect the success of e-learning in the process of developing the current and potential managerial competencies of the executives and executive candidates in the banking sector. In this study, it is aimed to determine the human, technological, educational and institutional e-learning barriers that emerged in the process of reaching learning goals and objectives. The main question of this study is the design of a successful e-learning process; it is identified as "What are the critical factors that affect the success of e-learning in developing managerial competencies". Scope of the study is limited to Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. (Kuveyt Türk). According to the data of the last quarter of 2017, Kuveyt Türk currently covers 38% of total employment in six participation banks in Turkey. The diversity and number of participation banks necessitated such a limitation under the prescribed working time restrictions. The sample of the study consists of 8 managers selected using critical case sampling from the purpose sampling methods and among managers participating in training on developing managerial competencies in e-learning practice in Kuwait Turk. In the first part, conceptual framework of competence and managerial competencies was drawn, the evolution of competence concept in management literature, strategic management and Human Resources Management Areas were evaluated and managerial competence models, competency types and levels were categorized. In the second part, the concept of e-learning, critical success factors approach in evaluating e-learning and human, technological, educational and institutional factors examined in the literature were evaluated in the context of the changing environment of technology and learning environment. In the third part, critical factors determining the effectiveness of the e-learning process and the effects of the process were determined by analyzing the data obtained through direct interviews using the integrated single case study pattern. Content analysis method was used to analyze data provided through in-depth interviews and data were analyzed using the MAXQDA 2018 Qualitative Analysis Program. According to the results of the research, the seven critical success factor dimensions that affect the success of e-learning process were determined to improve the competencies of the employees working at managerial level in the participation banking sector. These factors include continuity, content quality, compliance with goals and expectations, accessibility and transportation quality, attractiveness of content, interaction, corporate communication and support. The critical success factor in the success of e-learning process is "educational factors". After educational factors, the critical success factor in secondary weight is "technological factors". These dimensions are followed by "human factors" and" institutional factors" respectively; When critical success factors are evaluated separately, it is observed that media continuity and continuity are more important than other critical success factors. The most critical role in e-learning success is the continuity and continuity factor, which demonstrates the sensitivity of the relationship between the manager and the e-learning environment. However, it has been concluded that there are strong relationships and interactions between the content attractiveness, content quality, corporate communication and support, interface and screen design, adaptation to individual learning goals and expectations, content purpose-anticipation compliance, attitude of senior management, recurrent and routine content, institution's general education policy and learning management system factor dimensions.