Örgütsel sessizlik ve sinizm ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracılık rolü : belediye çalışanları üzerine bir inceleme

Abstract

Bu tezin amacı, örgütsel sessizlik ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkide örgütsel dışlanmanın aracılık rolünü belirlemektir. Nicel araştırma yöntemlerinden yararlanılan bu araştırmada çalışma grubunu, Bilecik ili merkez belediyesi ve Bilecik'e bağlı tüm ilçelerde yer alan 7 belediyede görev yapan toplam 510 çalışan oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Scott (2007) tarafından geliştirilmiş Karabey (2014) Türkçe'ye uyarlanmış "Örgütsel Dışlanma Ölçeği", Branders ve diğerleri (1999) tarafından geliştirilmiş Karacaoğlu ve İnce (2012) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış "Örgütsel Sinizm Ölçeği" ve Van Dyne ve diğerleri (2003) tarafından geliştirilmiş, Şehitoğlu ve Zehir (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış "Örgütsel Sessizlik Ölçeği" ile toplanmıştır. Verilerin analizinde elde edilen nicel veriler SPSS 21.0 paket programı ve LISREL 8.51 ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; katılımcıların örgütsel dışlanma algısının ve örgütsel sinizm eğiliminin düşük düzeyde, örgütsel sessizlik algısının ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel sessizlik boyutları bazında en yüksek ortalamanın örgüt yararına sessizlik, en düşük ortalamaya sahip boyutun ise kabullenici sessizlik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel sinizm boyutları bazında ise en yüksek ortalamanın bilişsel sinizm, en düşük ortalamaya sahip boyutun ise duygusal sinizm olduğu görülmektedir. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiler değerlendirildiğinde, örgütsel sessizliğin, örgütsel dışlanma ve örgütsel sinizm ile pozitif ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Ek olarak örgütsel dışlanma algısı ile örgütsel sinizm arasında pozitif ilişki elde edilmiştir. Değişkenler arasındaki etkiler incelendiğinde, örgütsel sessizlik arttıkça, örgütsel sinizm ve örgütsel dışlanma pozitif yönde ve düşük kuvvette artmaktadır. Ayrıca örgütsel dışlanma, örgütsel sinizmi pozitif yönde, orta kuvvette ve istatistiki açıdan anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracılık rolünün incelenmesine ilişkin bulgular incelendiğinde; örgütsel sessizlikle örgütsel sinizm arasında örgütsel dışlanmanın aracılık rolü olduğu sonucuna varılmıştır.Bu tezin amacı, örgütsel sessizlik ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkide örgütsel dışlanmanın aracılık rolünü belirlemektir. Nicel araştırma yöntemlerinden yararlanılan bu araştırmada çalışma grubunu, Bilecik ili merkez belediyesi ve Bilecik'e bağlı tüm ilçelerde yer alan 7 belediyede görev yapan toplam 510 çalışan oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Scott (2007) tarafından geliştirilmiş Karabey (2014) Türkçe'ye uyarlanmış "Örgütsel Dışlanma Ölçeği", Branders ve diğerleri (1999) tarafından geliştirilmiş Karacaoğlu ve İnce (2012) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış "Örgütsel Sinizm Ölçeği" ve Van Dyne ve diğerleri (2003) tarafından geliştirilmiş, Şehitoğlu ve Zehir (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış "Örgütsel Sessizlik Ölçeği" ile toplanmıştır. Verilerin analizinde elde edilen nicel veriler SPSS 21.0 paket programı ve LISREL 8.51 ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; katılımcıların örgütsel dışlanma algısının ve örgütsel sinizm eğiliminin düşük düzeyde, örgütsel sessizlik algısının ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel sessizlik boyutları bazında en yüksek ortalamanın örgüt yararına sessizlik, en düşük ortalamaya sahip boyutun ise kabullenici sessizlik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel sinizm boyutları bazında ise en yüksek ortalamanın bilişsel sinizm, en düşük ortalamaya sahip boyutun ise duygusal sinizm olduğu görülmektedir. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiler değerlendirildiğinde, örgütsel sessizliğin, örgütsel dışlanma ve örgütsel sinizm ile pozitif ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Ek olarak örgütsel dışlanma algısı ile örgütsel sinizm arasında pozitif ilişki elde edilmiştir. Değişkenler arasındaki etkiler incelendiğinde, örgütsel sessizlik arttıkça, örgütsel sinizm ve örgütsel dışlanma pozitif yönde ve düşük kuvvette artmaktadır. Ayrıca örgütsel dışlanma, örgütsel sinizmi pozitif yönde, orta kuvvette ve istatistiki açıdan anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracılık rolünün incelenmesine ilişkin bulgular incelendiğinde; örgütsel sessizlikle örgütsel sinizm arasında örgütsel dışlanmanın aracılık rolü olduğu sonucuna varılmıştır.

The aim of this thesis is to determine the mediating role of organizational exclusion in the relationship between organizational silence and organizational cynicism. In this research which utilized quantitative survey methods, study group consists of 510 people working in 7 municipalites located in Bilecik central district and all other districts of Bilecik. The data of the study were collected from "Organisational Exclusion Scale" developed by Scott (2007) adapted to Turkish with Karabey (2014), "Organisational Cynicism Scale" developed by Branders et al (1999) adapted to Turkish with Karacaoglu and Ince (2012) and "Organizational Silence Scale" developed by Van Dyne et al (2003) adapted to Turkish with Sehitoglu and Zehir (2010). The quantitative data used for data analysis has been evaluated with SPSS 21.0 and LISREL 8.51 software packages. According to research findings, it has been found that perception of organizational exclusion and tendency of organizational cynicism were low; perception of organizational silence was moderate. In terms of organizational silence aspects, it has been concluded that the highest average was silence for organizational benefit and the lowest average was the acquiescent silence. On the basis of organizational cynicism aspects, it has been found that the highest average was cognitive cynicism and the lowest average was emotional cynicism. When the relationships among the research variables were evaluated, it has been concluded that organizational silence is positively correlated to organizational exclusion and organizational cynicism. In addition, it has been deducted that there was a positive correlation between the perception of organizational exclusion and organizational cynicism. When the effects among the variables were examined, as organizational silence increases, organizational cynicism and organizational exclusion increase in a positive way with low strength. In addition, organizational exclusion affects organizational cynicism positively with moderate strength and in a statistically significant way. When the findings of the research regarding the mediating role of organisational exclusion in organisational silence and organisational cynicism relation were examined, It has been concluded that organizational exclusion has a mediating role between organizational silence and organisational cynicism.